Ankara ve bölge başkentleri son dönemlerin en yoğun diplomatik trafiğine şahit oluyor. Iran Genelkurmay Başkanı 38 yıl sonra Türkiye’yi ziyaret etti, ABD Savunma Bakanı ise Irak temasının ardından Ankara’dayken, Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu da önce Bağdat ardından Erbil’e gitti. Trafiğin merkezinde IKBY’nin bağımsızlık referandumu, PKK ve YPG’ye yönelik Afrin’e olası operasyon vardı.
HABER MERKEZİ / ANKARA
Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’nin 25 Eylül’de düzenleyeceğini duyurduğu bağımsızlık referandumu, Suriye’nin kuzeyinde ABD destekli YPG/PYD’nin Rakka operasyonu, Türkiye’nin Afrin’e yönelik operasyon sinyalleri, İdlib’de el Kaide bağlantılı HTŞ’ye yönelik harekat tartışmaları bölgede suların iyice ısınmasına neden oluyor. Tüm bu başlıklar son dönemlerin en yoğun diplomasi trafiğinin de nedeni. İran Genelkurmay Başkanı Bakiri’nin 38 yıl sonra Türkiye’ye yaptığı 3 günlük ziyaret ile başlayan başdöndüren diplomasi maratonu, ABD Savunma Bakanı James Mattis’in Bağdat ve Erbil ziyaretlerinin ardından Ankara’ya gelmesi ile sürdü. Mattis Ankara’dayken, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Bağdat’ta mevkidaşı İbrahim Caferi ile görüşüyordu.
Irak’ın IŞİD’e karşı mücadelesi ve sonrasında ülkenin imarı konusunda Türkiye’nin desteğini açıklayan Çavuşoğlu ile mevkidaşının en önemli gündemi IKBY’nin bağımsızlık referandumu oldu. Bölgedeki ülkelerin toprak bütünlüğünün korunmasının en önemli öncelikleri olduğunun altını çizen Çavuşoğlu bu konudaki kararlılıklarını göstermek için Bağdat’ta olduğunu söyledi. Terörün her türlüsüne karşı mücadeleyi birlikte sürdürme konusunda ortak iradeleri olduğunu belirterek Çavuşoğlu “PKK da DEAŞ gibi Irak’ın sınır, toprak bütünlüğü, huzuru, birlik beraberliğine karşı bir tehdittir PKK’nın da Irak’tan temizlenmesi için birlikte hareket edeceğiz ve her türlü desteği Irak’a vereceğiz” dedi. Çavuşoğlu, Türkiye’nin Erbil yönetiminden beklentilerinin sorulması üzerine, şunları söyledi: “Erbil’den beklentimiz son derece sade ve nettir. Bu referandum kararının iptal edilmesidir. Kürt kardeşlerimizin de menfaati ve geleceği Irak’ın birlik ve beraberliğindedir.”
Bağdat ve Erbil arasındaki tüm sorunların Irak’ın sınır ve toprak bütünlüğü çerçevesinde, karşılık diyalog ve anlayışla çözülmesini umut ettiğini belirten Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Erbil’in Irak anayasasında yer alan haklarının sağlanması ve verilmesinin önemli olduğunun altını çizip Türkiye’nin IKYB’ye desteğini hatırlatarak “Fakat Erbil’in attığı yanlış adımların da ne kadar yanlış olduğunu kendilerine de söyledik” değerlendirmesinde bulundu. Çavuşoğlu, Kerkük’te Irak anayasasına karşı bir şekilde durum yaratarak resmi kurumlara bölgesel yönetim bayraklarının çekilmesinin ve referandum kararının da yanlış olduğunu ifade ettiklerini dile getirdi. Irak Dışişleri Bakanı Caferi de Türkiyeve İran’ın Kandil ile Sincar’a ortak operasyon haberlerini şöyle değerlendirdi: “PKK, Irak’ta DEAŞ saldırılarından sonra yaşanan krizden dolayı bazı bölgelere yayıldı. Bu istisnai bir durum. Egemenliğimizi ve Irak Silahlı Kuvvetleri’ni ihlal etmeyecek her türlü işbirliğine hazırız. Farklı ülkelerden eksen oluşturulup bir hareket başlatılacaksa bu görüşmelerde bizim de yer almamız gerekecektir.”
YENİ BİR DURUMUN HABERCİSİ
Bölgedeki dalgalanmanın devam ettiğini belirten TEPAV Güvenlik Uzmanı Dr. Nihat Ali Özcan, gelişmeler çerçevesinde yeni bir durumun ortaya çıkabileceğini, bu yüzden bölgenin etkili aktörlerinin diplomatik girişimlerde bulunduğunu söyledi. Ülkelerin terör gruplarına bakışının farklı olduğuna dikkat çeken Özcan “Herkesin terörü farklı. Eğer ziyaretlerde aynı gruplar kastediliyorsa işbirliği alanları açılacak. Aynı terör tanımı üzerinden gidilmeyen yerlerde de bir değişiklik olacağını sanmıyorum” diye konuştu. Barzani’nin bağımsızlık referandumunun yapılması konusunda kararlı göründüğünü ancak durumun her an değişebileceğini vurgulayan Özcan, şöyle devam etti: “Bundan geri adım atamaz. Çünkü otoritesi sarsılır. Ama Barzani geri adımı atarken elinde bir hikayesi olursa, mesela borçlarını ödeyecek paraya ulaşır ya da kendisine başka bir B planı sunulursa o zamana öteleyebilir.”
BAŞİKA’DAN ÇEKİLME SİNYALİ
Türkiye’nin Başika’daki üssü hakkında yöneltilen soruya Çavuşoğlu “Başika konusunu da açık ve samimi bir şekilde değerlendirdik. Başika, Irak’ın toprak ve sınır bütünlüğünü ihlal etmek için kurulmadı” cevabını verdi. Türkiye’nin Musul operasyonuna da katkı sağladığını hatırlatan Çavuşoğlu, üssün şimdi de Irak yönetiminin verdiği görevleri yerine getirdiğini dile getirdi. Çavuşoğlu, Başika üssünün Irak’ın iç siyasetinde yarattığı hassasiyetin farkında olduklarına işaret ederek “Sayın Başbakanımız Yıldırım’ın ziyaretinde de yine ortak deklarasyonda da vurgulandığı gibi ‘Başika kampının fonksiyonu, stratejisi ve geleceğiyle ilgili kararı beraber vereceğiz’ dedik” ifadesini kullandı. Çavuşoğlu, bu konudaki özel temsilcilerin de teknik görüşmeleri sürdürdüğünü aktardı.
