Suudi Arabistan ve Rusya’nın petrol üretiminde kesinti anlaşması fiyatları 52 dolara taşıdı. Fiyatlardaki artış Türkiye’nin de en önemli ticari partnerleri olan bölge ve komşu ülkelere yarayacak. İhracat yoluyla OPEC ülkelerine satışlar artış gösterecek.
EKONOMİ SERVİSİ
Petrol zengini ülkelerin tarihinde ilk defa ciddi bütçe açıkları verdiği petrol fiyatlarındaki düşüş, üretimin kısılması kararıyla yeniden yükseliş eğilimine girdi. Geçtiğimiz yılın başında 29,7 dolara gerileyerek adeta dip yapan fiyatlar, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi ülkelerin günde 1,8 milyon varil kısıntı planlaması sonrasında kademeli artarak 50 dolar seviyesine yaklaştı. İlk ciddi adımı atan Rusya ve Suudi Arabistan’ın, önceki gün kesinti süresini 2018’in mart ayı sonuna kadar uzatma kararının ardından petrol 52 dolara taşındı. Arzın yavaşlatılması planıyla 50 doları aşan yükselişin daha da süreceği beklentisi, petrol zengini ülkelere ihracat yapan ülkelere de yarayacak. Kazançları yüzde 90’a kadar petrole dayalı ülkeler, gelirlerindeki ciddi kayıplar sonrasında birçok proje ve alımlarından vazgeçmişti. Suudi Arabistan, 266.6 milyar dolarlık projeleri durdurmuştu.
Petrol varil fiyatlarının son 3 yılda 120 dolardan 30 dolara kadar düşmesi ile enerji faturası yarı yarıya azalan, ancak dış satışta da ciddi kayıp yaşayan Türkiye, şimdiden bu artıştan ihracat yoluyla olumlu etkilenmeye başladı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, Suudi Arabistan’a bu yıl ocak ayında 205.4 milyon dolar olan ihracat rakamı, bir sonraki şubat ayında 237.1 milyon dolara, martta 274,9 milyon dolara ve geçen ay da 291.9 milyon dolara yükseldi. Son dört ayda bu ülkeden toplam 1 milyar dolarlık ihracat gelirine ulaşılırken, yıl başından bu yana yüzde 42,1 artış sağlandı. Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) söz konusu dönemde yakalanan artış yüzde 72.9 oldu. BAE’ye, yine Ocak 2017’de 246.6 milyon dolarlık ihracat, sonraki aylarda 274.3 milyon dolar, 318,8 milyon dolar ve nisanda 426.4 milyon dolara ulaştı. Böylelikle son dört ayda toplam 1.3 milyar dolarlık gelir sağlandı. Rusya’ya ihracat da bu yıl başına göre artış göstermesine karşın, yıl içerisinde değişimler gösterdiği görüldü.
