LNG ihracatında 77 milyon ton ile liderlik koltuğunda yer alan Katar’ın koltuğu sallantıda. ABD’nin, 2024’e kadar LNG’de 300 milyon tonluk ihracat kapasitesine ulaşarak, diplomatik “restleşme” içinde bulunduğu Katar’ın tahtını sarsması bekleniyor.
Suudi Arabistan öncülüğünde Körfez ülkelerinin Katar’la ilgili aldığı yaptırım kararlarının ardından bu ülkeye sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ihracatında da rakip geliyor. Uluslararası Doğalgaz Birliği ve Uluslararası LNG İthalatçıları Birliği verilerine göre, Katar geçen yıl yaklaşık 77 milyon ton LNG ihracatı gerçekleştirerek küresel piyasada birinci oldu. Asya bölgesine yapılan satışlar Katar’ın toplam LNG ihracatının yüzde 60’ından fazlasını oluştururken, Katar’ın en çok ihracat yaptığı ülkeler Japonya, Güney Kore, Hindistan, Birleşik Krallık ve Çin olarak kayıtlara geçti.
Katar, Japonya’ya yıllık 14,5, Güney Kore’ye 12,3, Hindistan’a 8,8, Birleşik Krallık’a 9,3 ve Çin’e yaklaşık 5 milyon ton LNG ihraç ediyor. Yakın gelecekte Katar’ın tahtı için en güçlü aday olarak gözüken ABD’nin ise yıllık LNG ihracatı 330 bin ton düzeyinde bulunuyor ve ihracatın tamamı Tayvan ile Japonya’ya gerçekleştiriliyor. ABD bir kısmı 2018’de bir kısmı da 2024’te tamamlanacak yatırımlarla Asya’da orta vadede daha aktif rol almayı hedefliyor. ABD, LNG ihracatı için şu anda aktif bir terminale sahip. Ülkenin inşaat halindeki terminal sayısı 6 ve 30 adet de planlanan LNG terminali projesi masada bulunuyor. ABD’nin inşaat halindeki 6 projesinin toplam kapasitesi 57,55 milyon ton olarak hesaplanıyor. Söz konusu inşaatlar ve planlanan 30 terminal aktif hale geldiğinde, ABD’nin toplam LNG ihracat kapasitesinin 300 milyon tonu geçeceği öngörülüyor.
Latin Amerika’nın yanı sıra özellikle Çin pazarını hedefleyen ABD’nin, planlanan ve inşaat halindeki projeleriyle dünya LNG lideri Katar’ın tahtını sarsması bekleniyor. Halen dünyada en çok LNG satışı yapan ikinci ülke olan Avustralya’nın ise 4 terminali bulunuyor. Toplam 32,8 milyon ton LNG ihraç kapasitesine sahip ülkenin inşaatı devam eden 5, planlanan 8 terminal projesi var. Yapılacak yatırımların toplam kapasitesi 63,8 milyon ton olacak ve mevcut kapasiteyle birleşince Avustralya’yı orta vadede Katar’ın üzerine taşıyacak. Dünyada doğalgazın lideri olan ve boru hatlarıyla en çok satışı yapan Rusya da enerji piyasalarındaki hakim trende uyum sağlayıp LNG’ye yönelmeye çalışıyor. Rusya’nın aktif LNG terminali Sakhalin II’nin mevcut kapasitesi 9,6 milyon ton düzeyinde buluyor. Bu terminal aracılığıyla en çok satışı Japonya’ya yapan Rusya’nın inşa halinde bir ve planladığı 3 terminal ise yatırım programında yer alıyor. Çin tarafından da desteklenen Yamal LNG terminalinin inşası devam ederken, diğer 3 projenin Yamal’ın kapasitesiyle birleşmesiyle orta vadede Rusya’nın toplam kapasitesi 46,5 milyon tona ulaşacak.
İRAN DEVREYE GİREBİLİR
LNG ihracatında ABD’nin yanı sıra devreye girerek Katar’ın rakibi olmak isteyen başka ülkeler de var. Uluslararası yaptırımlar nedeniyle daha önce planladığı LNG terminal projelerini hayata geçiremeyen İran da LNG piyasasında söz sahibi olmak istiyor. Mevcut durumda faal bir terminali olmayan İran’ın daha önce planladığı toplam 4 proje bulunuyor. Bunlardan Iran LNG Terminali’nin inşasına başlanmış, ancak yaptırımlar nedeniyle inşaat yarıda kalmıştı. İran Petrol Bakanı Bijan Namdar Zangeneh, nisan ayı sonunda Fransız devi Total’i LNG yatırımları için ülkesine davet etmişti. Bu arada, Katar da bu süreçte ayakta kalmak için İran ile doğalgaz alanında iş birliği imkanları kovalıyor ancak ABD’nin İran’ı tekrar hedefe oturtmasının, bu iş birliği arayışının önünde ciddi bir engel oluşturması bekleniyor.
ELEKTRİK YATIRIMLARI MAYISTA TAVAN YAPTI
Türkiye’de mayıs ayında devreye alınan elektrik kurulu gücü, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 70 artışla 796,2 megavat oldu, toplam kapasite 80 bin 364 megavata ulaştı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre, mayısta devreye alınan 796,2 megavatın 375 megavatı Kırklareli’nde devreye alınan Hamitabat doğalgaz kombine çevrim santralinden sağlandı. Bu yıl mayısta 2016’nın aynı ayına kıyasla devreye alınan kurulu güç miktarı yüzde 70 artış gösterdi. Türkiye’de geçen yıl mayısta 469 megavatlık kurulu güç işletmeye alınırken, bu miktar geçen ay 796,2 megavata, toplam kapasite ise 80 bin 364 megavata yükseldi. Geçen yıl mayısta devreye alınan kapasitenin yüzde 59,3’ünü termik, yüzde 24,2’sini rüzgar, yüzde 10’unu çöp, jeotermal ve biyokütle santralleri oluşturmuştu. Kalan yüzde 6,2’lik kapasite ise hidroelektrik santrallerden elde edilmişti. Bu yılın Ocak-Mayıs döneminde ise toplamda bin 727,4 megavat kapasiteye sahip 69 elektrik santrali işletmeye alınmış oldu.
TÜRK AKIMI’NA VERİLEN TAM DESTEK
Bağımsız kurumsal ilişkiler ve kamu ile iletişim danışmanlığı firması StratejiCo. tarafından yapılan araştırmaya göre, kamuoyunun Türk Akımı doğalgaz boru hattı projesine desteği yüzde 75’e yükseldi. StratejiCo.’dan yapılan açıklamada, ilki 2015’te gerçekleştirilen anketin tekrarı niteliğindeki kamuoyu araştırmasının 2 bin 407 kişiyle telefonla görüşülerek gerçekleştirildiği belirtildi. Şirket şu ifadelere yer verdi: “Rusya’dan Türkiye’ye doğalgaz getirecek projeye, toplumun genelinde verilen destek yüzde 75 düzeyindeyken (2015 yılında yüzde 56) bölge halkının da (Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli) yüzde 68’i (2015 yılında yüzde 65) projeyi destekliyor. Ankete katılanların çoğu, Türk Akımı’na verdikleri desteğin nedenleri arasında Türkiye’nin enerji arz güvenliğine yapacağı katkıyı ve ekonomik yararlarını sayıyor. Bölge halkı doğalgaz kullanımını yaygınlaştırma olanağını projenin başlıca faydaları arasında görüyor.”
