Magnitsky yasası ve yaptırımları nedir?

Magnitsky yasası  ABD'li Cumhuriyetçi Corker ile Demokrat Menendez'in Trump'a gönderdiği Cemal Kaşıkçı cinayeti ile iklgili mektubundan sonra gündemde. Peki Magnitsky yasası nedir? Yaptırımları nelerdir? Magnitsky yasası nasıl uygulanır?

MAGNITSKY YASASI NEDEN GÜNDEMDE? 

ABD'li senatörler Cumhuriyetçi Corker ile Demokrat Menendez, ABD Başkanı Trump'a Kaşıkçı cinayeti hakkında Magnitsky Yasası'na atıf yapan yeni bir mektup gönderdi. B u mektuptan sonra Magnitsky Yasası yeniden gündemde. 

KAŞIKÇI İLE MAGNITSKY YASASI YENİDEN GÜNDEMDE 

ABD'de Magnitsky yasası, ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi ve Temsilciler Meclisinden ABD Başkanı Donald Trump'a gönderilen mektuplarda Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı öldürülmesinin bu yasa çerçevesinde soruşturulması ve Suudi Arabistan'ın suçlu bulunması durumunda kapsamlı yaptırımlar uygulanması talebiyle bir kez daha gündeme geldi.

ABD'Lİ SENATÖRLER MAGNITSKY YASASI'NIN NEDEN UYGULANMASINI İSTEDİLER?

ABD'li senatörler Başkan Donald Trump'a yeni bir mektup göndererek, gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinden doğrudan Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın sorumlu olup olmadığının "Magnitsky Yasası" kapsamında açık bir şekilde ortaya konulmasını talep etti.

ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Cumhuriyetçi Bob Corker ile komitenin kıdemli üyesi Demokrat Bob Menendez, Trump'a yeni bir Kaşıkçı mektubu gönderdi.

YENİ MEKTUPTA DOĞRUDAN PRENS BİN SELMAN'A ATIF

Komite tarafından 10 Ekim'de gönderilen ilk mektuba atıf yapan senatörler, yeni mektupta doğrudan Prens Bin Selman'ın Kaşıkçı cinayetinden sorumlu olup olmadığının Trump yönetimi tarafından ortaya konulmasını istedi.

Mektupta, "Son gelişmeler ışığında Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın, Bay Kaşıkçı'nın öldürülmesinden sorumlu olup olmadığının spesifik bir şekilde kararınızda ortaya konulmmasını talep ediyoruz." ifadesine yer verildi.

MAGNITSKY YASASI EDİR? 

Magnitsky Yasası'nın ara ara gündeme gelmesi ile vatandaşlar internette araştırmalar yapmaya başladı. Magnitsk yasası nedir, yaptırımları nelerdir, Magnitsky Yasası nasıl uygulanır? Konu ile ilgili detaylar haberimizde... 

Küresel Magnitsky yasası. 8 Aralık 2016'da ABD kongresinden geçen ve dünya çapında insan hakları ihlali ve yolsuzluk sebebiyle ABD hazinesinin kişi ve kuruluşlara yaptırım uygulamasına olanak veren yasadır. İsmini Rusya'da yolsuzlukları ortaya çıkaran ve 2009'da hapiste şüpheli bir biçimde ölen vergi denetmeni Sergei Magnitsky'den almaktadır.

Hermitage Capital Management Fonu avukatlarından Sergey Magnitski’nin, 2009’da Rusya’da gözaltındayken hayatını kaybetmesinin ardından ABD ve Avrupa ülkeleri, Rusya’nın gözaltı süresince gerekli önlemleri almadığını savunarak, sorumlu bürokratların cezalandırılmasını istemişti. Bu kapsamda 2012 yılında ABD’de kabul edilen Magnitsky Yasası, insan hakları ihlallerinde bulunduğu belirtilen Rus bürokratların ABD’ye girişinin engellenmesi de dahil bir dizi yaptırımların hayata geçirilmesini öngörüyor.

MAGNITSKY YASASI YAPTIRIMLARI NELERDİR? 

ABD, uluslararası karşılığı olmayan Magnitsky Yasası kendi ülkesinde uygulanıyor. 

Magnitsky Yasası'nın uygulanabilmesi için tespit paketlerinde belirlenen kişiler ve kurumların Hazine Bakanı ve Dışişleri Bakanı tarafından onaylanması gerekiyor.

Yaptırımlar, 2016 tarihli Küresel Magnitsky Yasası kapsamında hazırlanıyor. Bu yasa, ABD hükümetinin dünyanın herhangi bir yerinde yolsuzluk veya insan hakları ihlallerine karışan kişi, şirket ve diğer kurumları hedef almasına imkan veriyor. Yasa kapsamındaki yaptırımlar, ABD'deki varlıklara el konulmasına, seyahat yasakları konulmasına ve Amerikan kurumlarıyla iş yapmaya yasak getirilmesine olanak sağlıyor.

KİMLER YAPTIRIM TALEBİNDE BULUNABİLİYOR? 

Magnitsky yasası kapsamında ABD’nin demokrasi, insan hakları ve çalışmadan sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı, bakanlıktaki diğer yetkiler ile görüşerek yaptırım uygulanması tavsiye edilen kişilerin listesini Dışişleri Bakanına sunabiliyor.  

Ayrıca Senatodaki Bankacılık, Konut ve Şehir İşleri Komitesi ve Dışilişkiler Komitesi ile Temsilciler Meclisindeki Finansal Hizmet Komitesi ve Dışilişkiler Komiteleri de yaptırım talebinde bulunabiliyor. 

ABD Başkanı, önerilen isimlere yaptırım uygulanıp uygulanmayacağına karar verirken, diğer ülkelerin ya da insan hakları ihlallerini inceleyen sivil toplum kuruluşlarının elde ettiği güvenilir bilgileri de inceleyebiliyor. Genellikle, yaptırım kararı Dışişleri ve Hazine bakanlıklarıyla birlikte veriliyor. 

Yasa gereği ABD Başkanı Senato ve Temsilciler Meclisindeki söz konusu komitelerden kendisine gelen talebe 120 gün içinde cevap vermek zorunda.

MAGNITSKY YASASI BUGÜNE KADARKİ UYGULAMALARI 

ABD yönetimi şu ana kadar Rusya’da 49 kişiye bu yasa kapsamında yaptırım uyguladı.

Ayrıca Aralık 2017’de ABD Hazine Bakanlığı insan hakları ihlali ve yolsuzluk faaliyetlerine karıştıkları gerekçesiyle dünya genelinde 50'yi aşkın kişi ve kuruluş hakkında yaptırım kararı aldı. Myanmar, Gambia, Sudan, Kongo, Pakistan, Özbekistan, Rusya ve Çin’in bulunduğu ülkelerden yaptırım listesine eklenenler arasında Myanmar ordusunun Batı Güçleri'nin eski generali Maung Maung Soe da yer aldı. 

ABD Kongre üyesi çok sayıda Cumhuriyetçi ve Demokrat isim, ağustos ayında Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki "Müslüman azınlığa kötü muamelesi" gerekçesiyle Çin'e yaptırım getirilmesini talep eden mektup kaleme aldı.