ABD Dışişleri Bakanı Tillerson, Katar’da imzaladığı ‘terörle mücadele’ anlaşmasının ardından S. Arabistan’daydı. Tillerson’ın, Suudiler öncülüğündeki dört ülkeyi, ablukayı yumuşatmak için ikna etmeyi amaçladığı belirtildi.
ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın, Katar ile bazı Arap ülkeleri arasındaki krizi çözmek için çıktığı Ortadoğu turu dün Suudi Arabistan’da sona erdi. Tillerson, pazartesi günü krizde arabuluculuk yapan Kuveyt’ten başladığı turuna ertesi gün Katar’la devam etti. Burada iki taraf arasında bir terörle mücadele anlaşması imzalandı. Suudi Arabistan öncülüğündeki ülkeler, Katar’a uyguladıkları diplomatik ablukanın gerekçesi olarak bu ülkenin teröre destek verdiği iddialarını gösterirken, Washington’un bu hamlesi dikkat çekti. S. Arabistan, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır, yaptıkları ortak açıklamada anlaşmanın imzalanmasına yönelik eleştirilerde bulundu, Katar’a ablukayı kaldırmak için şart koştukları 13 talepte ısrarcı olduklarını bildirdi. Bunların arasında Katar’daki Türk üssünün kapatılması, İran’la diplomatik ilişkilerin kesilmesi ve El Cezire medya kuruluşunun faaliyetlerinin durdurulması gibi talepler yer alıyor.
ABD Dışişleri Bakanı Tillerson’ın bu ortamda gerçekleştirdiği ziyaret, aynı zamanda ablukanın başladığı 5 Haziran’dan bu yana Katar’dan S. Arabistan’a yapılan ilk uçak seferi oldu. Batı medyasında, ABD’li bakanın dört ülkeyi Katar’a ablukayı yumuşatma konusunda ikna etmeyi amaçladığı yorumları yapıldı. Tillerson, Cidde kentine yaptığı ziyarette Suudi Kralı Selman ve dört ülkenin dışişleri bakanları ile bir araya geldi. İlk olarak Kral Selman’ın Tillerson’ı kabul ettiği görüşmede Dışişleri Bakanı Adil el-Cubeyr, Suudi Arabistan’ın Washington büyükelçisi Emir Halid bin Selman, İçişleri Bakanı Emir Abdulziz bin Suud bin Nayif, Devlet bakanı İbrahim bin Abdulaziz el-Assaf ve ABD’nin Riyad büyükelçiliğindeki maslahatgüzarı Christopher Henzel de hazır bulundu. Tillerson, ardından dört ülkenin dışişleri bakanları ile bir araya geldi. Reuters ajansı, ABD’li bakanın, dört ülkeyi ablukayı hafifletme konusunda ikna etme çabasında olduğunu yazdı. Konuya ilişkin ajansa yorumda bulunan risk analisti Jean-Marc Rickli, “Bu kriz nasıl sonuçlanırsa sonuçlansın bir tarafın itibari zedelenecek. Sonuçlar bir taraf için olumsuz olacak” diye konuştu.
BİR TSK BİRLİĞİ DAHA DOHA’YA ULAŞTI
Katar’a yönelik 5 Haziran’da başlayan ablukanın ardından, Türkiye ikinci kez Doha’daki El Rayyan Üssü’ne asker gönderdi. Reuters haber ajansı, Katarlı bir yetkiliye dayandırdığı haberinde 150 askerin daha üsse ulaştığını yazdı. Daha sonra Katar Silahlı Kuvvetleri’nden yapılan açıklamada haber doğrulanarak “Doha ile Ankara arasındaki savunma işbirliği, terörle mücadele ve güvenlikle barışın korunması konularında iki tarafın ortak vizyonunun bir parçasıdır” denildi. Türkiye’nin üsse gönderdiği askerler, 19 Haziran’da Katar askerilerine yönelik eğitim faaliyetlerine başlamıştı. Öte yandan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, Suudi Arabistan öncülüğündeki bazı Arap ülkelerinin hava ulaşımı ambargosu uyguladığı Katar’a bugüne kadar 200 uçak malzeme gönderildiğini bildirdi.
EL-SANİ: AMBARGODA KAZANAN TÜRKİYE
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Katar Ekonomi ve Ticaret Bakanı Ahmed bin Casim bin Muhammed El-Sani ile makamında bir araya geldi. Görüşmenin ardından yapılan ortak basın toplantısında Zeybekci, Türkiye’nin amacının sadece Katar halkının acil ihtiyaçlarını karşılamak olmadığına dikkati çekerek, “Katar’a yapılan uygulamalar ve izolasyonla istenen ülkenin ihtiyaçlarının içeriden karşılanmamasıyla belki bir huzursuzluk yaratılmasıydı. Biz bunu da engelledik” diye konuştu. Katarlı bakan ise “En büyük teşekkürlerim Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a, ayrıca Türk halkına ve dostum Nihat Zeybekci’ye olacaktır. Çünkü Türkiye, ilk saatlerden beri bizimle oldu, yardımımıza koştu. Bize ambargo uygulayan 4 ülkenin şirketlerinin yürütmüş olduğu bazı projeler vardı. Bu projelerin askıya alınması, iptal edilmesi veya bundan sonra açılacak ihaleye katılmaması nedeniyle Türk şirketlerinin önünde daha çok fırsat olduğunu söyleyebiliriz” açıklamasında bulundu.
ABD’YE ANLAŞMA TEPKİSİ
ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın önceki gün gerçekleştirdiği Katar ziyaretinde imzaladığı terörle mücadele anlaşmasına Suudi Arabistan öncülüğündeki dört ülkeden tepki geldi. Ortak bir bildiri yayımlayan dört ülke, anlaşmanın taleplerini karşılama konusunda ‘yeterli olmadığını’ bildirdi. Bildiride, “Adil taleplerimizin tamamı yerine getirilinceye kadar halihazırdaki uygulamalarımız devam edecek. Bu adım yetersiz. Katar makamlarının terörün desteklenmesi, buna kucak açılması ve finanse edilmesiyle mücadeledeki ciddiyeti yakından izlenecek” denildi. ABD’nin krizi çözmek için gösterdiği çabayı öven dört ülke, buna karşın mevcut tablonun değişmediğini vurguladı.
