Eski Delaware Senatörü Joe Biden, Barack Obama’nın 44. ABD Başkanı seçildiği 2008 yılında başkan yardımcılığı yaptı. 2012 seçimlerinde tekrar başkan yardımcısı olan Biden, 2020 ABD seçimlerinde resmen 46. ABD Başkanı seçildi.
Siyasete dönmeden kısa süre önce avukatlık yapan Joe Biden, ABD’nin en genç beşinci senatörü ve Delaware eyaletinde en uzun senatörlük yapan isim olmuştu. Demokrat Parti adayı Barack Obama 2008’de başkanlığa seçildiğinde, Joe Biden, ABD’nin 47. Başkan yardımcısı oldu. Obama 2017’de görevden ayrılırken Joe Biden’a Başkanlık Özgürlük Madalyası'nı takdim etti. İki yıl sonra Biden, ABD başkanlığı seçimi kampanyasını başlatarak 45. ABD Başkanı Donald Trump’a rakip oldu. 20 Ocak 2021'de Başkan Yardımcısı Kamala Harris'le beraber başkanlık yemini eden Joe Biden resmen ABD'nin 46. başkanı seçildi.
JOE BIDEN'IN İLK YILLARI
Joe Biden, Pennsylvania’nın kuzeydoğusundaki Scranton şehrinde 20 Kasım 1942’de doğdu ve çocukluğunu orada geçirdi. Fırın temizleyerek ailesini geçindiren Joe’nun babası Joseph Biden Sr., aynı zamanda ikinci el araç satıcısıydı. Annesi, 2010’da kaybettiği, Catherine Eugenia “Jean” Finnegan’dı.
Joe Biden, karakterine sıkı çalışma ve azim aşıladıkları için ailesine güvenirdi. Babasının sürekli kendisine, “Şampiyon, bir adamın ölçüsü ne kadar sık yere yıkıldığı değil, ne kadar çabuk ayağa kalktığıdır” dediğini anımsayan Joe Biden, mahallesindeki kendisinden büyük çocuklar tarafından dövüldüğünde annesinin ona “Onların burnunu kanat, böylece bir dahakine sokakta yürüyebilirsin” sözünü hatırladığını söyledi.
Scranton’daki St. Paul İlkokulu’na giden Joe Biden, 1955’te ailesiyle, orta sınıfın hızla büyüdüğü DuPont kimya şirketi yakınındaki Delaware, Mayfield’a taşındı.
Çocukken kekeleme sorunu olan Biden’la dalga geçen çocuklar, ona kısa çizgi manasına gelen “dash” lakabını takmıştı. Joe Biden konuşma engelini şiir ezberleyerek ve bunları ayna önünde yüksek sesle okuyarak aştı.
St. Helena’da öğrenimini bitiren Joe Biden, Archmere Akademisine kabul edildi. Ailesinin okul ücretini karşılamasına yardımcı yardımcı olmak için okul camlarını yıkadı ve bahçesini temizledi. Archmere’de başarılı bir öğrenci olan Joe Biden, zayıflığına rağmen okulun futbol(Amerikan) takımına katıldı. Takımın koçu Biden için “Zayıf bir çocuktu ama 16 yıldır sahip olduğum en iyi pas alıcılardan biriydi” diyordu. Joe Biden, 1961’de Archmere’den mezun oldu.
EĞİTİMİ VE EVLİLİK
Tarih ve siyaset bilimi okuyan Joe Biden, aynı zamanda futbol oynadığı Delaware Üniversitesi’ne gitti. Sonradan itiraf ettiğine göre ilk yıllarını akademiden çok futbolla, kızlarla ve partilerde geçirdi. Ancak, John F. Kennedy’nin 1961’de ilham verici açılışın etkisiyle politikaya duyduğu ilgi arttı.
İlk sınıftayken Bahamalar’a bir bahar tatili gezisine giden Biden, Syracuse Üniversitesi öğrencisi olan Neilia Hunter’a aşık olmuştu. Ondan cesaret alarak çalışmalarını arttıran Joe Biden, 1965’te Delaware’den mezun olduktan sonra Syracuse Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kabul edildi. Biden ve Hunter ertesi yıl evlendi.
