Ozon tabakasında Antarktika üzerindeki incelme azaldı, uzmanlar tabakadaki deliğin Hindistan büyüklüğünde yani 4 milyon kilometrekare küçüldüğünü tespit etti. Bu gelişmeye sebep olarak kloroflorokarbon (CFC) gazlarının zaman içinde yok olması gösteriliyor.
Bilim insanları Ozon tabakasında Antarktika üzerindeki incelmenin azalmaya başladığına dair ilk net kanıtlara ulaştıklarını açıkladı. Eylül 2015’te yapılan ölçümlerde, ozon tabakasındaki deliğin 2000’dekine kıyasla 4 milyon kilometrekare ufaldığı gözlemlendi. Bu yaklaşık olarak Hindistan’ın yüzölçümüne denk geliyor.
Canlıları güneşin ultraviyole ışınlarınn zararından koruyan ozon tabakası, inceldiğinde deri kanseri ve katarakt vakalarının artmasına neden olduğu gibi, hayvanlar ve bitkiler için de tehlike oluşturuyor. Delikteki daralmanın en azından yarısının, ozona zararlı kimyasalların kullanımının aşamalı olarak azaltılması sayesinde gerçekleştiği düşünülüyor. Deliğin özellikle Antarktika kıtası üzerinde oluşmasının nedeni ise aşırı soğuk hava ve bölgeye düşen güneş ışınlarının yoğunluğu.
80’LERDE TESPİT EDİLMİŞTİ
İngiliz bilim insanları Antarktika’nın yaklaşık 10 kilometre üzerindeki ozon tabakasının belirgin şekilde inceldiğini ilk olarak 80’li yılların ortalarında gözlemlemişti. 1986’da ABD’li biliminsanı Susan Solomon, kloroflorokarbon (CFC) gazlarının ozon tabakasına zarar verdiğini kanıtlamıştı. Bu gazlar saç spreylerinden buzdolaplarına ve klimalara kadar birçok alanda kullanılıyor. 1987’de imzalanan Montreal protokolüyle CFC gazlarının kullanımına yönelik katı önlemler alınmıştı.
2000’lerden itibaren bu gazların üretimi ciddi şekilde düştü. CFC gazlarının atmosferdeki ömrünün 50-100 yıl olduğu tahmin ediliyor. Hali hazırda atmosferin ikinci katmanı stratosferde bulunan CFC’lerin zaman içinde tamamen yok olmasıyla, ozon tabakasındaki deliğin daha da ufalacağı tahmin ediliyor.
VOLKANİK FAALİYETLER DELİĞİ BÜYÜTÜYOR
Araştırmayı yürüten ekip, 2015’in ekim ayında ‘ozon tabakasındaki deliğin rekor seviyeye ulaştığına’ dair bulguların ise o dönemdeki volkanik faaliyetlerden kaynaklandığını belirtti. Şili’deki Calbuco Yanardağı geçen yıl nisan ayında 43 yıl aradan sonra yeniden faaliyete geçmişti.
