Geçen cumartesi yeni sistemin Cumhurbaşkanına getirdiği cezai sorumluluk üzerine yazdım. Adı üstünde: Cezai sorumluluk. Mevcut düzenlemeyle yeni düzenlemeyi karşılaştırdım. Söylediğim şey de gayet basit: Mevcut düzende Cumhurbaşkanı yalnızca vatana ihanet suçlamasıyla Yüce Divan’a yollanabilir. Üstelik 550 vekilli Mecliste tamı tamına 413 oyla. Sonra da yeni düzenlemede ne olacağını yazdım:

16 Nisan’da evet çıkarsa, artık Cumhurbaşkanı herhangi bir suçtan Yüce Divan’a sevk edilebilecek. Mevcut vekil sayısından gidelim. Mecliste bunun için soruşturma önergesi verilebilecek. Bunun için ne gerekiyor? 276, yani salt çoğunluk. Önergenin gizli oyla kabulü için ne gerekiyor? 330. Sonra komisyon kuruluyor, nihayetinde önerge oylanıyor. Cumhurbaşkanının Yüce Divan’a sevki için yine gizli oyla kaçı bulmak gerekiyor? 367. Bu kadar basit. 413 nire, bu nire?

***

Söz konusu yazıma yazılan yorumlara, gelen e-postalara, kimi muhalif dostlarımın da görüşlerine bakınca şaştım kaldım. Diyorlar ki “Böyle denetleme mi olurmuş? Cumhurbaşkanının kendi belirlediği vekiller bunu yapar mıymış?” Sanırsın ki Cumhurbaşkanı ülkeyi yönetmek, icraat yapmak, yürütmenin başı olmak için değil de ikide bir yargılanmak, zırt pırt Yüce Divan’a yollanmak için seçilecek millet tarafından.

“Adı üstünde” dedim ya: Bu bir cezai düzenleme. Olur a, Cumhurbaşkanı bir suç işlerse diye. Birileri beğenmese de mevcut düzenlemeyi fena halde iyileştiriyor. Ama yok, böyle düzen olur muymuş? Soruşturma önergesi için sınır 276’ya çekilmiş, salt çoğunluğa. Daha ne olsun? Dünyada azınlık oyuyla yargıya yollanan seçilmiş olabilir mi?

Ne isteniyor? Şöyle bir hüküm mü: “Ana muhalefet kaç vekili varsa o kadarıyla Cumhurbaşkanını Yüce Divan’a yollayabilir.” Ya da daha iyisi: “Ana muhalefet Cumhurbaşkanını zırt pırt Yüce Divan’a yollayabilir.” Ya da en iyisi: “Aklına esen Cumhurbaşkanını Yüce Divan’a yollayabilir.” Abarttım mı? Abarttım... Anlatmaya çalıştığım da bu. Anayasa değişikliği konusundaki kimi muhalif yaklaşımlar neredeyse hemen her madde için böyle bir tutuma savruluyor.

Bir kez daha tane tane yazayım: Mevcut anayasada Cumhurbaşkanı sadece vatana ihanetten ve o da 550’de 413 oyla Yüce Divan’a yollanabiliyor. Yeni sistemde soruşturma önergesi için salt çoğunluk, yani 276 yeterli. Sonraki aşamalarda, eğer ana muhalefet konusundaki gülünç önerilerimi ciddiyetle benimsemiyorsanız, doğal olarak bu rakam aşama aşama yükseliyor. Başka türlü olabilir mi? Suç isnadına dayalı böyle ciddi bir mesele başka türlü düzenlenebilir mi?

***

Mevcut düzenleme darbe zihniyetinin ürünü. Cezai sorumluluk açısından Cumhurbaşkanı ile yürütme arasında çok dengesiz ve ilişkisiz ölçütler getirmiş. Kenan Evren için tasarlanmış, Cumhurbaşkanlığı makamını siyaset üzerinde bekçi kulübesi kılmış bir düzen. Bir yanda Kenan Evren (ve onu takip edeceği varsayılan benzeri adlar) için tam bir koruma duvarı var. Diğer yanda, 28 Şubat döneminde gördüğümüz gibi Meclis matematiğiyle oynamak, baskı kurup vekilleri partisinden istifa ettirmek, seçilmiş Başbakanı Yüce Divan tehdidiyle baskılayıp tırpanlamak için 276’ya indirgenmiş bir sıkı denetim.

Yeni sistemle işte bu vesayet düzeni tümden ortadan kalkmış olacak. Dengeli bir cezai sorumluluk düzenlemesi gelecek. Cumhurbaşkanına yönelik koruma duvarı yıkılacak, kabine üyelerinin denetimi makul bir ölçüte çekilmiş olacak. Siyaset aleyhine olan ve bugüne kadar hep öyle işleyen dengesizlik ortadan kalkacak.

Geçmişte Yüce Divan’ın ANAP’la DYP arasında nasıl bir siyasi şantaj aracı olarak kullanıldığını da unutmayalım. Sistem kurulurken içine katılmış olan hinlik siyasetçileri bile baştan çıkarabiliyor, ürettiği kötülük siyaset alanını zehirliyordu. İşte yeni düzenlemeyle bütün bunlardan kurtuluyoruz. İyiye iyi demek çok mu zor?