Soros’tan tartışmalı vakfına 18 milyar dolar

Soros’tan tartışmalı vakfına 18 milyar dolar

ABD’li milyarder Soros, kendi kurduğu Açık Toplum Vakfı’na 18 milyar dolar bağış yaptı. Vakıf, Polonya’da hükümet karşıtı gösteriler örgütlemekle ve “Yolsuzluk karşıtlığı görünümü altında hükümetleri itibarsızlaştırmaya çalışmakla” suçlanıyor.

GÜVEN ADALI / İSTANBUL

Macar asıllı ABD’li finans spekülatörü George Soros kendi kurduğu Açık Toplum Vakfı’na 18 milyar dolar bağışta bulundu. Bunun şimdiye kadar bir kişi tarafından bir vakfa yapılan en büyük bağışlardan biri olduğu belirtiliyor. 87 yaşındaki Soros’un bu bağışı son birkaç yıl içinde yaptığı açıklandı. Bu bağışla 1993’te dünya genelinde insan haklarını ilerletme iddiasıyla kurulan Açık Toplum Vakfı, ABD’de Bill ve Melida Gates Vakfı’ndan sonraki en büyük “yardım kuruluşu” oldu. Vakıf son yıllarda ABD’deki faaliyetlerine odaklanarak eşcinsellere yönelik tacizler ve polis şiddetini azaltmaya yönelik programlara yatırım yapmıştı. Fakat Soros’un vakfı ülkesindeki tartışma konularının da başında geliyor.

100’ü aşkın ülkede 1980’lerin ortalarından bu yana faaliyet gösteren Açık Toplum Vakıfları (Open Society Foundations) ve ilgili derneklerin siyasete de yön vermeye çalıştığı iddia ediliyor.

Macaristan’da şu anda iktidarda olan merkez-sağ Fidesz muhalefetteyken, partinin önde gelenleri Soros derneklerinin savunucularıydı. Şimdi ise Fidesz hükümet yetkilileri ve iktidar yanlısı medya, bu vakıflarla ilişkili sivil toplum örgütlerini, ‘seçilmediği halde her şeye karışan, zamanı geçmiş bir liberal elit’ diye niteliyor. 

Soros tarafından finanse edilen gruplar Polonya’da hükümet karşıtı gösteriler örgütlemekle, Romanya, Slovakya, Çek Cumhuriyeti ve Macaristan’da “yolsuzluk karşıtlığı görünümü altında seçilmiş hükümetleri itibarsızlaştırmaya çalışmakla” suçlanıyor. 

George Soros geçen yıl ABD’de başkanlığa seçilen Donald Trump tarafından verilen bir ilanda bizzat hedef alınmış ve ‘yahudi düşmanı bir dil kullanmakla’ suçlanmıştı.

Macaristan’daki muhalif kesim ise hükümeti ‘demokrasiyi ayaklar altına almakla’ suçlanıyor. 

Helsinki Komisyonu adlı sivil toplum kuruluşunun eş başkanı Andras Kadar, “Hükümet önce Anayasa Mahkemesi, Danıştay gibi demokratik kurumları zayıflattı. Sonra basını iyice bastırdılar” diyor.

* Kadar, hükümetin kamuya ait yayıncı kuruluşları ele geçirdiğini ve önemli belli başlı medya kuruluşlarının satın alma ya da kapatma yollarına gidilerek saf dışı edildiğini anlatıyor. Bunun son örneği ise Ekim ayında muhalif gazete Nepszabadsag’ın kapatılması olmuş. Kadar, “Şimdi de iktidarı denetleyebilecek, gücün kötüye kullanılmasını sorgulayabilecek ve teşhir edebilecek kapasitedeki sivil toplum kuruluşlarına savaş açıyorlar” diye sürdürüyor.

‘SÜPÜRÜLÜP ATILACAK’

Macaristan Başbakanı Viktor Orban geçtiğimiz yılın aralık ayında verdiği demeçte bu yılın bu tür sivil toplum kuruluşlarının süpürülüp atılacağı yıl olduğunu söyledi ve ekledi: “Paranın nereden geldiği, hangi gizli örgütlerle ilişkili oldukları ve hangi sivil toplum örgütünün kimin çıkarlarına hizmet ettiği bir bir ortaya çıkacak.” Orban’ın sözünü ettiği ‘bahar temizliği’ sivil toplum örgütü liderlerinin mal varlıklarını açıklamasını zorunlu kılan bir yasa değişikliği ile başlıyor. Bu yasal düzenlemede sivil toplumun gücünü sınırlama konusunda yakınlarda İsrail ve Rusya tarafından benimsenen düzenlemeler örnek alınmış görünüyor. Açık Toplum Vakıfları geçen yıl üç aşamalı bir süreç ardından Rusya’dan atılmıştı. Önce vakıflara karşı mali inceleme başlatılmış, sonra yabancı ülkelerin ajanlığını yaptıkları ilan edilmiş, en son olarak da çalışmaları tamamen imkansız hale getirilmişti.

BILL GATES’TEN SONRA İKİNCİ

* 2017 bütçesi 940 milyon olarak belirlenen vakıf, en büyük kaynağı 99 milyon dolarla çocukların eğitimi başlığına ayırırken onu 89,6 milyon dolarla gazetecilik takip ediyor.

87 yaşındaki Soros, ölmeden önce servetinin büyük bölümünü vakfa bağışlayacağını daha önce de belirtmişti. 18 milyar dolarlık transfer sayesinde 30 milyar dolar üzerinde kaynağa kavuşan Open Society, böylelikle Bill & Melinda Gates’in 40 milyar dolarlık kuruluşunun ardından en zengin 2’nci vakıf oldu.

ÜNİVERSİTENİN KAPISINA KİLİT VURULDU

Macaristan nisan ayının başında kabul edilen bir yasayla Budapeşte’de bulunan ve Soros Üniversitesi olarak bilinen Orta Avrupa Üniversitesi’nin (Central European University - CEU) faaliyet koşullarını ortadan kaldırdı. Yeni üniversite yasası, Macaristan’da faaliyet gösteren yabancı üniversitelerin çalışma koşullarını yeniden düzenliyor. Ancak bu yasada bulunan bazı maddeler üniversite çevrelerine göre doğrudan CEU için hazırlanmış ve CEU’nun çalışma koşullarını tamamen ortadan kaldıran maddeler. Bunlardan biri, yabancı üniversitelerin Macaristan’da faaliyet gösterebilmesi için kuruldukları ülke hükümeti ve Macaristan arasında yüksek öğrenime dair ikili bir anlaşma yapılmış olmasını öngörüyor. Bu durumda CEU’nun bulunduğu New York eyaleti ile Macaristan arasında bir anlaşma gündeme gelebilir. Ancak yasaya eklenen bir maddeye göre bu anlaşma ancak federal düzeyde imzalanabilir.

İlgili Haberler
Öne Çıkanlar
YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
Diğer Haberler
Son Dakika Haberleri
KARAR.COM’DAN