Gıda ithalatı çoktan başladı ama fiyatlar hâlâ düşmedi

Gıda ithalatı çoktan başladı ama fiyatlar hâlâ düşmedi

TÜİK verilerine göre gıdada ithalat çoktan başlamış bile. Geçen yıl 2,7 milyar dolar olan ithalat hacmi 2017’de 3,4 milyara kadar çıktı. Verilere göre canlı hayvanda ithalat arttı fakat bu fiyatlara da pek yansımadı. Şubat ayında dana eti 39,5 lira iken mayısta bu fiyat 41,9 lira oldu.

EKONOMİ SERVİSİ / İSTANBUL

Bakanlar Kurulu kararıyla 27 Haziran 2017’de gıdada ithalatın gümrük vergisi yeniden düzenlendi. Buna göre canlı büyükbaş hayvanların ithalat gümrük vergileri yüzde 135’ten yüzde 26’ya, karkas ette ise yüzde 100 ile yüzde 225 arasında olan ithalat vergisi yüzde 40’e kadar düşürüldü. Hububat ürünleri de bu düşüşten nasibini aldı. Buğdayda ithalat vergisi yüzde 130’dan yüzde 45’e, arpa yüzde 130’dan yüzde 35’e, mısırda ise yüzde 130’dan yüzde 25’e kadar çekildi. 2016’da canlı hayvanlar ve gıda maddeleri ithalatına toplamda 2 milyar 732 milyon 673 bin dolar harcamışız. Bu yıla baktığımızda ise aynı ürün gruplarının ithalatına toplamda 3,4 milyar dolardan fazla harcama yapmışız. Rakamları karşılaştırdığımızda zaten ithalata çoktan başlamış görünüyoruz. Düşen vergilerle birlikte ilerleyen aylarda daha fazla ithal gıda Türkiye sınırına giriş yapmış olacak. Bakanlık bunun özellikle iç pazarda fiyatlara olumlu olarak yansıyacağını ifade ederken, bazı sivil toplum kuruluşları fiyatlarda indirim değil aksine çiftçinin üretimine etki edeceği için artışa neden olacağını ifade ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre canlı hayvan ithalatının mart ayında başladığı görülüyor. 2016 yılında canlı hayvan ithalatı 192 milyon 424 dolar iken 2017’de bu rakam 451 milyon 282 dolara çıkmış.

Yine TÜİK’in Tüketici Fiyat Endeksi ve Madde Sepeti’ne göz atacak olursak mart ayında artan ithal et oranının fiyatlara pekte yansımadığını görüyoruz. Şubat ayında dana etinin kilogram fiyatı 39,5 lira iken, martta bu rakam 39,7 liraya çıkmış. Nisan ayında ise 40 lira, mayısta da 41,9 lira olmuş. Koyun etinde de tablo yine aynı. 35,7 liradan satılan koyun etinin kilogramı mart ayında 37,3 liradan raflardaki yerini kuruyor. Nisanda 39,3, mayısta ise fiyatlar 41 liraya kadar çıkmış. Ekonomi Bakanlığının, İthalatta Gözetim Uygulamasına İlişkin Tebliği’ne göre, birim gümrük kıymeti, canlı büyükbaş hayvanlar (Bibos veya Poephagus cinsine ait sığırlar) için ton başına 3 bin dolar, karkas ve yarım karkas et ile diğer kemikli parçalar için 4 bin 500 dolar, buğday ve mahlut, arpa ile mısır için ise ton başına 200 dolar olarak belirlendi. Söz konusu ürünler ancak Ekonomi Bakanlığınca düzenlenecek gözetim belgesi ile ithal edilebilecek. Bu belgelerin geçerlilik süresi 6 ay olacak. Gümrük beyannamesinin tescili sırasında gümrüklerce tespit ve kabul edilen kıymet veya miktarın, gözetim belgesinde kayıtlı kıymet veya miktarı, toplam yüzde 5’ten daha az bir oranda aşması ithalatın yapılmasını engellemeyecek. Tebliğ, 30 gün sonra yürürlüğe girecek.

‘FİYATLARDA İNDİRİM TEMMUZDA

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci et ithalatında gümrük vergisinin düşürülmesi konusunda NTV’de soruları cevapladı. Zeybekci, fiyat düşüşlerinin temmuz ayından itibaren görüleceğini belirtti. Bakan Zeybekci konuşmasına şöyle devam etti: “Fiyat oluşumunda sağlıksız bir yapı var. Fiyat oynaklığında dünyada ikinciyiz. Yeni uygulama ile içerideki fiyatları koruyarak üstteki tavanı indirdik. İçerideki fiyat 900 mü, tavanı 1050 liraya indirdik. Spekülatörün oynayacağı alanı daralttık. Gıda komitemiz var. Sarı alarm noktasına gelen ürünler var, et de bunlardan biri.” Zeybekçi, “Etin enflasyon sepetindeki payı yüzde 1,9. Bizim hemen arkamızda Yunanistan ve Portekiz geliyor. Bu kabul edilebilir bir şey değil. Fiyattaki en ufak bir oynama da enflasyona yol açıyor” dedi.

HURDA VE METAL YÜKSELDİ

TÜİK rakamlarına göre geçen yıla göre et ve et ürünlerinin ithalatı da kayda değer seviyede artış gösterdi. 2016 yılında 2,7 milyon olan ithalat, 2017’de 7,1 milyon dolara kadar çıktı Hayvanlar için gıda maddelerinde de aynı tablo söz konusu. Geçen yıl 526 milyon olan ithalat bu yıl 711 milyon doları gördü. Akaryakıt hariç yenilmeyen maddeler ise yine aynı dönemde 4,9 milyar dolardan 6,1 milyara tırmanmış. Bunun en büyük etkeni ise metal cevherleri, döküntüleri ve hurdaları oluşturdu. 2016’da 1,8 milyar dolar olan hurda ithalatı bu yıl 2,7 milyar dolara dayandı. Yani bir yılda fark 914 milyon dolar olmuş. Buda yaklaşık yüzde 50’lik bir artışın olduğunu gösteriyor. Hurda ithalatı bu dönemde adeta patlamış.

LİRAYA DESTEK ‘DÖRT NALA’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçen yıl yaptığı TL’ye destek çağrısı, ihracatta TL kullanımının artmasını sağladı. Adeta “dört nala” giden ihracatta TL kullanımı, ocak ayından itibaren bütün aylarda geçen yılın aynı dönemlerine göre iki katın üzerinde arttı. TL kullanımı, geçen yılın aynı dönemine göre ihracatta yüzde 113,41 artışla 2 milyar 875 milyon 4 bin dolardan 6 milyar 135 milyon 520 bin dolara yükseldi. Geçen yılın ocak-mayıs döneminde yüzde 4,9 olan toplam ihracat içinde TL’nin payı, 2017’nin aynı döneminde yüzde 9,54’e ulaştı. İthalatta TL kullanımı ise bu yılın ilk 5 ayında 2016’nın aynı dönemine göre yüzde 24,31 artarak 5 milyar 516 milyon 594 bin dolardan 6 milyar 857 milyon 832 bin dolara çıktı. 

Öne Çıkanlar
YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
Diğer Haberler
Son Dakika Haberleri
KARAR.COM’DAN