Türkiye 24 Haziran'da en kritik seçimlerden birini yapacak. Peki ilklere sahne olacak seçimde oylar nasıl kullanılacak? Hangi oylar geçerli, hangi oylar geçersiz sayılacak? Oyların geçerli sayılması için pusulada nereye mühür vurulmalı? Sandığa gitmeden önce neler yapılmalı? İşte adım adım doğru oy kullanma rehberi.
24 Haziran secçimlerinde ilk kez partiler ittifakla sandığa gidiyor. Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı oy pusulalarında ayrı ayrı yer alacak. Cumhurbaşkanlığı seçimi de aynı anda yapılacak. Bu durum oylar hangi durumda geçerli, hangi durumda geçersiz sayılacak sorusunu da gündeme getirdi. Vatandaşların ceabını merak ettiği sorulara Yüksek Seçim Kurulu (YSK) cevap verdi. YSK 18 farklı duruma göre hazırlanan örnek oy pusulası şablonlarıyla geçerli, geçersiz oyların hangileri olacağını açıkladı.
OYLAR HANGİ HALELRDE GEÇERLİ, HANGİ HALLERDE GEÇERSİZ
Seçimde ilk kez uygulanacak siyasi partilerin ittifak yaparak seçime katılmaları nedeniyle nasıl oy kullanılacağı ve oyların hangi durumda geçerli sayılacağı gibi konular da merak ediliyordu. YSK tarafından, 18 farklı duruma göre hazırlanan örnek oy pusulası şablonlarıyla merak edilen bu sorulara yanıt verildi. Şablonlar, sandık kurulu başkanlarına da gönderilecek.
- Örnek oy pusulası şablonlarının birincisine göre sadece ittifak unvanı bölümüne "EVET" veya "TERCİH" mührünün basılması halinde bu oy ittifakın ortak oyu sayılacak.
- İkinci örneğe göre ittifak unvanı bölümüne taşacak şekilde, bir siyasi partiye ayrılan alana "EVET" veya "TERCİH" mührünün basılması halinde oy pusulaları geçerli kabul edilecek ve bu oy mührün basıldığı partiye sayılacak.
24 HAZİRAN SEÇİM SONUÇLARI CANLI TAKİP
- İttifak alanı içerisinde mührün yalnızca bir siyasi partiye ayrılan alana basılması halinde, bu oy pusulası geçerli kabul edilecek ve bu oy, basılan partinin oyu sayılacak.
- Başka bir siyasi parti veya ittifak alanı dışına taşmamak kaydıyla siyasi parti ittifak alanına birden çok mühür basılması oy pusulasını geçersiz kılmayacak ve bu oy ittifakın ortak oyu sayılacak.
- Bir siyasi parti alanına basılan "TERCİH" veya "EVET" mührünün alanları ayıran çizgili bölgeye taşmış olması halinde diğer siyasi partinin alanına geçilmediği için oy pusulası geçerli sayılacak ve bu oy mühür basılan partiye yazılacak.
- İttifak alanı içinde, bir siyasi partiye basılan mührün, ittifak alanlarını ayıran çizgili bölgeye taşmış olması oy pusulasını geçersiz kılmayacak ve bu oy mührün denk geldiği partiye sayılacak.
- İttifak alanı içerisinde yer alan siyasi partiye ait bölüme, parti çizgisini taşacak şekilde birden fazla "EVET" veya "TERCİH" mührü basılması halinde bu oy geçerli sayılacak ve bu oy mühür basılan partinin oyu kabul edilecek.
- İttifak alanı içindeki bir siyasi partiye ait bölüme, birden fazla "EVET" veya "TERCİH" mührü basılması halinde bu oy geçerli kabul edilecek ve bu oy mühür basılan partinin oyu sayılacak.
- İttifak alanı içerisinde yer alan siyasi partilerden hangisine ait olduğu belirlenemeyen ancak ittifak alanına basılan "EVET" veya "TERCİH" mührü bulunan oy pusulası geçerli olacak, bu oy ittifakın ortak oyuna sayılacak.
- İttifak alanı içerisinde mührün hem bir siyasi partiye ayrılan alana hem de ittifak unvanı bölümüne basılması halinde bu oy pusulaları geçerli kabul edilecek ve bu oy mühür basılan partiye sayılacak.
- İttifak alanı içerisinde mührün hem birden fazla siyasi partiye ayrılan alana hem de ittifak unvanı bölümüne basılması halinde oy pusulası geçerli sayılacak ve ittifakın ortak oyuna yazılacak.
- Mührün, ittifak unvanı bölümüne, bir siyasi partiye ayrılan alana taşacak şekilde basılması halinde bu oy pusulaları geçerli kabul edilecek ve oy ittifakın ortak oyuna sayılacak.
- Aynı ittifak içerisinde yer almayan birden fazla siyasi partiye mühür basılması halinde oy pusulası geçersiz sayılacak.
- Birden fazla ittifaka ayrılan alana "EVET" veya "TERCİH" mührü basılan oy pusulaları da geçersiz kabul edilecek.
- Hem ittifak alanı içindeki bir partiye hem de ittifak dışındaki partilerden birine mühür basılması halinde de oy pusulası geçersiz olacak.
