Veganlık son yıllarda çok revaçta olan bir hayat tarzı. Bu yaşam tarzını seçip hayvansal her türlü besin ve üründen uzak bir diyet uygulayan kişilerin sayısı da gün geçtikçe artıyor. Veganlık, spor dünyasının önemli isimleri arasında da yaygınlaşmaya başladı.
ZEYNEP KARAKUŞLU / İSTANBUL
Örneğin tenisin ünlü yıldızı Novak Djokovic vegan. Greg Bailey (27) ve Jude Massey (18) isimli denizci iki kardeşin, yalnızca mercimek, soya fasulyesi ve sebze içeriği zengin bir diyetle Atlantik’i geçmeye hazırlandığı haberi bu akımın geldiği son noktayı gösteriyor. 3 bin kilometrelik vegan yolculukları sırasında dondurulmuş ve kurutulmuş yiyeceklerle beslenmeyi planlayan İngiliz kardeşler şayet başarılı olursa, bu geçişi bitki temelli beslenmeyle gerçekleştiren ilk kişiler olacak. Elbette içeriğinde et, süt ve balık bulanmayan bir diyet sağlıksız olarak görülebiliyor ve bu sebeple çok sayıda eleştiri alıyor.
Vegan diyetleri, vücudun yaktığı enerji miktarı yüksekse alınan kalorinin dengesinin sağlanması konusunda zorluklar yaşatabilir. Bu durum devamlı antrenman yapan atletler için problem teşkil edebilir. İngiltere’deki Sheffield Hallam Üniversitesi’nden sporcu beslenmesi uzmanı David Rogerson’ın Independent gazetesinde yayımlanan makalesinde, veganların sadece et yemeyen vejetaryenlere göre B12 vitaminini yeteri miktarda alamadıklarını belirtiyor. Veganlar için ciddi sorun yaratabilecek B12 vitamininin eksikliği anemi, halsizlik ve değişken ruh hali gibi rahatsızlıklara yol açıyor. Ayrıca vegan beslenmesinin yağlı balıklardan gelen omega-3 yağ asitlerinin yanı sıra kalsiyum (süt ve peynir gibi) ve iyot bakımından düşük olabileceğini gösteriyor. Fakat bunların aksine bitki temelli diyetlerde karbonhidrat, lif ve diğer önemli vitamin ve mineraller daha zengin. Atlantik’ten geçebilmek gibi çok yüksek bir enerji gerektiren zorluk için yeterli kaloriyi elde etmek, İngiliz kardeşler için en büyük öncelik. Bu da yalnızca lif oranı yüksek beslenme ve meyvelerden alınabilecek enerjiyle mümkün olabilir.
Protein, cilt sağlığı ve kaslar için çok önemli. Söz konusu atletler olunca özellikle zorlu antremanlarda kas sağlıklarını dengede tutmaları kariyer ve sağlıkları için en önemli unsurlardan. Bu da ancak yeterli protein alımıyla karşılanabilir diye biliniyor. Kürekçi kardeşlerin en büyük endişesi de proteini yeteri miktarda alamamak. Amino asitler olarak adlandırılan organik bileşikler, et ve baklagillerde bulunan proteinin yapı taşları. Fakat vegan diyetlerinde yeteri kadar kalori alımı yapıldığı takdirde protein endişesi ortadan kalkıyor. Vegan diyetlerinde protein ihtiyacı baklagillerden karşılanıyor. Temelde aynı amino asit bileşiklere sahip baklagil (fasulye, mercimek, bezelye) ve hububatlardan (pirinç, yulaf, buğday) gerekli miktarda protein de alınabiliyor.
Veganlarda kalsiyum ve proteinin yanısıra mikrobesinlerin de eksikliği endişe uyandırabilir. Fakat B12 vitamini, günlük tablet veya enjeksiyonla desteklenebilirken, kalsiyum, demir, çinko ve iyot gibi diğer besinler dikkatli bir yemek planlamasıyla kolayca alınabiliyor. Zencefil tohumu ve ceviz ise omega-3 açısından zengin içerikleri sayesinde vegan diyetlerinde inflamasyonu kontrol altına alma ve iyileşmeyi kolaylaştırma konusunda önemli kaynaklardan. Sonuç olarak hem sporcu olup hem de vegan bir yaşam tarzını birlikte yürütebilirsiniz.