Vasat bir hukuk öğrencisi olan Joe Biden, Syracuse’daki ilk yılında, bir hukuk derleme makalesine atıfta bulunurken hata yaptı ve bu yüzden sınıfta kaldı. Hatayı kazara yaptığını söylemesine rağmen bu hata Joe Biden’ın kariyerinde bazı zorluklar çıkaracaktı.
JOE BIDEN’IN MESLEĞİ NE? NE İŞ YAPIYOR
1968’de hukuk okulundan mezun olduktan sonra Joe Biden, Wilmington, Delaware’e taşınarak orada bir hukuk şirketine girdi. Demokrat Parti’nin aktif bir üyesi olan Biden, 1970’te New Castle İlçe Konseyi’ne seçildi. Meclis üyesi görevini ifa eden Joe Biden, 1971’de kendi hukuk bürosunu kurdu.
Joe Biden, çocukları ve eşiyle.
O zamanki hayatı için “Her şey beklediğimden daha hızlı gelişiyordu” diyen Joe Biden’ın üç çocuğu olmuştu: Joseph Biden III, Hunter Biden ve Naomi Biden (1969-70-71).
1972’de Delaware Demokrat Partisi 29 yaşındaki Biden, ABD senatosunun popüler Cumhuriyetçi ismi J. Caleb Boggs’a karşı yarıştı. Çok az kişi şansı olduğunu düşünse de, seçim kampanyası ailesi tarafından yürütülen Biden, ülke tarihinde seçilen en genç beşinci ABD senatörü olmuştu.
“TANRI BANA KORKUNÇ BİR OYUN OYNADI”
Biden için her şey güzel ilerlerken 1972’de, yılbaşından bir hafta önce, karısı ve üç çocuğu araba kazası geçirdi. Eşi ve kızını kaybeden Joe Biden’ın her iki oğlu da ağır yaralanarak kurtuldu. Kazayla ilgili Joe Biden şunları dile getirdi:
Umutsuzluğun insanları nasıl ölüme ittiğini anlamaya başladım; intiharın sadece bir seçenek olmadığını, mantıklı bir seçenek olduğunu anladım. Tanrı’nın bana korkunç bir oyun oynadığını düşündüm ve kızgındım.
Joe Biden, ailesinin teşviki üzerine Delaware halkını senatoda temsil etmeyi kabul etti. Washington’daki senatör yeminine katılmayan Biden, kaza sonrası yaralanan oğullarının kaldığı hastane odasında yemin etti. Oğullarıyla daha fazla vakit geçirebilmek için, senatodaki görevi boyunca Washington’a üç saat süren tren yolculuğu yaparak gidip geldi.
SENATO YILLARI
1973'ten 2009'a kadar senatoda görev yapan Joe Biden, önde gelen dış politika uzmanlarından biri olarak saygınlık kazandı ve birkaç yıl Dış İlişkiler Komitesi'nin başkanı olarak görev yaptı. Dış politikada Sovyetler Birliği ile stratejik silah sınırlamasını savunmak, Balkanlar'da barış ve istikrarı desteklemek, NATO’yu eski Sovyet bloğu ülkelerini kapsayacak şekilde genişletmek ve Birinci Körfez Savaşı’na karşı çıkmak gibi siyasi görüşleri destekleyen Joe Biden, sonraki yıllarda Darfur'daki soykırımı sona erdirmek için ABD’ye çağrıda bulundu. Başkan George W. Bush'un Irak Savaşı'nı ele almasına karşı çıkan Biden, özellikle de 2007'deki asker artışına karşı çıkmıştı.
Biden, aynı zamanda sert suç yasalarının açık sözlü bir savunucusuydu. Yüksek Mahkeme adayı Robert Bork'un 1987'de onay alamaması, büyük ölçüde, o zamanlar Senato Yargı Komitesi başkanı olan Biden'ın sert sorgulamasının etkisinden dolayı olduğu yorumları yapıldı.
BAŞKANLIK HIRSLARI
1987'de kendisini Washington'un en önde gelen Demokrat milletvekillerinden biri olarak kanıtlayan Biden, ABD başkanlığına aday olmaya karar verdi. Ancak, konuşmasının bir bölümünde intihal yaptığı yönündeki raporların ortaya çıkması üzerine Demokrat Parti'nin ön seçiminden çekildi.
