Rus gazını Baltık Denizi üzerinden Almanya’ya taşıyacak olan Kuzey Akım-2 projesi ile Ukrayna, Polonya ve Slovakya yıllık 3 milyar dolarlık geliri kaybedebilir. Duruma itiraz eden Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, ABD’yi yaptırım uygulamaya çağırdı.
2015 yılının Eylül ayında Rus doğalgaz devi Gazprom, Baltık Denizi altından geçerek Avrupa’ya ulaşacak olan Kuzey Akım doğal gaz boru hattının kapasitesini iki katına çıkaracak Kuzey Akım-2 projesi için Avrupalı ortakları E.ON, BASF/Wintershall, OMV, ENGIE ve Royal Dutch Shell ile ortaklık anlaşması imzaladı. Bu sayede Rus gazı Baltık Denizi üzerinden direk Almanya’ya ulaştırılacak. Fakat projeye Almanya’nın komşu ülkeleri karşı çıkıyor. Avrupa Enerji ve Kaynak Güvenliği Merkezi Araştırma Müdürü Frank Umbach, Rusya’nın Kuzey Akımı genişletme projesinin Ukrayna’yı baypas etme stratejisinin bir parçası olduğunun altını çizdi. Polonya, Slovakya ve Ukrayna gibi Doğu Avrupa ülkeleri, Rusya’nın Avrupa’ya gönderdiği doğalgazı mevcut boru hatlarından göndermesi sayesinde aldıkları yıllık yaklaşık 3 milyar dolarlık transit ücretini kaybetmek istemiyor ve projenin yürütülmesine itiraz ediyor. “Bu proje, ne AB’nin doğalgaz bağımlılığını azaltacak ne de Ukrayna’dan gelen gazdan daha ucuz olacak” diyen Umbach, bazı çalışmalara göre, Gazprom’un Kuzey Akım’dan sağladığı her metreküp gaz için 43 dolar harcadığını, bu rakamın Ukrayna hatlarından geçtiği takdirde 33 dolar seviyesine düştüğünü iddia etti.
Geçtiğimiz gün Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Berlin’de görüşen Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, Kuzey Akım Doğalgaz Boru Hattı projesini eleştirerek, “Bunun çeşitliliği temsil ettiği konusuna katılmıyorum. Aynı kaynaktan, farklı boru hattı üzerinden gelen bir doğalgaz söz konusu” ifadelerini kullandı. Morawiecki ayrıca, ABD’ye proje konusunda yaptırım uygulanması çağrısında bulundu. ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, geçen ayki bir açıklamasında, projeyi ‘Avrupa’nın enerji güvenliğine yönelik bir tehdit’ olarak gördüklerini ifade etmişti.
Angela Merkel ise görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, iki ülke arasında bazı konularda görüş ayrılıklarının bulunduğunu belirtti. Almanya ile Polonya arasında diyaloğun geliştirilmesi gerektiğini belirten Merkel, “Kuzey Akım-2 konusunda görüş ayrılıklarımız var. Biz bunun ekonomik bir proje olduğunu düşüyoruz” dedi. Boru hattının enerji alımının çeşitlendirilmesi için bir tehlike oluşturmadığını ifade eden Merkel, Ukrayna’nın da gaz konusunda bir transit ülke kalmasını istediklerini kaydetti. Merkel, Polonya ile çeşitli alanlarda ilişkileri geliştirmek istediklerini de sözlerine ekledi.
MALİYET YARIYA DÜŞECEK
Münih Güvenlik Konferansı kapsamında Rus ve Alman işadamlarıyla görüşen Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, projeyi engellemeye çalışanların da olduğuna dikkat çekerek, “Onlar şunu unutmamalı ki, Kuzey Akım-2 boru hattının uzunluğu, Ukrayna üzerinden Almanya’ya giden boru hattından 2 bin kilometre daha kısa ve transit maliyeti 2 kat daha az olacak” ifadelerini kullandı. Kuzey Akım-2’nin ekonomik ve ticari yararının tamamen ortada olduğunu kaydeden Lavrov, “Eminim, Almanya’ya komşu ülkeler nihai kararlarını verirken bu bilgiyi göz önünde bulunduracaklar” dedi.
GELECEK PROJEYİ ETKİLER
Rusya, doğalgazda Avrupa’nın kendisine olan bağımlılığını güçlendirmek için çalışmalarını sürdürürken Türk Akımı da bu stratejinin bir sonucu olarak görülüyor. Rus gazını Türkiye üzerinden hem Türkiye’ye hem de Avrupa’ya götürecek olan projenin ilk etabında çalışmalar son hızla sürüyor. Avrupa etabında ise gerekli izinlerin alınması için görüşmeler devam ediyor. Fakat Kuzey Akım-2’nin dolaylı da olsa Türkiye’ye etkisi olabileceğine işaret eden uzmanlar şu ifadeleri paylaşıyor: “Rusya sürekli olarak daha ucuz maliyetli yeni rotalar arayışında. Baltık Denizi üzerinden Almanya’ya gaz sevkiyatı yapılması ve yollarda çeşitliliği artması Türkiye üzerinden gerçekleştirilebilecek yeni projelere rakip olarak da görülebilir. Sonuç projelerin yapılması maliyetler ile ilgili bir konudur.”
RAKAMLARLA KUZEY AKIM-2
* Baltık denizinden geçecek olan projenin toplam uzunluğu 1.200 kilometre.
* İki hattan yılda 55 milyar metreküp gaz sevkiyatı yapılacak.
* Boru hattının denizden geçtiği yerlerde maksimum derinlik 210 metre.
* Projenin başlangıcı Rusya’nın Narva Körfezi’ndeki Leningrad bölgesi, bitişi ise Almanya Greifswald olacak.
* Projenin tamamı Gazprom’a ait.
* Toplam maliyetin 9,5 milyar dolar olması bekleniyor.
* Avrupa Birliği’nin kendi üretiminin 20 yılda 70 milyar metreküp düşecek olması projenin önemini artırdı. Norveç ve Kuzey Afrika’dan gelen 55 milyar metreküp gazın ihtiyacı karşılamayacağı konuşuluyor.