Söz konusu ülkeye Ocak 2017’de 149.7 milyon dolar olan ihracat, Nisan 2017’de 167.9 milyon dolara yükselmesine karşın, şubat ve mart aylarında sırasıyla 171.4 ve 188.1 milyon dolar oldu. OPEC üyesi Cezayir’e dış satış artış kaydederek 121.6 milyon dolardan 182.3 milyon dolara taşındı. Toplamda 633.6 milyon dolara yükseldi. Kardeş Azerbaycan’a ise mal ihracı, yine söz konusu dönemde 71.9 milyon dolardan 106.8 milyon dolara, Türkmenistan’a 75.9 milyon dolardan 117.3 milyon dolara, Kazakistan’a 38,9 milyon dolardan 76.1 milyon dolara çıktı. Körfez ülkelerinden Kuveyt’e, yine bu yıl ocak ayında 27.5 milyon dolar olan ihracat nisan ayında 45.1 milyon dolara, Katar’a 26.3 milyon dolardan 34.1 milyon dolara çıktı. Petrol fiyatlarının yükselişi, ihracat yoluyla ülke gelirlerine olumlu katkı sağlamasına karşın, Türkiye’nin yumuşak karnı olan cari açık konusunda ise yükseliş tehdidini beraberinde getiriyor. Bu durumun, kaynakların çeşitlendirilmesi ve yenilenebilir enerjide kapasitenin artırılması ile aşılması bekleniyor. Öte yandan uzmanlar, fiyatlardaki yükselişin devam etmesini beklediğini belirtiyorlar. ABD’deki Stratejik Enerji ve Ekonomik Araştırma Merkezi (SEER) Başkanı Michael Lynch, Rusya ve Suudi Arabistan’ın üretimlerinde kesintiye devam etmesinin petrol fiyatlarını kısa dönemli artıracağı öngörüsünde bulundu.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) geçen yıl 30 Kasım’da üretim seviyesini günlük 1,8 milyon varil azaltma kararının ham petrol fiyatlarındaki artışı desteklediğini aktaran Lynch, Brent petrolün varil fiyatının 11 Nisan’da 56 dolara, Batı Teksas türü ham petrolün varil fiyatının da 53 dolara yükseldiğini kaydetti. Lynch, ham petrol fiyatlarındaki bu yükselişin ABD’deki kaya petrolü üreticilerinin yatırımlarını artırmasında etkili olduğunu ifade etti. ABD’de geçen yıl 30 Kasım’da ham petrol üretiminin günlük ortalama 8,7 milyon varil olduğunu anımsatan (SEER) Başkanı Michael Lynch, “ABD’de geçen hafta petrol üretimi yüzde 6,9 artarak günlük 9,3 milyon varile yükseldi. Artan üretimle birlikte 4 Mayıs’ta WTI’nın varil fiyatı 45 dolara, Brent petrolün varili de 48 dolara düşmüştü. Böylece petrol fiyatlarında 30 Kasım’dan bu yana elde edilen tüm kazançlar silindi” diye konuştu.
SUUDİ ARABİSTAN VE RUSYA’NIN SEÇENEĞİ YOK
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan verilen bilgiye göre, CNG’nin araçlarda kullanımının yaygınlaşmasını sağlayacak “Doğal Gaz Piyasası Lisans Yönetmeliği Değişikliği” tamamlandı. Değişikliğin Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından CNG lisansı sahibi şirketler, mevcut şartlarda doğalgaz iletim şebekesi üzerinden temin edilen CNG’yi şebekeye uzak istasyonlara da gönderebilecek. Diğer akaryakıt türlerine göre hem daha ekonomik ve hem de daha temiz olan CNG’nin, motor ömrünü uzatması ve LPG’ye göre patlama tehlikesinin daha düşük olması nedeniyle sürücüler tarafından daha fazla tercih edilmesi bekleniyor. CNG benzin ve LPG’den daha tasarrufludur. Motora zarar vermez yağ değişimini bile 40 bin km’ye kadar bile çıkartır.
ABD KAZANAN TARAF OLUR
Rusya ve Suudi Arabistan’ın petrolde üretimi kısma anlaşmasının süresini 2018 Mart’a kadar uzattığını hatırlatan (SEER) Başkanı Michael Lynch, şunları kaydetti: “Suudi Arabistan ve Rusya’nın üretimlerinde kesintiye devam etmesi halinde petrol fiyatlarında kısa dönemli artış görülecek. Öte yandan artan fiyatlar yeniden ABD’nin kaya petrolü üreticilerine fayda sağlayacak. Suudiler petrol üretiminde kesintiye devam ederse pazar paylarını kaybedecek. Rusya, uzun dönemde Suudi Arabistan kadar petrol kesintisinde bulunmadı ancak OPEC ve Suudileri desteklemeye devam etmesi durumunda Rusya’nın da kaybedeceği pazar payını geri kazanabileceğini düşünmüyorum. Petrol fiyatlarının artmasıyla ABD’de kaya petrolü yatırımlarının yükselmesi kesin. ABD kazanan taraf olur.