- Bir siyasi parti alanına basılan mührün, alanları ayıran çizgili bölgeyi taşıp başka bir partiye ayrılan alana geçmiş olması halinde oy pusulası geçersiz sayılacak.
- Türkiye, 24 Haziran'da cumhurbaşkanını ve 27. Dönem Parlamentosu'nu belirlemek üzere sandık başına gitmeye hazırlanırken, AA, seçmenlerin oy verme günü dikkat etmesi gereken 13 önemli noktayı derledi
- Buna göre seçmenler, Türkiye genelinde saat 08.00-17.00 saatleri arasında, üzerinde Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası bulunan, kimliği tereddütsüz ortaya koyan, resimli, resmi nitelikteki belgelerden biriyle oyunu kullanabilecek.
- Saat 17.00'ye geldiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler, başkan tarafından sayıldıktan sonra sıra ile oylarını kullanacak.
- Seçmen bilgi kağıdının getirilmesi zorunlu olmayacak, seçmenler hangi sandıkta oy kullanacağını YSK'nin internet sitesinden de öğrenebilecek
- Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmeyecek
- Seçmen, kapalı oy verme yerinden dışarı çıkmadıkça, hiç kimse oraya giremeyecek
- Seçmen, cumhurbaşkanına ve milletvekillerine yönelik tercihte bulundukları iki ayrı oy pusulasını aynı zarfa koyarak sandığa atacak
- Birleşik oy pusulasından başka, zarfa hiçbir şey konulmayacak, aksi halde kullanılan oy geçersiz olacak
24 HAZİRAN REHBERİ: NELERE DİKKAT EDİLMELİ
Peki 24 Haziran'da cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Parlamentosu'nu belirlemek üzere yurt içinde ve yurt dışında sandığa gederken nelere dikkat edilmeli. 59 milyon 369 bin 960 seçmenin oy kullanacağı seçimler için yapılması gerekenleri derledik.
1- Türkiye genelinde seçmenler, saat 08.00-17.00 saatleri arasında sandık başına gidecek. Ancak saat 17.00'ye geldiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler, başkan tarafından sayıldıktan sonra sıra ile oylarını kullanacak.
2- Seçmenler, üzerinde Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası bulunan, kimliği tereddütsüz ortaya koyan, resimli, resmi nitelikteki belgelerden biriyle oy kullanılabilecek.
3- Seçmenin nerede oy kullanacağını gösteren seçmen bilgi kağıdının getirilmesi zorunlu olmayacak. Seçmen bilgi kağıdı gelmeyenler nerede, hangi sandıkta oy kullanacağını YSK'nin internet sitesinden de görebilecek. Seçimin ikinci tura kalması halinde seçmen bilgi kağıdı yeniden gerekli olmayacak.
4- Sandık kurulu görevlisi, seçmenin kimliğini alarak seçmen listesinde ismini bulacak ve kontrollerini yaptıktan sonra birleşik oy pusulası, zarf ve mührü seçmene vererek kabinde oyunu kullanmasını isteyecek.
5- Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak olacak. Bu tür cihazlar, oy verme işlemi bittikten sonra iade edilmek üzere sandık kuruluna bırakılacak.
6- Oy pusulasında yırtık, işaret veya yazı olmamasına dikkat edilecek. Oy pusulasına basılacak mühür, tercih edilen alanın dışına taşırılmayacak. Birleşik oy pusulasında tercih edilen alana "EVET" veya "TERCİH" mührü basılacak ve mührün kuruması beklenecek. Mühürlenen yer dışta kalacak şekilde oy pusulası katlanıp zarfa konulacak. Seçmenler, zarfı sandığa attıktan sonra, sandık seçmen listesinde adının bulunduğu yerin karşısına imzasını atacak.
7- Seçmen, kapalı oy verme yerinden dışarı çıkmadıkça, hiç kimse oraya giremeyecek. Ancak oy pusulasını hazırlamak için, kapalı oy verme yerinde, normal süreden fazla kalan seçmenler, kurul başkanı tarafından makul bir süre verilerek uyarılacak. Bu uyarıya rağmen kapalı oy verme yerinden çıkmayan seçmen, oradan çıkarılacak.
8- Seçmen, cumhurbaşkanına ve milletvekillerine yönelik tercihte bulundukları iki ayrı oy pusulasını aynı zarfa koyarak sandığa atacak.
9- Birleşik oy pusulasında tercih edilen cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak veya bağımsız aday için ayrılan bölümden dışarı taşırmamak suretiyle ''TERCİH'' veya ''EVET'' mührü basılması gerekecek.
10- Oy pusulasına, ''TERCİH'' veya ''EVET'' mührü dışında, herhangi bir yerine imza atılması veya işaret konulması halinde oy geçersiz sayılacak. Birleşik oy pusulasından başka, zarfa hiçbir şey konulmayacak, aksi halde kullanılan oy geçersiz olacak.
11- Seçmene birleşik oy pusulası verildikten sonra hata veya başka bir neden ileri sürülerek yeni bir birleşik oy pusulası verilmeyecek.
12- Sandık, bu iş ve işlemler tamamlandıktan sonra, oy verme yerinde hazır bulunanların gözü önünde, sandık kurulu başkanı tarafından açılacak.
13- Önce Cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak.
