Yüksek kur ve petrolle düşük enflasyon hayal

Yüksek kur ve petrolle düşük enflasyon hayal

Yüksek enflasyonun en temel nedenlerinden birini yine yüksek enerji fiyatları oluşturuyor. 75 dolara çıkan petrol fiyatları ve 4.0 liranın altına düşmeyen dolar kuru başta enerji maliyeti olmak üzere enflasyondaki düşüş beklentisini kırıyor.

Türkiye’nin hızla artan enerji talebiyle birlikte, fiyatla da oransal sürekli değişim gösteriyor. Başta petrol ve doğal gaz olmak üzere, enerji ithalatına bağımlı olan Türkiye’de hâlihazırda toplam enerji talebinin ancak yaklaşık yüzde 25’i yerli kaynaklardan karşılanıyor. Öte yandan şu sıralar artan petrol fiyatları ve kur, Türkiye’nin enflasyonunu hem doğrudan hem de dolaylı olarak etkiliyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Mart Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporuna göre, enerji enflasyonundaki artışta büyük ölçüde baz etkilerinin öne çıktığı belirtildi. Enerji fiyatları Mart ayında yüzde 0.32 oranında arttı. Bu dönemde uluslararası petrol fiyatlarının ve Türk lirasının yakın dönemdeki seyrine bağlı olarak akaryakıt fiyatları yüzde 0.53 oranında artış kaydetti. Enerji grubu yıllık enflasyonu temelde baz etkisiyle 1.37 puan yükselerek yüzde 8.29’a ulaştı. Bu bağlamda dün 75 dolar seviyelerinin üzerine çıkan petrol fiyatları ve 4 lira üzerinde seyretmeye devam eden dolar kuru ülke enflasyonunu da enerji ithalatı bağlamında olumsuz olarak etkiliyor. Her ne kadar petroldeki bu artış ile ilgili uzmanlar küresel petrol arzının azaldığını ifade etse de, piyasalar buna direkt olarak karşılık veriyor. Petrol ve kur ikilisinin birlikte artış kaydetmesi direkt olarak depolara yansıyor. Bu yükselişte dolaylı olarak başta gıda olmak üzere özellikle karayolu ile taşınan birçok ürüne zam olarak yansıyor. Çünkü diğer tarafta artan maliyetler, bunun taşımacılığına direkt olarak yansıyınca rafların etiketleri de yeni ürünlerle birlikte değişiyor. Petrol fiyatları aynı zamanda doğalgaz ile de ilişki halinde. İki madde arasında özellikle petrolün fiyatı arttığında doğalgaz fiyatı da buna endeksleniyor. Birde bunun elektrik boyutu var. Son bir yılda verilere göre, elektrik üretiminin yüzde 36’sını doğalgaz ile ürettik. Yani artan petrol fiyatına göre endekslenen doğalgazda, elektrik fiyatlarına doğrudan etki edebiliyor. Tüm bu bağlamda en başa dönecek olursak, yüksek kur ve artan petrol fiyatları enflasyonu doğrudan etkiliyor. Böylece düşük enflasyon enerjideki yüksek ithalat, yüksek dolar, yüksek petrol ile birlikte hayal oluyor.

PARASAL SIKIŞTIRMA YAPABİLİRİZ

Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, enflasyon ve enflasyon beklentilerinin bulunduğu yüksek seviyelerin fiyatlama davranışları üzerinde risk oluşturduğunu vurguladı. Çetinkaya, emtia ve petrol fiyatlarının yukarı yönlü bir eğilim izlediğini kaydetti. Çetinkaya, küresel toparlanmayla birlikte risklerin sürdüğüne işaret ederek, “küresel ticarette korumacılık eğilimi”, “gelişmiş ülke para politikalarındaki normalleşme”, “jeopolitik riskler” ve “emtia fiyatlarındaki yükselişi” söz konusu riskler altında sıraladı. Çetinkaya, para politikasının öngörülebilirliğinin önemli derecede iyileştiğini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu: “Son açıklanan veriler, ekonomik aktivitenin gücünü koruduğunu göstermektedir. Enflasyon ve enflasyon beklentilerinin bulunduğu yüksek seviyeler, fiyatlama davranışları üzerinde risk oluşturmaktadır. Son dönemdeki gelişmeler, enflasyon görünümüne etkileri açısından yakından takip edilmektedir. Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer faktörler yakından izlenecek ve ihtiyaç duyulması halinde ilave sıkılaştırma yapılabilecektir.” 

Öne Çıkanlar
YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
Diğer Haberler
Son Dakika Haberleri
KARAR.COM’DAN