SAĞLIK SORUNLARI
Biden seçim kampanyası sırasında şiddetli baş ağrıları çekiyordu. Seçim kampanyasından vazgeçtikten kısa bir süre sonra doktorlar Biden’da, hayatını tehdit eden iki beyin anevrizması buldular. Beyin ameliyatından kaynaklanan komplikasyonlar akciğerlerinde kan pıhtılaşmasına yol açtı ve bu da onun başka bir ameliyat daha geçirmesine neden oldu. Her zaman dirençli olan Biden, yedi aylık bir iyileşme sürecini atlattıktan sonra senatoya döndü.
ABD BAŞKAN YARDIMCILIĞI
2007’de, ilk başarısız başkanlık adaylığından 20 yıl sonra Joe Biden, ABD Başkanlığı için tekrar aday olmaya karar verdi. Senatodaki tecrübesine rağmen Joe Biden’ın seçim kampanyası, Hillary Clinton ve Barack Obama’nın domine ettiği Demokrat Parti’de etkili olamadı. Parti yönetim kurulunda yüzde birden az oy alan Joe Biden, başkanlık adaylığından çekildi.
Ancak, Clinton’a karşı Demokrat adaylığını kazanan Obama, Joe Biden’ı adaylığına ortak yaptı. Joe Biden’ın işçi sınıfı bir aileden gelmesi, Obama’nın Ohio ve Pennsylvania gibi eyaletlerde oy kazanmasına yardımcı oldu.
2 Kasım 2008’de Barack Obama ve Joe Biden, Arizona Senatörü John McCain ve Alaska Valisi Sarah Palin’i seçimlerde mağlup ederek ABD başkanı ve yardımcısı oldular.
Rusya Federasyonu ile Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması’nı sağlamak için köklü senato bağlarını kullanan Joe Biden, çoğunlukla başkanın gizli danışmanı rolünü üstlenerek Irak ve Afganistan’la ilgili politikalarda aktif rol oynadı.
2012 ABD başkanlık seçimlerinde de Obama Biden ikilisi, Mitt Romney ve Paul Ryan’ı mağlup ederek tekrar seçildi.
ÖZEL HAYATI
1977’de Jill Biden’la evlenen Joe Biden’ın kızı Ashley 1981’de doğdu. 30 Mayıs 2015’te, beyin kanseriyle mücadele eden oğlu Beau’yu (46) kaybetti.
Oğlunu kaybedişinin ardından 2016 başkanlık seçimlerine katılmayacağını açıklayan Biden, “Aday olmayacak olsam da sessiz kalmayacağım” diyerek siyasette aktif olacağını dile getirdi.
12 Ocak 2017’de Başkan Obama, Joe Biden’a ülkenin en yüksek sivil onuru olan Başkanlık Özgürlük Madalyası’nı verdi. Obama’nın “Amerika’nın sahip olduğu en iyi başkan yardımcısı” ve “Amerikan tarihinin aslanı” olarak nitelendirdiği Joe Biden, 45. ABD Başkanı Donald Trump’a muhalefetiyle adından yine söz ettirdi. 2017’de Trump’ın yönetimden anlamadığını söyleyen Joe Biden, sonraki yıllarda çeşitli iletişim kanallarından 2020’de aday olmayı reddetmediğini dillendiriyordu.
2020 BAŞKANLIK ADAYLIĞI
Demokrat Parti içinde diğer adaylara göre daha ön planda olan Joe Biden, 25 Nisan 2019’da adaylığını duyurdu.
Eylül 2019’da ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna hükümetine Biden ve oğlu Hunter’ı soruşturması için baskı yaptığı ortaya çıktı. Sorun, Hunter’ın Ukrayna merkezli bir enerji şirketi olan Burisma Holdings ile olan ilişkisinden ve Biden’ın o sırada ülkenin başsavcısını kovdurma çabalarından kaynaklanıyordu.
