Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çılgın projeler olarak adlandırdığı, Kanal İstanbul, 3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli ve 1915 Çanakkale Köprüsü’nün çalışmaları hızla sürüyor.
Ülke genelinde toplam 385 milyar lira tutarındaki 3 bin 443 projede çalışmaların devam ettiğini dile getiren Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, söz konusu projelerin önemli bir kısmını yap-işlet-devret (YİD) modeliyle yürüttüklerini bildirdi. Turhan, Türkiye genelinde yaklaşık 150 milyar lira tutarındaki ulaştırma projesini YİD modeliyle yaptıklarına dikkati çekerek “Bu projelerin finansmanı için yurt dışından 15 milyar euroluk kredi temin edildi” diye konuştu.
Mega projelerin birer birer hayata geçirildiğini vurgulayan Turhan, YİD projelerinin başında yer alan Türkiye’nin gurur projesi İstanbul Yeni Havalimanı’nın 29 Ekim’de hizmete gireceğini anımsattı. Turhan, Çanakkale Boğazı geçişini de içinde bulunduran Malkara-Gelibolu-Lapseki Otoyolu çalışmalarının sürdüğüne işaret ederek, Marmara Bölgesi’nde ulaşımda ring oluşturacak 1915 Çanakkale Köprüsü’nün 2022’de hizmete gireceğini bildirdi. Edirne’den Şanlıurfa’ya kesintisiz ulaşım sağlayacak Ankara-Niğde Otoyolu’nun da YİD modeliyle hayata geçirilen önemli projelerden biri olduğunu ifade eden Turhan, bu projenin de 2020’de vatandaşların hizmetine girmesi için yoğun bir şekilde çalışmaların sürdüğünü söyledi. Turhan, kamu finansmanını kullanmadan, ödenekleri diğer alanlarda değerlendirerek yatırımları sürdüreceklerini belirterek, şunları kaydetti:
“Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2011 yılında kamuoyuna ‘çılgın proje’ olarak lanse edilen Kanal İstanbul Projesi’nin kanal kısmını YİD ya da yap-kirala-devret modelleriyle hayata geçireceğiz. Cumhurbaşkanlığı 100 Günlük İcraat Programı’nda da yer alan Kanal İstanbul Projesi’nde kanal üzerine Karayolları Genel Müdürlüğünce yapılacak köprüler ise kamu kaynağıyla yapılacak. Yine aynı programda yer alan 3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli de aynı şekilde YİD modeliyle hayata geçirilecek mega projeler arasında yer alıyor.”
TASARRUF İÇİN YENİ PROJE OLMAYACAK
Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan ‘2019-2021 Dönemi Yatırım Programı Hazırlıkları’nı onayladı. Programa göre, makroekonomik ve finansal istikrar korunacak, kamu harcamalarında tasarruf yapılacak. Ayrıca, ihalesi yapılmış ve yapılacak olan projeler finansman koşullarına göre iptal edilecek. Sağlık harcamalarında da tasarruf öngörülürken, ilaç maliyetlerinin de azaltılması planlanıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “2019-2021 Dönemi Yatırım Programı Hazırlıkları” ile ilgili genelgesi Resmi Gazete’de yayımlandı. Erdoğan genelgede, hükümetin vatandaşların refah ve mutluluğunu daha üst seviyelere çıkarma amacı doğrultusunda makroekonomik istikrarı korumak, üretimi artırmak ve toplumun refah düzeyini yükseltmek için 2019-2021 döneminde Yeni Ekonomi Programı uygulayacağına dikkat çekti. Bu dönemde temel hedefin ekonomide dengelenmeyi ve sürdürülebilir büyümeyi gerçekleştirmek olduğunu belirten Erdoğan “Kamu harcamalarında tasarruf yapmak, enflasyonu düşürerek fiyat istikrarını korumak, yurt içi tasarrufları artırmak, cari işlemler açığını azaltmak, kamu mali dengelerini ve mali disiplini daha da güçlendirmek ve böylece makroekonomik ve finansal istikrarı korumak temel önceliklerimizdir” dedi. Erdoğan, genelgede, şu konuların altını çizdi: Kamu yatırım harcamalarından azami düzeyde tasarruf edilirken kalkınma potansiyelini destekleyici mahiyetteki iktisadi ve sosyal altyapı yatırımlarına öncelik verilmeye devam edilecektir.
