Yayıncılıkta devrim olarak nitelendirilen elektronik kitaplar, Avrupa’da beklenen sıçramayı yapamadı. Türkiye’de ise 2015’ten 2016’ya e-kitap yayını ve satışında yüzde 50’ye yakın düşüş var! Ancak ABD ve İngiltere’de pazar hızla büyüyor.
KARAR / FRANKFURT
Almanya’nın ünlü etkinliklerinden Frankfurt Kitap Fuarı başladı. 14 Ekim’e kadar sürecek fuar öncesinde yapılan bir araştırma, yayıncılıkta devrim diye kabul edilen elektronik kitapların beklenen gelişmeyi gösteremediğini ortaya çıkardı. Almanya’da e-kitap piyasası son üç yıldır hiçbir gelişme gösteremeyerek aynı düzeyde kaldı. 2016 yılı verilerine göre Almanya’da toplam 28 milyon e-kitap indirildi. Almanların yüzde 5.6’sı elektronik kitap okuyor. E-kitapların toplam kitap piyasasındaki payı ise yüzde 4.6. E-kitaplara olan talep Fransa, İspanya, İtalya ve Hollanda’da da Almanya düzeyinde kalırken, İngiltere’de bu rakam yüzde 12’ye kadar çıktı. ABD’de ise bu oran yaklaşık yüzde 20. ABD’de kitabevlerinin sayısının diğer ülkelere oranla daha az olması e-kitaba bu denli ilgi olmasının asıl nedeni olarak açıklanıyor.
Türkiye’de de durum farklı değil. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre; 2016 yılında kitap, elektronik kitap, Web tabanlı elektronik kitap, sesli kitap türlerinde yayınlanan materyallerin sayısı 2015 yılına göre yüzde 3.5 azalarak 54 bin 446 oldu. TÜİK raporunda şu ifadelere yer verildi: “Yayıncılar tarafından 2016’da toplam 51 bin 113 kitap, 325 elektronik kitap (DVD, VCD, CD), 2 bin 697 web tabanlı elektronik kitap, 30 konuşan kitap (kaset, CD, DVD) ve 281 diğer olmak üzere toplam 54 bin 446 materyal için ISBN alındı. Web tabanlı elektronik kitaplar bir önceki yıla oranla yüzde 57.8 azaldı. Özel sektör tarafından yayımlanan materyal sayısı 2016 yılında, 2015’e göre yüzde 3.8 azalarak 50 bin 72 oldu. Bu yayımların yüzde 92’si özel sektör, yüzde 5.5’i kamu ve eğitim kurumları, yüzde 2.5’i ise sivil toplum kuruluşları tarafından gerçekleştirildi.”
Aynı raporda Türkiye’de 2015’te 539 elektronik kitap için bandrol alındığı belirtilirken bu sayının 2016’da 325’e düştüğü açıklandı: “2015’te 43 yetişkin kurgu edebiyat, 61 yetişkin kültür, 240 çocuk ve ilk gençlik, 45 eğitim, 144 akademik ve 6 inanç türünde elektronik kitap yayınlandı. 2016’da ise 63 yetişkin kurgu edebiyat, 35 yetişkin kültür, 10 çocuk ve ilk gençlik, 14 eğitim, 200 akademik ve 3 inanç türünde DVD, VCD ve CD formatında elektronik kitap yayınlandı.” Web tabanlı elektronik kitapların sayısında da 2016’da, 2015’e göre bir düşüş söz konusu. 2015’te toplamda 6 bin 389 elektronik kitap yayınlanırken bu sayı 2016’da 2 bin 697 oldu. “Bunların 519’u yetişkin kurgu, 717’si yetişkin kültür, 453’ü çocuk ve ilk gençlik, 143’ü eğitim, 426’sı akademik ve 439’u inanç türünde olarak açıklandı. Sesli kitapların sayısı 2015’te 103’tü 2016’da 30’a düştü.”
E-kitapların beklenen patlamayı yapmamasının çeşitli nedenleri var. Örneğin Almanya’da basılı kitaplardaki KDV yüzde 7 iken bu oran e-kitaplarda yüzde 19. Ayrıca e-kitap kullanmayanların yüzde 42’si okuma cihazlarını pahalı buluyor. Bir diğer neden ise basılı metinlerden hissedilen duygusal tatmin. Bu duyguyu e-kitaplarda bulamayanların oranı yüzde 63.