Ukrayna hükümetine yapılan baskılarla ilgili Joe Biden, 24 Eylül 2019’da yaptığı bir konuşmada, Trump’ın gücünü kötüye kullandığını ve eğer Donald Trump kongre ile işbirliği yapmazsa görevden alınmasını destekleyeceğini söyledi. Trump’ın görevden alınma davası 5 Şubat 2020’de beraatle sonuçlandı.
11 Ağustos 2020’de Afro-Amerikan Kamala Harris’i başkan yardımcısı adayı olarak ilan eden Joe Biden, “Küçük bir adam için korkusuz savaşçı ve ülkenin en iyi memurlarından biri olan Kamala Harris’i başkan yardımcılığı için duyurduğum için büyük bir onur duydum” dedi.
Ağustos ayında Joe Biden resmen, 2020 Demokrat başkan adayı oldu.
TRUMP İLE BAŞKANLIK TARTIŞMASI
29 Eylül 2020’de Trump ve Biden arasında merakla beklenen ilk başkanlık tartışması sık sık akamete uğrayarak konu dışına çıkılan bir gösteri oldu. Rakibini iki kere “palyaço” olarak nitelendiren Joe Biden, Donald Trump’ın korona virüs politikasını ele alış tarzını eleştirerek kanun yaptırımı ve iklim değişikliği hakkındaki görüşlerini kesin bir dille ifade etti.
"BIDEN RUSYA'DAN 3.5 MİLYON DOLAR ALDI"
23 Ekim 2020'deki son başkanlık münazarasında Biden ve Trump bir kez daha kozlarını paylaştı. Bir önceki tartışmanın sürekli Donald Trump ve zaman zaman Joe Biden tarafından kesilmesinden dolayı başkanlık münazarasına mikrofon kapatma uygulaması getirildi.
Münazarada Biden, Trump'ı Rusya ve İran konusunda yeterince adım atmamakla suçlarken, Trump da "Joe, Rusya'dan 3,5 milyon dolar aldı bense tek kuruş almadım." ifadesini kullandı. Biden, buna karşılık olarak, "Ben hayatım boyunca hiçbir ülkeden tek kuruş para almadım" dedi.
FBI ve DNI'ın Rusya ve İran'ın seçimlere müdahale etmeye çalıştığına dair açıklamalarının sorulması üzerine Biden, "Hangisi olduğu fark etmez, herhangi bir ülke Amerikan seçimlerine müdahale etmek isterse bunun bedelini öder" dedi.
"BU KADAR ÖLÜMÜN SORUMLUSU BİRİ ABD BAŞKANI OLARAK KALMAMALI"
Biden ise "220 bin Amerikalı bu hastalıktan öldü ve benim diyebileceğim başka bir şey yok. Bu kadar ölümün sorumlusu birisi Amerikan başkanı olarak kalmamalı" dedi.
Trump, moderatörün "Aşının haftalar içinde çıkacağına dair garanti veriyor musunuz?" sorusuna, "Bunu garantileyemem ama yıl sonuna kadar aşı kesin çıkacak. Bu konuda bir iki firmanın şansı yüksek. Bu firmalar Johnson and Johnson, Moderna ve Pfizer" yanıtını verdi.
JOE BIDEN’IN TÜRKİYE POLİTİKASI
Türkiye’yi, 2009 ve 2017 yılları arası Barack Obama döneminde başkan yardımcılığı ve Senato’da Dış İlişkiler Komitesi’ndeki görevleri sayesinde yakından tanıyan Joe Biden, başkanlık adaylığı kesinleşmeden önce New York Times’ın gerçekleştirdiği bir röportajda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı “otokrat” olarak nitelendirmişti.
Türkiye’nin Suriye politikalarını eleştiren Joe Biden bir açıklamasında, Suriye’de terörist YPG/PKK/PYD’nin desteklenmesi gerektiğini belirtmişti. Aynı zamanda Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de doğalgaz arama çalışmalarını da eleştiren Biden, Türkiye’de bulunan NATO füze sayısının azaltılması görüşünde.
Geçtiğimiz Ağustos ayında ise Joe Biden’ın Aralık 2019’da yaptığı açıklamalar Türkiye’de daha yeni gündem olmuştu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a karşı muhalefet kanadını desteklediklerini söyleyen Joe Biden, bunu açıkça göstermeleri gerektiğini belirtmişti.
