Kamuda 900 bin taşerona kadro birçok değişiklik getirecek. Devlete fatura edilen, trilyonların telaffuz edildiği hava paraları ve işçi alım ihaleleri ortadan kalkmış olacak. Binlerce taşeron şirketin de kapanabileceği belirtiliyor.
HAMİDE HANGÜL / EKONOMİ SERVİSİ
Hükümetin kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan 900 bin taşerona kadro müjdesi işçilere bayram ettirdi. İşçinin, “sözleşme sonunda işsiz kalır mıyım” endişesi sonra ererken, devlet bütçesi de rahatlayacak. Sosyal güvenlik ve iş hukuku uzmanları, devlete fatura edilen ve trilyonların telaffuz edildiği hava paralarının artık ortadan kalkacağını ifade ediyor. Kamu sadece, işçinin ücreti ve sigortasını ödeyecek. Taşeron şirketlerin kıyasıyla yarıştığı işçi alım ihaleleri de “kadro sözüyle” ortadan kalkmış olacak. Ancak bu durumun, kamuya taşeron hizmeti veren şirketleri zora sokacağı belirtiliyor. Çünkü temizlikten ulaştırmaya kadar hemen her alanda çok çeşitli elemanların çalıştırılması söz konusu. Müşteri portföyü tamamen kamu olan şirketler de var. Hükümetin aldığı kararla 900 bin taşeron 3 ay içerisinde kadroya alınabilecek. Bu kişilerin tamamının asgari ücretli olduğu ve yüzde 10 kar marjıyla kamu hizmetine verildiği varsayımıyla, asgari ücretin işveren maliyeti 2 bin 88 lira. Kadroya geçirilecek 900 bin işçi üzerinden hesaplandığında, tüm taşeron şirketlerin bir aylık mali kaybı 1 milyar 880 milyon lirayı buluyor. Yüzde 10 karlılık da eklendiğinde rakam 2 milyar 68 milyon liraya çıkıyor. Bu da yıllık 24 milyar 813 milyon liralık bir kayıp anlamına geliyor. Taşeron firmaların verdikleri hizmetlerden kaynaklı kamudan aldıkları ücret ve ödemelerden elde ettikleri paylar da eklendiğinde kaybın, daha fazla olabileceği belirtiliyor. Sosyal güvenlik ve iş hukuku uzmanlarının Karar’a verdiği bilgilere göre, kamunun dışarıdan aldığı hizmetler yardımcı işlerde yoğunlaşıyor. Taşerona kadro düzenlemesi ile işçi alımlarına yönelik kamu ihalelerinin ortadan kalkacağını söyleyen uzmanlar, “Asıl işveren devlet konumuna geçecek. Ayrıca, ödenen ciddi hava paraları oluyordu, şimdi bunlar da ortadan kalkacak. Yapılan işe göre trilyonlar telaffuz ediliyor... Bu, zaten kamuya ciddi bir külfet getiriyordu” ifadelerini kullandı.
GEÇİŞ SINAVINI İŞ-KUR YAPABİLİR
Taşeron çalışanlara kadro düzenlemesinin bütçe görüşmelerinden sonra, TBMM’ye gelir gelmez kanunlaştırılmasının beklendiğine işaret eden sosyal güvenlik ve iş hukuku uzmanları, “Burada daha önce alınan ücretler korunacak. Detaylar, çıkacak kanunla belli olacak. İşçinin hakları muhafaza edilecek” dedi. Geçiş için sınavın da olacağını anımsatan uzmanlar, “İşçiler bu sınavda çok zorlanmayabilir. Yüksek ihtimalle bu sınavı da İş-Kur yapacaktır” dedi. Taşerona kadro ile kamuya işçi veren bazı firmalarda kapanmaların söz konusu olabileceğini ifade eden uzmanlar, kamunun ağırlıklı alımının temizlik, güvenlik ve ulaştırmada yaptığına işaret etti.