Kamu kesimi yatırımları bütüncül bir yaklaşımla özel kesim yatırımlarını tamamlayacak şekilde tasarımlanacak ve hayata geçirilecektir. Kamu yatırım öncelikleri özel sektörün yenilikçi ve üretken yatırımlarını ve ticareti destekleyecek mahiyette belirlenecek; iş, üretim, yatırım ve yaşam ortamını iyileştiren nitelikli altyapı yatırımlarına öncelik verilecektir. Kamu yatırımlarına ayrılan kaynaklar bir taraftan öncelikli sosyal ihtiyaçları giderecek ve üretken faaliyetleri destekleyecek nitelikteki altyapı alanlarına yönlendirilirken, yatırımların maliyet etkin, verimli ve zamanında gerçekleştirilmesine, mevcut sermaye stokunun daha etkin kullanılmasına ve yatırım harcamalarının en kısa zamanda ekonomik ve sosyal faydaya dönüştürülmesine azami özen gösterilecektir. Orta Vadeli Program ve Mali Plan’la uyumlu olmak kaydıyla, kamu idarelerinin stratejik planlarının da hazırlıklarda dikkate alınacağını vurgulayan Erdoğan, genelgede şu konuları da sıraladı: Proje bazında ödenek teklif ve tahsislerinde devam eden öncelikli projelerden en kısa sürede tamamlanabilecek olanlara öncelik verilecektir. Tasarruf tedbirleri kapsamında zorunlu haller dışında 2019 Yılı Yatırım Programı’na yeni proje alınmayacaktır. Mevcut kamu sabit sermaye stokundan azami kapasitede yararlanılması için gerekli bakım ve onarımlara önem verilecek, vatandaşlarımızın acil ihtiyaçlarına ve ekonomide katma değer artışına doğrudan hizmet etmeyen projeler teklif edilmeyecektir.
YERLİLEŞME TEŞVİK EDİLECEK
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan 2019-2021 dönemi Orta Vadeli Mali Plan’a (OVMP) onay verdi. Kamuda kaynakların verimli kullanılması, maliyetlerin ve harcamaların azaltılması, gelirlerin kalitesinin artırılması amacıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı bünyesinde Kamu Maliyesi Dönüşüm ve Değişim Ofisinin kurulmasına ilişkin karar da OVMP’de yer aldı. Kamu kurumlarının uzun vadeli tedarik planları hazırlanacak, benzer ihtiyaçlarının ortak alım yöntemiyle temin edilmesi yaygınlaştırılacak. Kamu alımlarının, Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine katkı sağlayacak, yerlileştirmeyi ve teknoloji transferini teşvik edecek şekilde kullanılması uygulamasına devam edilecek.
VERGİDE ADALET VURGUSU
Gelir politikaları vergi adaletini pekiştirme, vergi tabanını genişletme, vergiye gönüllü uyumu artırma, kayıtlı ekonomiye geçişi hızlandırma, analiz ve denetim kapasitesini güçlendirme amaçlarına uygun olarak istikrar ve öngörülebilirlik temelinde yürütülecek. Etkinliği olmayan istisna, muafiyet ve indirimler kademeli olarak kaldırılacak, vergi sistemi daha bütüncül, sade ve etkin hale getirilecek, vergi tabanı genişletilecek ve vergide adalet pekiştirilecek. Ekonomik dengelenme sürecine katkı sağlamak adına lüks veya ithal yoğunluğu yüksek ürünler tespit edilerek, bunlara ilişkin vergisel düzenlemeler yapılacak. Yüksek katma değere sahip yatırımlarla nitelikli istihdam artışı vergisel politikalarla desteklenerek sürdürülebilir potansiyel üretim seviyesi artırılacak.
BAŞLANMAYAN PROJELER ASKIDA
İhalesi yapılmamış ve ihalesi yapılan ancak başlanmamış projeler askıya alınacak. Devam eden projelerden finansman koşulları uygun olanlar için yeni ve daha uzun zamana yayılmış iş planları oluşturulacak. Mega altyapı projeleri doğrudan yabancı yatırım yolu ve uluslararası finansmanla hayata geçirilecek.
SAĞLIK HARCAMALARI KISILACAK
Kamu kurumlarında taşıt kullanımında maliyet etkinlik analizleri yapılarak tasarruf sağlamaya yönelik gerekli tedbirler alınacak. Kamu hizmeti sunumuyla doğrudan ilişkisi olmayan makam aracı, lojman ve sosyal tesislere yönelik harcamalar sınırlandırılacak. Sağlık harcamalarının azaltılması için koruyucu ve önleyici sağlık hizmetleri geliştirilecek. Farkındalık ve izleme değerlendirme faaliyetleri yürütülerek, ilaç kullanımının optimize edilmesi ve ilaç maliyetlerinin azaltılması konusunda projeler uygulamaya konulacak.
