Hanelerin ekonomik durum beklentisi yüzde 0.3 iyileşme göstermesine karşın, işsizlikte artış beklentisi tüketici güvenini aşağı çekti. İşsiz sayısının düşeceğini tahmin edenler yüzde 0.5 azalırken, gelecek 12 ayda tasarruf etme ihtimali yüzde 2.9 geriledi. Tüketimin finansmanı için borçlanmayı düşünenlerde ise yüzde 10.8 artış görüldü.
EKONOMİ SERVİSİ / İSTANBUL
Tüketici güven endeksi, hanelerin ekonomik durumlarında iyileşme tahminlerine karşın, gelecek 12 ayda işsiz sayısında artış beklentisinin etkisiyle gerileme gösterdi. Böylelikle aralıkta, geçen aya göre yüzde 0.1 düşüş kaydetti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralık ayına ilişkin tüketici güven endeksini açıkladı. TÜİK ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası iş birliğiyle yürütülen anket sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, aralıkta yüzde 0,1 azalışla kasım ayındaki 65,2 değerinden 65,1’e geriledi. Hanenin maddi durum beklentisi endeksi ise söz konusu dönemde yüzde 0,3 artarak, aralık ayında 84,8 olarak kayıtlara geçti. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha kötü olacağını bekleyenlerin azalmasından kaynaklandı. Genel ekonomik durum beklentisi endeksi, kasımda 87,1 olurken aralıkta yüzde 0,5 yükselerek 87,5 değerine çıktı. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha kötü olacağı beklentisindeki tüketicilerin bir önceki aya göre azalmasına işaret ediyor. İşsiz sayısı beklentisi endeksi ise kasıma göre yüzde 0,5 azalarak bu ay 70,6 oldu. Bu gerileme, gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısında düşüş bekleyenlerin azalmasından kaynaklandı. Tasarruf etme ihtimali endeksi yüzde 2,9 azaldı. Kasımda 18 olan endeks aralıkta 17,5 değerine geriledi. Bu düşüş, gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimali olduğunu düşünen tüketicilerin bir önceki aya göre azaldığını gösteriyor. TÜİK verileri yıllık olarak incelendiğinde, tüketici güvenindeki değişim daha net ortaya çıkıyor. Geçen yıl aralık ayında yüzde 4.1 azalan hanenin maddi durum beklentisinin, bu yılın aralık ayında yüzde 0.3 artış kaydettiği görüldü. Yine 2016 yılı Aralık ayında yüzde 9.5’lik oranla büyük gerileme gösteren genel ekonomik durum beklentisi bu yıl aralıkta yüzde 0.5 yükseliş gösterdi. Buna karşın işsizlikte artış beklentisi devam etti. İşsizliğin azalmasını bekleyenlerin oranı geçen yıl yüzde 8.3, bu yıl aralıkta ise yüzde 0.5 geriledi. Söz konusu oran, geçen kasım ayında ise yüzde 0.1’lik oranla işsizliğin azalacağına işaret etmişti. Mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı satın almak için uygun olduğunu düşünenlerin oranı, son bir yılda yüzde 13.9’luk düşüşten yüzde 5.8’e geriledi. Geçen kasım ayı ile kıyaslandığında ise olumlu tablonun eksiye döndüğü görüldü. Böylelikle kasım ayında yüzde 3.8 artan oran, aralıkta yüzde 5.8’lik düşüşe yerine bıraktı.
BORÇLANMA İSTEĞİ ARTTI
Gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim malı almayı düşünenlerde ise yüzde 0.5 artış belirlendi. Söz konusu oran bir yıl önce yüzde 2.2, geçen kasım ayında ise yüzde 1.2 gerileme kaydetmişti. Diğer taraftan tüketicilerin mali durum beklentisinde yüzde 3’lük artışın borçlanma isteğini de artırması dikkat çekti. Bu kapsamda, gelecek 12 ayda tüketimin finansmanı için borç kullanma ihtimali yüzde 10.8 arttı. Söz konusu oran geçen yıl aralık ayında yüzde 4.4, bu yıl kasım ayında ise yüzde 4 gerileme göstermişti. Tüketici fiyatlarının değişiminde yüzde 7’lik düşüş beklentisi yerini yüzde 2.3’lük artışa bırakırken, ücretlerin değişeceğini düşünenlerin oranı ise geriledi. Ücretlerde değişiklik bekleyenlerin oranı Aralık 2016’da yüzde 0.2’lik artış kaydederken, bu yıl aralık ayında yerini yüzde 0.1 gerilemeye bıraktı.
BİR AYDA 31 ERKEK İŞSİZ KALDI
Ekonominin öncü göstergelerinden biri kabul edilen güven endeksinin, son aylarda olumlu gidişe ara verdiği görüldü. Tüketici güven endeksi Mayıs ayında 72,8 seviyesine yükselmesine karşılık son 4 ayda yaşadığı gerileme ile kasım ayında 65,2’ye düşmüştü. Benzer şekilde son 4 aydır düşen hizmet sektörü endeksi de 99,7’ye gerileme kaydetti. Perakende sektörü güven endeksi de 4 aydır aralıksız gerileyerek 99,9 seviyesine çekildi. Öte yandan, geçen yıl Ağustos ayından Eylül ayına toplam istihdam 91 bin kişi artmasına karşın, bu yıl son bir ayda istihdam 31 bin kişi azaldığı belirlendi. Söz konusu oran erkeklerde daha yüksek seviyede çıkmıştı. Erkeklerde işsizlik oranı yüzde 8,4’den yüzde 8,5’e yükselirken kadınlarda ise 15,0’den yüzde 14,9’a geriledi.
