Yılın son ayında 70,52’yi gören ekonomik güven endeksi, en düşük seviyesini görmüş oldu. Bu düşüşte özellikle tüketici güven endeksindeki yüzde 8’lik kayıp etkili oldu. İnşaat ve perakende sektörlerindeki hafif toparlanma ise genel resimdeki düşüşü önlemeye yetmedi.
ÖZEL HABER: GÜVEN ADALI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralık ayına ilişkin ekonomik güven endeksini açıkladı. Ekonomik güven endeksi aralıkta geçen aya göre yüzde 18,5 azalarak 86,55 değerinden 70,52 değerine geriledi. Ekonomik güven endeksindeki bu düşüşün nedenlerine bakıldığında ise tüketici, reel kesim ve hizmet sektörü güven endekslerindeki azalışların etkili olduğu görüldü.
Tüketici Güven Endeksi: Ekonomik güven endeksinin 5 yılın en düşük seviyeye inmesindeki en büyük neden tüketici güven endeksi oldu.
Aralık ayında tüketici güven endeksi bir önceki aya göre yüzde 8 azalarak 63,38 değerine düştü. Tüketici güven endeksindeki düşüşün ayrıntılarına bakıldığında ise durumun ciddiyeti daha açık şekilde önümüze seriliyor. 1) Gelecek 12 aylık döneme ait genel ekonomik durum beklentisi kasım ayına göre 9,1 puan düşerek 86’ya gerilerken geçtiğimiz 12 aylık döneme ait aynı veri ise 90,6’dan 82,7’ye kadar geriledi.
2) Gelecek 12 aylık döneme ait işsiz sayısı beklentisi ise 71,3’ten 65,4’e düştü. Bu rakam aynı zamanda 2016’nın da en düşük seviyesi oldu.
3) Türkiye’nin en büyük sorunları arasında yer alan mevduat sıkıntısı ise önümüzdeki dönemde de ciddi bir problem olarak duracağa benziyor.
4) Gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimali 20,3’ten 16,7’ye indi.
5) Bu dönemde ücretlerin değişimine ilişkin beklenti 94,9’dan 95,2 yükselse de, vatandaşların gelecek 12 aylık periyotta otomobil satın alma ihtimali 10,8 puandan 9,8’e, konut satın alma ihtimali ise 24,9’dan 21,9’a düştü.
Hizmet Sektörü Güven Endeksi: Mevsim etkilerinden arındırılmamış hizmet sektörü güven endeksi 83,6 gerileyerek tarihi dip seviyesini gördü.
1) Hizmet sektöründeki düşüşün ayrıntılarında ise bir önceki aya göre 80,6’ya gerileyen son 3 aylık döneme ait iş durumu endeksi belirleyici oldu.
2) Geçtiğimiz 3 aylık dönemdeki hizmetlere olan talep endeksi 87,1’den 79,3’e kadar gerilerken, gelecek 3 aydaki hizmetlere olan talep ise 94,2’den 90,8’e düştü.
3) Gelecek çeyreğe ait toplam çalışan beklentisi 94,1’den 92,6’ya düşerken, geçmiş çeyreğe ait aynı rakam ise 86,3’ten 85,1’e indi.
Reel Kesim Güven Endeksi: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının açıkladığı mevsim etkilerinden arındırılmış reel kesim güven endeksi geçtiğimiz aya göre 3,8 azalışla 103,6’ya geriledi. Bu dönemde özellikle siparişlerdeki düşüş dikkat çekti. 1) Son 3 aya ait toplam sipariş miktarı 121,1’den 110,5’ye indi.
2) Gelecek 3 aylık dönemdeki istihdama yönelik endeks 112,6’dan 116,7’ye yükselse de aynı dönemde ihracat sipariş miktarı 117,7’den 113,6’ya düştü.
PERAKENDE UMUT VERİYOR
Geçtiğimiz ay 96,0’a gerileyerek tarihin en düşük seviyesine gelen perakende sektörü güven endeksi ise aralık ayında ufak bir artışla 96,1’e çıktı. Peki ne oldu da perakende sektöründeki güven bu seviyelerde gerçekleşti? Gelecek 3 aylık döneme ait satış beklentisi 101,7’den 96,9’a gerilerken, aynı döneme ait toplam çalışan beklentisi 97,8’den 95,5’e düştü. Perakende sektörü güven endeksinin ufak da olsa yükselmesinde gelecek 3 aylık dönemde satış fiyatları beklentisindeki yükseliş etkiledi. Bu veri kasım ayında 112,4 seviyesindeyken aralık ayında 127,8 oldu. Son 3 aylık dönemdeki iş hacmi 91,4’e yükselerek son 4 ayın zirvesini görürken, tedarikçilere verilecek sipariş beklentisi ise 101,5’ten 103,1’ yükseldi. Aynı dönemde mal stok durumu ise 99,7’den 100,1’e çıktı.
İNŞAATTA ZAM BEKLENTİSİ
Güven endeksinin daha da düşmesine engel olan alt endeksler arasında inşaat sektörü güven endeksi de yer aldı. Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi 76,1’e yükseldi. İnşaat güvenindeki yükselişin büyük kısmı kur kaynaklı zam beklentisinden geldi. Satış fiyatları beklentisi gelecek 3 aylık dönem için 101,5’ten 11,3’e yükseldi. Toplam çalışan sayısı beklentisi ise aynı dönem için 88,6’dan 92,1’e çıktı. Kasım ayında 62,9 olan kayıt siparişlerin mevcut düzeyi aralık ayında 60,2 seviyesinde gerçekleşirken, son 3 aydaki mevcut inşaat faaliyetleri sert düştü. Kasım ayında 88,0 olan bu rakam aralıkta 84,3 olarak gerçekleşti.
