Drew Goddard’ın yazıp yönettiği ‘El Royale’de Zor Zamanlar’da kamera, yaşamı aynı otelde kesişen 7 kişinin hayatına odaklanıyor. Hollywood’un klasik anlatım biçiminin dışına çıkan film, özgün senaryosu nedeniyle Oscar’ın sürpriz adayları arasında gösteriliyor. Ancak uzayan final bölümü, izleyici üzerinde oluşturulan büyüyü olumsuz etkiliyor.
KARAR/ERKUT TEZERDİ
Her yıl tüm dünyada izleyiciyle buluşan binlerce filmin neredeyse tamamında klasik anlatım formatı kullanılıyor. Bu aktarım yapısına göre seyirci karakterlerle özdeşlik kurarken olay dizisi sebep-sonuç ilişkisi üzerine kurgulanıyor. Formül dışına çıkılmıyor, birkaç sürpriz ve finalde yaşanan katarsis neticesinde seyirci mutlu oluyor, “Oh be” diyor. Yapımcı kazanıyor ve film beğenildiyse devamı geliyor. Bu kural Antik Yunan filozofu Aristoteles’in kuramsallaştırğından beri pek değişmedi. Ancak 20’nci yüzyılda oyun yazarı Bertolt Brecht ile beraber yepyeni bir yöntem doğdu. Adına kısaca ‘epik anlatım’ deniliyor, tiyatroda başladı ve bazı dönemlerde yalnızca birkaç yapımda görüldü. Fakat böyle filmler de Hollywood usulü bir anlayışla idealize edilerek beyazperdeye taşınıyor, yani tam olarak bir Brechtyen sinemadan söz etmek mümkün olmuyor. Çünkü yönetmenler tarafından genel olarak birçok hikâyenin anlatıldığı destansı anlatım tekniği tercih ediliyor. Brechtyen mantığın diğer ilkeleri ise geri plana atılıyor. Drew Goddard tarafından yazılıp yönetilen ‘El Royale’de Zor Zamanlar’ (Bad Times at the El Royale) bu anlatım yapısı içinde değerlendirilebilecek bir yapım.
Konusu 60’ların sonunda geçen filmde yedi kişi eskiden sosyetenin gözdesi olan El Royale adındaki otelde bir araya geliyor. Fakat hepsi aynı anda otele yerleşmiyor. Yapımın girişinde sözde elektrikli süpürge satıcısı Laramie, sırların kadını Emily, Peder kostümlü Daniel ve şarkıcı Darlene dinlenmek için otele giriyor, bu dört kişiye resepsiyondaki Miles katılıyor. İlerleyen dakikalarda ergen çağındaki Ruth ile çiçek çocuk Billy sürpriz bir biçimde ortaya çıkıyor. Fakat herkesin bir sırrı bulunuyor. Karakterler kesişiyor, bir önceki sahnenin sırrı ile kişilerin akıbeti bir sonraki epizotta anlatılıyor. “Neden” unsuru finale kadar devam ediyor.
Filmde karakterlerle özdeşlik kurulmuyor, epizodik aktarım sürpriz üzerine sürprizi doğuruyor, izleyici yoğun merak duygusuyla hareket etmiyor, yaşananlara uzak açı bakıyor, olayların altındaki neden ilgiyi artırıyor… Drew Goddard tüm bunları çok iyi başarmış ve gerçekten çok iyi bir oyuncu kadrosuyla çalışmış. Karakterler oyunculuk yapmak yerine adeta birbirlerini etkileyerek o anı yaşıyor. Bu teknik de tam olarak Brechtyen anlatımda yer almıyor, zaten sinemanın dili ile tiyatronun dili apayrı olduğu için Goddard yine gerçeğe yakın ama idealize bir oyunculuk yöntemi benimsemiş, oyuncular da aynen bunu uygulamış. Ayrıca filmin ilk yarım saatinin tiyatral bir havada geçtiğini vurgulamak gerekiyor. Epizot değişimi yaşandıkça oyunculuklar da gelişiyor ve giderek karanlık ton baskınlaşıyor. Hareketli kamera kullanımı bunu destekliyor, tiyatral hava finale doğru düşerken gerçekler sıralanıyor.
Goddard, eğer final sekansını çok uzun tutmasaydı hafızalarda daha iyi yer edinen bir filmi ortaya koyabilirdi. Bunun yanında bazı flashback sahneleri de yersiz; amaca hizmet etmiyor. Dünyanın en büyük online seyir platformu Netflix’in en iyi yapımlarından ‘Daredevil’ dizisinin de yaratıcısı Goddard, bu gereksiz flashback sahnelerini dizide de kullanıyor veya başka bir deyişle kullanılmasına izin veriyor. Karakterlerin derinlik kazanması adına buna hiç gerek yok çünkü mevzu karakterden çok olay aktarımı. ‘El Royale’de Zor Zamanlar’ deneysel yönü ağır basan etkileyici bir film. Orijinal senaryosundan dolayı da Oscar’ın sürprizleri arasında konumlanabilir.
