İspanya, İtalya, İsrail ve Türkiye gibi birçok ülkede gevşeyen Kovid kuralları uzmanları ikiye böldü. Uzmanların bir kısmı Omicron varyantının toplumsal bağışıklığı artırarak salgının baharda hafifleyeceğini savunurken, bir kısmı da kuralları gevşeterek Omicron’un bulaşmasına izin verilmesinin yeni varyantlara kapı açacağını ileri sürüyor.
EDA SANĞU
Omicron varyantının ardından vakaların artmasına rağmen ölümlerin azalması dünyada ilk kez ‘salgın bitiyor mu?’ sorusunu gündeme getirdi. Bazı ülkeler Kovid’in sıradan gribe, endemiye dönüşme ihtimali üzerine gevşeme stratejisine geçmeye hazırlanıyor. Test zorunluğu kalkan Türkiye’de ise bilim insanları ikiye bölündü. Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü yeni varyantın toplumsal bağışıklığı artıracağı görüşünü savunurken, Türk Tabipleri Birliği ise erken gevşemenin ölüm sayılarını artırabileceği uyarısında bulunuyor.
Dünyada, Omicron varyantıyla birlikte pandeminin artık endemiye yani grip gibi rutin bir hastalığa dönüşeceğine ilişkin beklentiler, umutlar artıyor. İspanya, İtalya ve İsrail gibi ülkeler aldıkları yeni kararlarla ‘virüs ile yaşama’ stratejisine geçişin sinyalini veriyor. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez hükümetin koronavirüsü artık bir pandemi olarak değil endemik bir hastalık olarak görmeye başlayacağını belirtirken pandeminin başlarında sağlık sisteminde çöküş yaşanan İtalya’da bazı virologlar günlük vaka sayısı ve koronavirüs testi takıntısına artık son verilmesi gerektiğini düşünüyor. İsrail’de ise PCR testleri sadece 4. doz aşısını olacak yaşlı nüfusa ayrılırken diğer vatandaşlar evde kullanım için test kitleri veya antijen testlerle yetinmek zorunda.
Ülkede ayrıca karantina süreleri kısaltılırken turistler içinse sınırlar tamamen açık. Bu gelişmelerin ardından uzmanların görüşleri ise ikiye bölündü. Omicron varyantının ülkelerde toplumsal bağışıklığı artırarak salgının baharda hafifleyeceğini savunan uzmanlar da var, Johns Hopkins Üniversitesi’nden bulaşıcı hastalıklar uzmanı Stuart Campbell Ray, Boston Üniversitesi’nden epidemiyolog Leonardo Martinez gibi kuralları gevşeterek Omicron’un bulaşmasına izin verilmesinin yeni varyantlara kapı açtığını düşünen isimler de.
Türkiye’de ise Bilim Kurulu’nun geçen hafta aldığı karantina süresini yedi güne indirme ve PCR test zorunluluğunu kaldırma kararlarının ardından yaşanan tartışmalar devam ediyor. Kovid kurallarını gevşetmek için henüz erken olduğunu düşünen isimler arasında yer alan Prof. Dr. Mehmet Ceyhan kararı “Bu resmen ‘Kaç kişi ölürse ölsün, Omicron ne kadar yayılırsa yayılsın’ demektir” ifadeleriyle eleştirdi. Ceyhan “Bugün açıklanan bu karar, hiçbir şekilde bilimsel olarak kabul edilebilecek bir karar değil” dedi. Kararlara tepki veren Türk Tabipleri Birliği (TTB) de “Ölüm sayılarını artıracak ve sağlık sistemine etkisiyle iş yükünü artıracak olan bu düzenlemenin sorumluları derhal istifa etmelidir” çağrısında bulundu.
