ABD’nin petrol üretimini yükseltmesi ve Katar krizi ile petrol üzerindeki baskı daha da artarken, IEA İcra Direktörü Fatih Birol, “Önümüzdeki 6 ay ile 1 yılda fiyatlarda çok ciddi bir yükselme beklemiyorum. Piyasada arz fazlası bulunuyor ve hatta petrolü stoklayacak yer yok” dedi.
OPEC ve OPEC dışı ülkelerin üretim konusunda anlaşması sonrasında 29 dolardan 55 dolara yükselen brent petrolde 100’lü seviyeler konuşulsa da Katar krizinin etkisiyle kayıplar sürüyor. ABD’nin üretimi her geçen gün artırması ve yeni sondaj çalışmalarına hız vermesi fiyatlar üzerinde baskı oluştururken, dün 46 dolara gerileyen brent petrolde bu yıl yükseliş trendi yaşanmayacağı görüşü hakim. 22. Dünya Petrol Kongresi’nde açıklamalarda bulunan Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) İcra Direktörü Fatih Birol, petrol fiyatlarının son 3 ayda düşüş eğilimine girmesinin Türkiye için kaygı verici bir durum olmadığını aktardı. Birol, “İnşallah Ortadoğu’da bir şey olmaz ama olsa bile ben petrol fiyatlarında çok ciddi bir sıçrama olacağını sanmıyorum” değerlendirmesinde bulundu. ABD’nin özellikle son yıllarda petrol ve doğalgazda bir numaralı üretici haline geldiğini vurgulayan Birol, “Bu durum hem piyasa ekonomisini hem de enerjinin jeopolitiğini çok ciddi bir şekilde etkiliyor. Önümüzdeki 6 ay ile 1 yılda fiyatlarda çok ciddi bir yükselme tahmin etmiyorum, hali hazırda piyasada arz fazlası petrol bulunuyor ve hatta bu petrolü stoklayacak yer yok” yorumunda bulundu. “Gelecek elektrikte yatıyor” diyen Birol, son yıllarda birçok şirketin bu gelişmeyi fark ettiğini kaydetti. Birol, 2015 ve 2016’da petrol ve doğalgaz yatırımlarında tarihi düşüşler görüldüğünü hatırlatarak, “Fosil kaynaklı yatırımlar 2017’de de aynı seviyede kalacak. Elektrik şu an dünyada en fazla yatırım yapılan sektörü haline geldi ancak sistemin dengelenmesi için fosil kaynaklara da yatırım yapılıyor” ifadelerini kullandı. Birol, yabancı yatırımcının Türkiye’nin yenilenebilir enerji alanındaki yatırımlarını dikkatle izlediğini ve yabancı yatırımcılar tarafından kendisine olumlu geri dönüşler yapıldığını aktardı. Önceki dönemlere göre şu an Türkiye’nin daha büyük ölçekli yatırımlara girmesi gerektiğini ifade eden Birol, şunları kaydetti: “Türkiye’nin yenilenebilir enerji ve teknolojilerine yatırım yapması çok iyi bir zamana denk geldi. Dünyada yenilenebilir enerjinin maliyetlerinde çok ciddi düşüşler görülüyor. Güneş enerjisi proje maliyetlerinde son 5 yılda yüzde 80 düşüş gerçekleşti. Rüzgar enerjisinin maliyetinde de yüzde 35’e varan düşüş oldu. Yenilenebilir enerjinin büyümesi gerçekten sektör adına çok umutlu bir olay. Yine de sistemde dengeyi sağlamak için doğalgaz ve petrol gibi kaynaklara yatırım yapmak gerekiyor” ifadelerini kullandı.
BÖYLE GİDERSE İYİLEŞME OLMAZ
Japonya merkezli uluslararası mühendislik şirketi Chiyoda Corporation’ın Yönetim Kurulu Başkanı Katsuo Nagasaka, son dönemde petrol fiyatlarındaki düşüşün sürdüğünü belirterek, “Durum bu şekilde devam ederse 2020’ye kadar üretim ve tüketimde çok fazla iyileşme olmayacak. Fiyatlar bu kadar düşük giderse maliyeti azaltarak karlılığı artırmaktan başka şansımız olmayacak” dedi. Hindistan Ulusal Petrol ve Doğalgaz Şirketi’nin (ONGC) Genel Müdürü Dinesh Sarraf da OPEC’in fiyatları artırmak için aldığı üretim kısma kararının beklenen etkiyi göstermediğine dikkati çekti. Sarraf, petrol fiyatlarındaki dalgalanmanın piyasa açısından önemli bir problem teşkil ettiğini dile getirerek, “Sektörün daha dirayetli olması gerekiyor ve gelecekte yaşanacak dalgalanmalara karşı daha güçlü bir yapı kurulmalı” diye konuştu.
