AK Parti MHP’nin destek verdiği başkanlık sistemine geçiş için kolları sıvadı. Bu hafta içerisinde partinin hukukçularından oluşan bir komisyon kurulacak. Komisyonda görev alacak isimleri Başbakan Yıldırım seçecek. ABD modeli, daha özgürlükçü, denge ve denetlemeye ağırlık verilecek şekilde revize edilecek.
EROL METİN
Yeniden alevlenen başkanlık sistemi tartışmalarında ibre ‘tam başkanlık’ modeline döndü. Partisinin Afyonkarahisar’daki istişare kampında milletvekillerinin başkanlık konusundaki sorularını cevaplarken “AK Parti yaparsa tam yapar” diyen Başbakan Binali Yıldırım, tam başkanlık modelinin gündeme alındığına işaret etti. Partinin hukukçuları kurmayları, milletvekillerine sunum yaptı.
Kampın kapanış konuşmasında Başbakan Yıldırım, tam başkanlık sistemine ilişkin çalışmaların hızlandırılması talimatını verdi. Bu amaçla bu hafta içerisinde AK Parti’de hukukçu isimlerden oluşan bir komisyon kurulacak. Başkanlık komisyonunda kimlerin görev alacağına bizzat Başbakan Yıldırım karar verecek. Ara vermeden çalışmalara başlayacak olan komisyon, tam başkanlık modeli hakkında daha önce hazırlanan metinlerden istifade edecek.
TIKANMAYAN SİSTEM
AK Parti başkanlık komisyonunun esinleneceği örnekler arasında ABD modeli de olacak. Ancak ABD başkanlık sistemindeki tıkanıklıkları giderecek bir yaklaşım geliştirilecek. Türkiye için ABD modelini de geride bırakan bir başkanlık modeli ortaya konulması hedefleniyor. Komisyon, ABD’deki sisteme göre daha özgürlükçü, denge ve denetlemenin çok daha belirgin olduğu, sistem tıkanıklığının olmayaca bir tam başkanlık sistemi konusunda çalışmalarını sürdürecek. Komisyon masasında olgunlaştırılacak olan tam başkanlık sistemi taslak metni, Başbakanı Binali Yıldırım’ın onayı sonrası muhalefet partileriyle paylaşılacak. TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Mustafa Şentop, gazetecilerin çalışmalar hakkındaki sorusuna, “Bizim önerdiğimiz model üniter başkanlık sistemi. Federasyon söz konusu değil. Amerika’da çift meclis var bizim önerdiğimiz tek meclis” cevabını verdi.
TAM BAŞKANLIK SİSTEMİ ÖZELLİKLERİ
* Yürütmenin başında başkan var.
* Başkan halk tarafından seçiliyor. Görevde kalış süresi 4 yıl.
* Kanunları onaylama veya veto etme yetkisi, atama yetkisi bulunuyor.
* Yasama organı da güçlü. ABD modelinde başkan atama yetkilerinde senatonun görüş ve onayını almak zorunda.
* Başkan ve bakanlar parlamento çalışmalarına katılamıyor.
* Sistemin en önemli özelliğini fren ve denge mekanizması oluşturuyor. Senato, temsilciler meclisi, başkan ve yargı, birbirlerini katı bir şekilde denetliyor.
* Federasyon zorunluluğu yok.