İzmir Aile Hekimleri Derneği Başkanı Uz. Dr. Muhteber Çolak, kararların ardından ‘Kovid-19 Artık Özgür’ başlıklı bir açıklama yayınlayarak “Bununla artık pandeminin takibi sona ermiş durumda... Sağlık Bakanlığı, ‘Salgın bizim için bitmiştir, herkes başının çaresine baksın’ diyor. Bu genelgeyi biz, hekim olarak anlayamıyoruz. Salgın ve toplum kaderine terk ediliyor” ifadelerini kullandı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise “Salgının her döneminde olumsuz propagandalar yapıldı. Aslında bir ‘salgın’ olmadığı veya durumun kat kat fazla kısıtlama gerektirdiği iddia edildi. Süreci makul şekilde yönetme çabası ise bizi bugün normale yaklaştırdı. Ne endişe ne gevşeme! Tedbirle, aşıyla bugünü de aşacağız” paylaşımını yaptı.
‘NE KADAR ÇOK HASTA O KADAR ÇOK TOPLUMSAL BAĞIŞIKLIK’
Omicron’un toplumsal bağışıklığı artıracağı görüşünde olan isimlerden Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü ise “Yeni varyantın çok daha hızlı yayılması, çok sayıda kişiyi hastalandırması, onlarda bir bağışıklık oluşturacak. Aşı yaptırmamış ya da aşıya ulaşamamış ülkeleri düşünürseniz pek çok yoksul ülkede aşıya ulaşılamıyor ya da aşıya ulaşılan ülkelerde de hani aşı yaptırmak istemeyenler var. Onlar da bu şekilde hastalığı geçirerek bağışıklık kazanmış olacaklar gibi duruyor” görüşlerini paylaştı. Özlü, şunları söyledi: “Şimdi gördüğümüz gibi hafif seyrederse ölümcül olmazsa hastanelerde doluluk, yoğunluk oluşturmazsa bu dalga sonuç itibarıyla çok sayıda kişinin bağışıklık hale gelmesine neden olabilir ve önümüzdeki süreçte pandemide ılımlı hale dönüşme ya da süreğen bir hastalığa dönüşme durumu olabilir. Umarım böyle olur.”
AŞISIZLARA PCR TESTİNDE YAP BOZ AYARI
Tepkilerin ardından ‘Aşısızlara PCR testi zorunluluğu kalktı’ kararından kısmi geri adım atıldı. Valiliklere gönderilen yeni genelgeye göre uçakla şehirler arası seyahatlerde aşısız veya aşı sürecini tamamlamayan, son 180 günde Kovid geçirmemiş kişilerden PCR test sonucu istenmeye devam edilecek.
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu’nun geçen hafta aldığı kararlar arasında yer alan ‘aşısızlara PCR testi zorunluluğunu sonlandırma’ kararında gelen tepkilerin ardından değişikliğe gidildi. İçişleri Bakanlığı’nın valiliklere dün gönderdiği yeni genelgeye göre uçakla şehirler arası seyahatte aşısız, aşı sürecini tamamlamayan, son 180 günde Kovid geçirmemiş kişilerden PCR istenmesine yeniden devam edilecek. İçişleri Bakanlığı, önceki gün 81 ilin valiliğine gönderdiği yazı ile eylül ayında başlayan PCR testi zorunluluğu uygulamasını sonlandırmıştı.
Genelgede, Koronavirüs Bilim Kurulu’nun tavsiyesine göre aşısızlardan da artık test istenmeyeceği belirtilmişti. Birçok vatandaşın tepki göstermesinin ardından karardan geri dönüldü. Yeni karara göre aşısızlar iç hat uçuşlarda test vermeye devam edecek ancak otobüs, tren veya diğer toplu ulaşım araçlarıyla testsiz seyahat edebilecek. Türk Tabipleri Birliği (TTB) ise uçak seyahatlerinde PCR testi zorunluluğunun geri getirilmesi için “SARS-CoV-2 virüsünün uçakta bulaşıp tren ve otobüste bulaşmama gibi bir özelliği yoktur. Toplumu hastalığa mahkum edenleri bir kez daha istifaya çağırıyoruz” açıklaması yaptı.
