Önceki gün TL karşısında rekor kıran dolar, Merkez’in faizi 300 baz puan arttırmasıyla birlikte 4.54’e gerilemesinin ardından tekrar yükselişe geçerek 4.80’i aştı. Isınan piyasalar ise rahata kavuşmak için aslında dört sorunun net cevabını arıyor. Bunların başında danışman sorunu, milli para, faiz teorisi ve Merkez Bankası geliyor.
Merkez Bankası’nın (TCMB) Ocak 2014’ten beri dün ilk kez gerçekleştirdiği olağanüstü Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında geç likidite penceresi borç verme faiz oranını 300 baz puan artırması ardından sert değerlenen dolar/TL bugün dalgalı bir seyir izliyor. Müdahalenin ardından dolar 4.54’e euro ise 5.31’e kadar düştü ama durdurulamadı. Dün akşam saatlerinde tekrar 4.80 seviyelerine çıkan dolarla piyasalar bir türlü rahatlatılamıyor. Doların hararetinin hâlâ alınmadığını ifade eden CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak “Saraydaki danışmanlarla, Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in arasındaki uyumsuzluk ortada. Bu uluslararası piyasada Türk ekonomisine karşı ciddi bir güvensizlik yarattı” dedi. Tabi bütün bu çerçeve de piyasalar 4 noktada cevap bekliyor:
1-DANIŞMAN SORUNU
Finacial Times’ta çok konuşulacak bir yazı ortaya çıktı. Haberde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ekonomi kurmayları arasında ‘az sayıda kalan piyasa dostu’ isimlerin liradaki düşüş karşısında dikkat çekici derecede sessiz kaldıkları belirtildi. Kurumda çıkan yazıya göre, Türk bir yetkili, Erdoğan’ın ekonomi danışmanlarını aşağılayarak “Artık aklı başında tavsiyeleri dinlemez oldu” diye ekledi. Haberde, Şimşek’in sesinin Cumhurbaşkanı’nın ekonomi ekibinin içindeki daha eksantrik kişiler tarafından bastırıldığı belirtildi. Kısacası piyasaların rahatlaması için bu ekibin bir an önce ihraç edilmesi gerektiği öne sürülüyor.
2-ALTINA DAYALI MİLLİ PARA
Bundan tam 1 ay önce partisinin grup toplantısında konuşan Erdoğan, dövizde son dönemde yaşanan yükselişe işaret ederek, “Kur üzerinde oynanan oyunların kayda değer bir ekonomik gerekçesinin ve derinliğinin olmadığı her geçen gün daha iyi anlaşılıyor” dedi. Erdoğan, “Milli ve yerli para ile kur üzerinde oynanan oyunu bozacağız. Altını belirleyici hale getirmenin adımlarını atacağız” diye konuştu. Bunun üzerine yatırımcılar ve iş insanları bir belirsizlik içine düştü. Yerli ve milli para meselesinin ne anlama geldiğini kimse anlayamadı. Yeni bir belirsizlik ortamı daha oluştu.
3-FAİZ ENFLASYON TEORİSİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Londra’da Bloomberg TV’den Guy Johnson ile yaptığı özel bir röportajda faizler hakkında şunları söyledi: “Faiz düştükçe bakın reel faiz düşüyor. Tabii burada istihdam da olur, yatırım da olur, üretim de olur, uluslararası rekabet gücü de İngiltere’deki girişimcinin çok daha fazla olur. Bizim şu anda hedefimiz çok açık net. Adımlarımızı da buna göre atmamız lazım ve bizim finans sektörümüzün de buna göre kendini dengelemesi lazım. Faiz ne kadar düşük olursa enflasyon da o kadar düşük olacaktır.” Bu teorinin de piyasaları ve yabancı yatırımcıyı etkilediği düşünülüyor.
4-MERKEZ KİME BAĞLI KALACAK?
Faik Öztrak özel bir TV kanalında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçimlerden sonra Merkez Bankası’nın politikalarına daha fazla vaziyet edeceğini söylediğini hatırlattı. Erdoğan röportajda şunları söyledi: “Merkez Bankası bağımsızlığı söz konusudur. Ama merkez bankası da bu bağımsızlığının gereğiyle kalkıp herhalde yürütmenin başı olan bir başkanın burada vermiş olduğu sinyalleri bir kenara koyacak hali yok. O da tabii buna göre değerlendirmelerini yapacaktır. Adımlarını ona göre atacaktır. Ve ben bunun gelecek için çok isabetli adımların atılmasına vesile olacağına inanıyorum.” Chp’li Öztrak, “OHAL’i kaldırın, saraydaki danışmanların işlerine son verin. Ekonomiye güven büyük ölçüde sağlanır” dedi.
MERKEZ’DEN YENİ KUR HAMLESİ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2018 yılının ikinci çeyreğinde gerçekleştirilecek Türk Lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım ihalelerine ilişkin takvimin güncellendiğini duyurdu. Merkez Bankası’nın açıklamasına göre ihaleler yoluyla oluşacak vadeli döviz satım pozisyon tutarı mevcut 6.15 milyar dolardan 8 milyar dolara ulaşabilecek. 2018 yılı boyunca vadeli döviz satım pozisyon tutarının ulaşabileceği üst sınır ise 10 milyar dolar olarak belirlendi. TCMB’den yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Anılan dönemde ihaleler yoluyla oluşacak vadeli döviz satım pozisyon tutarı mevcut 6.15 milyar ABD dolarından 8 milyar ABD dolarına ulaşabilecektir. 2018 yılı boyunca vadeli döviz satım pozisyon tutarının ulaşabileceği üst sınır 10 milyar ABD doları olarak belirlenmiştir.”
