Sanayi üretim endeksi ikinci çeyrekte atağa geçti. Yılın ilk çeyreğinde yüzde 1,7 oranında artan üretim, ikinci çeyreğin sadece ilk iki ayında yüzde 5 yükseldi. Tekstil ve giyim sektöründe sorunların devam ettiği görülürken, otomotiv ve dayanıklı tüketimde üretimler bir hayli hızlandı.
ALİ YILDIRIM
Türkiye’nin mayıs ayına ilişkin sanayi üretim endeksi sonuçları açıklandı. Yılın ilk çeyreğinde sadece yüzde 1,7 oranında artan sanayi üretimi 2017 Nisan ve Mayıs ayında hızlanarak yükseldi. Nisan ayında yüzde 6,0 ve mayısta yüzde 4,1 çıkışla beraber ikinci çeyreğin iki ayında sanayi üretim artışı yüzde 5,0’e ulaşmış oldu. Sanayi üretimindeki artışta vergi teşviki getirilen dayanıklı tüketim ve mobilya sektörü yanında ihracatın hızlanmasıyla ile canlanan otomotiv sektörü özel öneme sahip olurken tekstil-giyim sektöründe sorunlar devam ediyor.
Toplam verilere baktığımızda ise sanayinin çarklarının ikinci çeyrekte hızlandığını görüyoruz. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,5 kayıtlara geçti. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise bir önceki aya göre yüzde 1,5 geriledi. Öte yandan, mayısta arındırılmamış sanayi üretim endeksinde 2016’nın aynı ayına göre yüzde 4 artış kaydedildi.
Şubat 2017’de yüzde -1,7’lik düşüş yaşayan üretim, diğer aylarda ise sürekli yukarı doğru ivmelendi. TÜİK verilerine göre, mayısta 137,3 olarak hesaplanan söz konusu endeks, 2016’nın aynı ayında 131,9 seviyesinde bulunuyordu. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, mayısta madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 0,5, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 2 azalırken, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 1,7’e çıktı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörlerine bakıldığında ise madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,5, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 3,1 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 6 artış gösterdi.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi grupları incelendiğinde, söz konusu ayda bir önceki aya göre en fazla azalış yüzde 9,4 ile sermaye malında gerçekleşti. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, mayısta bir önceki aya göre en fazla azalış yüzde 54,9 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında görüldü. Bu azalışı, yüzde 12,6 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı ve yüzde 6,6 ile mobilya imalatı takip etti. En fazla artış ise yüzde 9,6 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatında gerçekleşti. Bu artışı yüzde 3,3 ile motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı ve yüzde 2,1 ile fabrikasyon metal ürünleri (makine ve teçhizat hariç) imalatı izledi.
İHRACATLA CANLILIK SÜRECEK
Sanayi üretimini değerlendiren Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, geçen aylarda üretimdeki hızlanmanın mayıs ayında da devam ettiğini söyledi. İhracat pazarındaki toparlanmanın sanayi üretimine olumlu yansıdığını dile getiren Özlü, “Mayıs ayında imalat sanayi ürünlerinde %12,5’lik ihracat artışı yaşandı. Bu durum sanayimizin sahip olduğu güçlü potansiyeli göstermesi açısından önemlidir. Küresel düzeyde işlerin düzelmesiyle sanayicimiz hemen harekete geçmekte ve artan ticaretten her geçen gün daha fazla pay almaktadır. Önümüzdeki döneme dair beklentilerin olumluya olduğu öncü göstergelerin üretim artışına işaret ettiği, ekonomiye güvenin yükseldiği bir dönemden geçiyoruz. Gerek kapasite kullanım oranları gerekse de güven endeksleri üretim tarafında önümüzdeki aylarda canlanmanın süreceğini göstermektedir” dedi.
OTOMOTİV SEKTÖRÜ VİTES YÜKSELTTİ
Türkiye’nin lider sektörlerinden biri olan otomotivde de hem ihracat hem de üretim hız kesmiyor. 2017’nın ilk 5 ayında sadece yükseliş kaydeden üretim hiç eksiye düşmedi. Geçen yılla karşılaştıracak olursak, ocakta yüzde 31,7, şubatta yüzde 11 martta yüzde 15,4, nisanda yüzde 19,2 ve mayısta ise sektör üretimi yüzde 15 arttırdı. 2017’nin ilk çeyreğinde yüzde 18,6 yükselen üretim, ikinci çeyrek daha bitmeden bunu yüzde 17,3’e tamamladı. İhracatta da lider olan otomotiv sektörü Türkiye’nin en iyi sanayi kollarından biri olmaya devam ediyor.
EKONOMİ GÜCÜNÜ KORUDU
Garanti bankasının analizine göre, “Mayıs ayında takvim etkilerinden arınmış sanayi üretimi yıllık bazda %3,5 büyüyerek, ekonomik aktivitenin ikinci çeyrekte de gücünü koruduğunu gösterdi. Aylık GSYH göstergemiz de mevcut %26’lık bilgiyle, Haziran itibariyle yıllık %5’e yakın büyümeye işaret ederek bu görüşümüzü doğruluyor. Nisan-Mayıs döneminde yıllık %5’e ulaşan sanayi üretimi büyümesi, ikinci çeyrekte ilk çeyrek seviyesinin üzerine çıkabilir. Haziran ayı ithalat detayında da görüldüğü üzere toplam üretim içinde aramalı üretiminin artan payı, güçlü seyreden ihracat büyümesi, yeni sipariş beklentilerindeki toparlanma, hızlı kredi büyümesinin olası gecikmeli etkileri ve devam eden mali genişleme, geçen yılın destekleyici baz etkisine ek olarak, ekonomi üçüncü çeyrekte de güçlü tutabilir” denildi.
ÖTV İNDİRİMİ ÜRETİMİ HIZLANDIRDI
Dayanıklı tüketim mallarında da artış görüldü. Özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi indirimleri üretime de yansıdı. Dayanıklı tüketim mallarında ilk çeyrekteki yükseliş geçen yıla göre yüzde 6,3 olarak gerçekleşirken, ikinci çeyrekte bu oran yine aynı döneme göre karşılaştırdığımızda yüzde 11,8’e kadar çıktı. Dayanıksız tüketim mallarında ise üretimde düşüş yine devam etti. İlk çeyrekte yüzde -0,6 olan üretim ikinci çeyrek daha bitmeden yüzde -1,7 oldu. İmalat sanayide ikinci çeyrekte yüzde 5,1 ile çıkış kaydeden kalemlerden. Sadece mayıs ayına göre artış geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 3,8 olarak TÜİK kayıtlarına geçti.
TEKSTİLDE SORUN DEVAM EDİYOR
Gıda ürünlerinin imalatı ilk çeyreğe oranla ikinci çeyrekte daha düşük seyretti. 2017’nin ilk çeyreğinde yüzde 4,1 olan imalat, ikinci çeyreğin ilk iki ayında yüzde 0,3 oldu. İçecek imalatı aynı dönemde yüzde 5,9 iken, diğer yarıda yüzde -1,5’a kadar indi. Tekstil ürünlerinde de sorunun hala devam ettiği görülüyor. 2017’nin ilk çeyreğinde geçen yıla göre yüzde -1,4 düşen tekstil ürünleri imalatı, ikinci çeyreğin ilk iki ayında ufak bir hareket yaparak yüzde 1,5’a çıktı. Sadece mayıs ayında imalat geçen yıla göre yüzde 2’lik artış kaydetti. Giyim eşyaları imalatı ise mayısta yüzde -4,4 düşerek ikinci çeyreğe -5,8 ile giriş yapmak üzere.
