Referandum sonrası düğmeye basan yeni konut projeleri demire takıldı. İnşaatta arz yavaşlayınca fabrikaların üretimlerini yurt dışı siparişlere bağlaması, piyasada demir bulunamamasına ve fiyat artışına neden oldu.
HAMİDE HANGÜL
Türkiye’de beklemeye alınan ve referandum sonrası yeniden start verilen yeni konut projeleri, demir sıkıntısına takılmaya başladı. İnşaatçıların bu dönemde planlanan projelerde frene basması iç pazarda demire olan talebi azalttı. Yılda 1 milyon 300 bin konutun satıldığı piyasada inşaat demirine talebin bir anda bıçak gibi kesilmesi demir-çelik fabrikalarını yeni yol arayışına itti. Konut geliştiricilerinin ihtiyacını karşılayan fabrikalar, bunun üzerine üretimlerini ağırlıklı yurtdışı siparişlere bağlamaya başladı. 16 Nisan referandumundan “evet” çıkması ile beklemeye aldıkları projelere tekrar start veren inşaatçılar, fabrikaların üretimlerini ihracata vermesinden dolayı bu defa piyasada demir bulamamaya başladı. Bu durum hem demir fiyatlarının artmasını, hem de yeni konutta başlama sürelerinin uzamasını beraberinde getirdi. Konut geliştiricilerinden edinilen bilgilere göre, fabrikalardan daha önce 5-6 günde temin edilen demir, bugün sipariş edildiğinde ancak bir ay sonraya gün verilebiliyor. Öte yandan iç piyasada demir sıkıntısı fiyat artışını da beraberinde getirdi. Geçen yıl tonu bin 167 liradan satılan demir, şimdilerde yüzde 79,9 artışla 2 bin 100 lira seviyesinden alınabiliyor. Zamlı fiyatlara ansızın yakalanan inşaatçılar, yeni başlayacak konut projelerine bu artışın yansıyacağını, zam oranının yüzde 5-15 seviyesinde olabileceğini belirtiyorlar. Karar’a konuşan bir konut geliştiricisi, “Bu denli yüksek artış, yeni konutlara da yansıyacaktır. Bizim de yüzde 15 zam koymamız lazım önümüzdeki günlerde” dedi.
WE Ilgın Haliç A.Ş Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Hakan Bucak, demir fiyatlarındaki artışın sektörde tansiyonu yükselttiğini gözlemlediklerini söyledi. Bucak, “Öngörülmemiş bir maliyet artışı var. Sektörde, artışın fiyatlara yansıması konusu gündemde. Ekim ayından bu yana 7 ayda yüzde 50’yi aşan bir artış sözkonusu” dedi.
FABRİKALAR 1 AYA GÜN VERİYOR
Akkuş Grup Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş, mevcut projelerde demir sıkıntısı yaşanmadığını belirterek, “Ancak yeni başlayan projeler için demir sıkıntısı var” dedi. Son günlerde piyasada yaşanan demir sıkıntısının nedenlerine de değinen Akkuş, referandum öncesinde inşaat projelerinde bir durgunluk olduğunu ve bu durumun demire olan talebin azalmasına neden olduğunu söyledi. Üretimlerini iç piyasaya veren demir-çelik üreticilerinin de talebin yavaşlaması karşısında ihracata ağırlık verdiğini belirten Akkuş, “İşler açılınca demirde bir tıkanma oldu. Siparişler yurt dışına bağlanınca, iç piyasada demir bulunamadı. O nedenle bir sıkıntı oldu” dedi Fabrikaların süre verdiğine işaret eden Akkuş, “Önceden 5-6 günde verilen demir, şimdilerde 15-20 günde veriliyor. Bu durum, özellikle yeni konut projelerinin başlama ve bitiş sürelerini uzatıyor. Özellikle 8’lik, 12’lik demirde sıkıntı var, bunların teslimi bir ay sürüyor” diye konuştu.
KABULLENMEK ZORUNDAYIZ
Erguvan İnşaat Yönetici Ortağı Emre Maraşlı, demirde uluslararası fiyatların 2 bin lira seviyesinde bulunduğunu, fiyatlara müdahale edilmesinin doğru olmadığını belirterek, “Şayet bir üretim politikası olsa ani bir fiyat artışıyla karşılaşmazdık. Bunu kabullenmek zorundayız” dedi. Konut fiyatlarının her yıl ortalama yüzde 25 civarında artış gösterdiğini, bunun yarısının arsa, diğer yarısının da malzemeden kaynaklandığını ifade eden Maraşlı, yine demire bağlı olarak yeni konut projelerinde bir fiyat artışının söz konusu olacağını belirterek, “Eylül gibi artış olur” dedi. Maraşlı, inşaatı devam eden konut proje sayısının 450 civarında olduğunu söyledi.
ORTALAMA YÜZDE 11 ARTIŞ OLABİLİR
Demir İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Demir, döviz fiyatlarındaki gerileme hesaba katıldığında, demir fiyatlarındaki artışı anlamlandırmanın hayli güç olduğunu söyledi. Demir, şunları söyledi: “Bu artış devam ederse ister istemez sektörümüzün diğer yan ürünlerine de yansıyabilir. İrili ufaklı birçok konut üreten firmalar demir fiyatlarındaki artıştan etkilenecek ve inşaat maliyetlerine etki edecektir. Kısa süre içerisinde de konut fiyatlarına da sirayet edecektir. Genelde demire gelen zam konut maliyetlerine ortalama yüzde 11’lik bir artışa sebep olabilir. Hükumetimizin kendi takdir ve imkanları dahilinde konuya çözüm bulacak adımlar atacağına inanıyoruz.”