5 HAZİRAN MİLAT OLDU
Katar ve bazı Arap ülkeleri arasında 5 Haziran’da başlayan kriz ile Suudi Arabistan, Mısır, BAE ve Bahreyn yönetimlerinin Katar Büyükelçilerini geri çekerek, hava ve deniz sahalarını Katar’a kapatmıştı. Katar’a ambargo uygulamayan bu dört ülke, ilişkilerin düzeltilmesi için Doha yönetimine “Türkiye’nin Katar’daki askeri üssünün kapatılması, İran ile ilişkilerin kesilmesi ve Al Jazeera televizyonunun kapatılması” gibi şartların bulunduğu 13 maddelik bir talep listesi sunmuştu. Doha yönetiminin bu talep listesine cevabını iletmesinin ardından Mısır’ın başkenti Kahire’de bir araya gelen 4 ülkenin dışişleri bakanları, Katar’a yönelik siyasi ve ekonomik ablukanın süreceğini açıklamıştı.
TALEPTE ARTIŞ YAŞANACAK
Geçen ay Suudi Arabistan, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn yönetimlerinin Katar ile tüm diplomatik ilişkilerini kesmesiyle başlayan krize ilişkin konuşan Kuveyt Petrol Bakanı İsam el-Merzuki, “Katar krizinde Kuveyt arabulucu olarak çalışıyor. Kardeş ülkeler arasında iyi sonuçlar alabilmeyi umuyoruz. Elimizden gelenin en iyisini yapmayı çalışıyoruz” dedi. El-Merzuki yılın ikinci yarısında küresel piyasada petrol talebin artacağını ifade ederek, talep artışının fiyatlara yansıyacağına işaret etti. Türkiye ile Kuveyt arasında uzun ve tarihsel ilişkiler bulunduğu anlatan el-Merzuki, “İki ülkenin gelişmiş ticari ilişkileri bulunuyor. İlişkimizi daha üst seviyelere çıkarmak için çalışıyoruz” diye konuştu.
S.ARABİSTAN YENİLENEBİLİR ENERJİYE YÖNELDİ
22. Dünya Petrol Kongresi’nde konuşan Suudi Arabistan’ın Ankara Büyükelçisi Walid Bin Abdul Karim El Khereiji, ekonomilerini çeşitlendirmeyi ve refah içinde bir gelecek inşa etmek amacıyla belirledikleri 2030 vizyonunun toplum ve ekonomi üzerine odaklandığını anlattı. Suudi Arabistan hükümetinin gelecek vizyonuna değinen El Khereiji, “Suudi Arabistan hükümeti oluşturduğu 2030 vizyonunun sonuna kadar arkasında. Bu kapsamda, Türkiye’deki tüm ciddi yatırımcıları gelip fırsatları görmeye davet ediyoruz” diye konuştu. Suudi Arabistan Genel Yatırım Departmanı Başkanı Ayıdth El-Otaibi de 2030 Vizyonu kapsamında yenilenebilir enerji, turizm, sağlık hizmetleri, madencilik, kimya, perakende, askeri ve endüstriyel sektörler olmak üzere 12 ana programın olduğunu anlattı. Yıllık yaklaşık 30 milyar dolarlık yatırım öngördüklerini belirten El-Otaibi, “Bu planlarımız yıllar boyu sürecek ve tüm fırsatları yakalamaya çalışacağız. Türkiye’den yatırımcıları Suudi Arabistan’a davet etmek istiyorum” ifadelerini kullandı.
HİNDİSTAN’DA TÜKETİM ARTACAK
Hindistan Petrol Bakanı Shri Dharmendra Pradhan, Hindistan’ın enerji projeksiyonlarını ve enerji yatırımlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Pradhan, Hindistan’ın şu an dünyanın enerji tüketimi en yüksek 3’üncü ülkesi olduğunu ve gelecek dönemde de Hindistan’ın enerji tüketiminin artmaya devam edeceğini söyledi. Hindistan’ın, ekonomik olarak dünyanın en hızlı büyüyen ülkeleri arasında yer aldığını bildiren Pradhan, ekonomik canlanmayı sağlamak için cari açığı başarılı bir şekilde azalttıklarını kaydetti. Pradhan, ayrıca ülke tarihindeki en büyük vergi reformunu gerçekleştirerek, gayrı safi milli hasılayı yüzde 2 civarında artırdıklarını dile getirdi. Gelecek 10 yılda tüm Hindistan vatandaşlarının enerjiye erişimini sağlayabilmek adına yatırımları artıracaklarını ifade eden Pradhan, şunları kaydetti: “Hindistan her yıl hidrokarbon endüstrisine 15 milyar dolarlık yatırım yapıyor, boru hattı döşüyor. Bu anlamda çok açık bir politikamız var. Biz Hindistan olarak iş birliğine açığız. Türkiye’nin Şangay İşbirliği Örgütü Enerji Kulübü’nün 2017 dönem başkanlığını üstlenmesi önemli bir gelişme. Türkiye’nin enerji sektöründe sağlam bir altyapısı var. Enerji alanında Hindistan olarak iş birliğine açığız. Türkiye’nin Hindistan’a yatırım yapmasını muhakkak isteriz.”
