BM’nin Afganistan Yardım Misyonu (UNAMA), 2017 yılında yaşanan çatışmalarda hayatını kaybeden sivil sayısında artışın olduğunu gözler önüne seren bir de rapor yayınlayarak, tüm taraflara sivilleri daha iyi korumak için gerekli önlemlerin alınması çağrısında bulundu.
BM’nin Afganistan Yardım Misyonu (UNAMA), tüm taraflara sivilleri daha iyi korumak için gerekli önlemlerin alınması çağrısında bulundu. UNAMA, 2017 yılında yaşanan çatışmalarda hayatını kaybeden sivil sayısında artışın olduğunu gözler önüne seren bir de rapor yayınladı. BM Genel Sekreteri’nin Afganistan Özel Temsilcisi Tadamichi Yamamoto, hayatını kaybeden sivillerin sayısında artış olduğunu ifade ederek, “Çatışmanın ağır darbesini en fazla yaşayan kadın ve çocuklardan oluşan sivillerin sayısı arttı. tüm taraflara, Afgan sivillere verilen gereksiz ve kabul edilemez zararın önlenmesi için gerekli önlemlerin alınması çağrısında bulunuyorum” dedi.
YÜZDE 4'LÜK DÜŞÜŞ
Öte yandan, açıklanan raporun 2017 yılının ilk çeyreğini kapsadığı kaydedilerek 715’i ölü, bin 466’sı yaralı olmak üzere 2 bin 191 sivilin zarar gördüğü belirtildi. Bu rakamların 2016 yılının aydı dönemiyle kıyaslandığında yüzde 4’lük bir düşüş olduğu belirtilen raporda, yaralanmalarda yüzde 5 düşüş görülürken sivil kayıpların yüzde 2 oranında düştüğü aktarıldı.
ÇATIŞMADAN ETKİLENDİLER
UNAMA tarafından kaydedilen sivil kayıplardaki düşüşün hükümet yanlısı kuvvetler ile hükümet karşıtları arasındaki angajmanların neden olduğu sivil ölümler ve yaralanmalardaki yüzde 19’luk bir azalmadan kaynaklandığı ifade edildi. UNAMA’nın düşüşleri ve sivillerin korunmasına yönelik çabaları memnuniyetle karşılarken, 2016 yılında Afganistan’da iç göçün rekor düzeye geldiğini ve sayıların azalmasının çatışmadan ciddi derecede etkilenen çeşitli alanlardan sivillerin hareketi ile ilgili olabileceği aktarıldı. Bu düşüşe rağmen, çatışmanın tüm sivil kayıplarının yüzde 35’ini oluşturan sivil kayıpların başlıca sebebi olduğu vurgulandı. Öte yandan, en yüksek sivil kayıplarının yaşandığı yerin Kabil olduğu kaydedildi. Kabil’i, Helmand, Kandaghar, Nangarhar ve Uruzgan eyaletlerinin takip ettiği ifade edildi. Hükümet karşıtlarının neden olduğu sivil kayıpları yüzde 62.
906 YARALI
Hükümet karşıtı unsurların neden olduğu sivil kayıplarının yüzde 62 olduğu ifade edilirken, 447’sinin ölü ve 906’sının yaralı olmak üzere bin 353 sivilin zarar gördüğü vurgulandı. Elde edilen veriler, 2016 yılının aynı dönemiyle kıyaslandığında yüzde 5’lik bir düşüşü yansıttığı aktarıldı. UNAMA belgelerinde saldırılarda sivil hükümet çalışanlarının, kabile yaşlılarının, Şiilerin yoğun olarak gittiği camilerin, Sivil Toplum Kuruluşları çalışanlarının ve sivillerin hedef alındığını aktarıldı.
Afganistan Özel Temsilcisi Yamato, “Çatışma süresince, sivillere yönelik kasti ölümler ve yaralamalar savaş suçudur. Hükümet karşıtı unsurlar, bu elim durumu sonlandırmalı ve herkes Uluslararası Savaş Hukuku tarafından belirlenen ‘sivil’ tanımına saygı duymalı” ifadesini kullandı.
Öte yandan el yapımı patlayıcıların, 126 ölü ve 283 yaralanma ile sivil kayıplarının bir diğer nedeni olduğu ifade edildi. El yapımı patlayıcıların 409 sivilin zarar görmesine neden olduğu belirtilirken, bu rakam 2016 yılının aynı dönemi ile kıyaslandığında yüzde 1’lik bir düşüş gözlemlendiği ifade edildi. Bu sebeple yaşanan kayıpların, tüm sivil kayıplarının yüzde 19’una neden olduğu belirtildi.
SİVİL KAYIPLARI YÜZDE 21
Sivil kayıplarının yüzde 21’ini hükümet yanlılarına dayandıran UNAMA, 451 sivilin zarar gördüğünü ve bunların 165’inin hayatını kaybettiğini 286’sının da yaralandığını kaydetti. Açıklamada, 2016 yılının aynı dönemi ile kıyaslandığında yüzde 2’lik bir düşüş olduğu belirtildi. Hükümet yanlısı kuvvetlerin neden olduğu kayıpların büyük bir kısmının, hükümet karşıtı unsurlarla yaşanan çatışmalarda yaşandığı kaydedildi. Hava operasyonlarında 72’si ölü, 76’sı yaralı olmak üzere 148 sivil zayiatının olduğu bildirilirken, 2016 yılının ilk çeyreğinde bu rakamın 8 ölü, 21 yaralı olmak üzere 29 sivil zayiatının görüldüğü hatırlatıldı. 3 Mart’ta Afgan Hava Kuvvetleri, Ferah eyaletine bağlı Bala Baluk bölgesine helikopter ile gerçekleştirdikleri saldırıda 7 çocuğun hayatını kaybtmesine 24 sivilin de yaralanmasına neden olmuştu. Ayrıca, patlamamış bombalar nedeniyle yaşanan sivil kayıplarının yüzde 1 oranında artış yaşandığı belirtildi.
KADIN KAYIPLARINDA ARTIŞ VAR
BM’nin Afganistan Yardım Misyonu (UNAMA), kadın ve çocuk kayıplarının artışından duyduğu kaygıyı dile getirdi. UNAMa tarafından yayınlanan raporda, kadın kayıplarında yüzde 24 oranında artış yaşandığı, 88’i ölü, 185’i yaralı olmak üzere 273 kadın zayiatının olduğu bildirildi. Çatışma nedeniyle yaralanan kadınların oranında yüzde 13’lük bir artış yaşanırken, hayatını kaybeden kadınların sayısının ise yüzde 54 oranında arttığı bildirildi.
Ayrıca ilk çeyrekte 210’u ölü, 525’i yaralı olmak üzere 735 çocuğun zarar gördüğü bildirildi. Bu rakam 2016 yılının ilk çeyreği ile kıyaslandığın yüzde 3 oranında artış yaşandığı belirtildi. Çocuk ölümlerinin yüzde 17 oranında artış gösterirken, yaralanan çocukların ise yüzde 1 oranında düşüş gösterdiği dile getirildi. İlk çeyrekte, çocuk ölümlerinin tüm sivil kayıplarının yüzde 34’ünü kapsadığı aktarıldı. Hava operasyonları ve el yapımı patlayıcılar ile birlikte patlamamış patlayıcılar nedeniyle çocukların hayatını kaybetmesi ve yaralanması, çocuk zayiatını arttırdığı ifade edildi.
UNAMA İnsan Hakları Direktörü Danielle Bell, “Çocuk kayıplarındaki yüzde 17’lik artış, çatışma taraflarının çatışmaların sonra ermesinden sonra infilak olmamış patlayıcıların temizlenmesi de dahil olmak üzere sivilleri korumak için yeterli önlem almada başarısız olduğunun göstergesidir” dedi. UNAMA, 1 Ocak-31 Mart tarihleri arasında yayınladığı belgeler, 17 çatışma bağlantılı olayın sağlık çalışanlarını hedef aldığını ortaya koydu.
BM/İHA
