Bağ-kur sigortalılarının çok sorduğu sorulardan birisi sigortalılık başlangıcının geriye gidip gitmeyeceğidir. Hemen herkesin bildiği üzere sigortalılık başlangıcı ne kadar eski tarihli ise kişiye emeklilik için yaş ve prim ödeme gün sayısı bakımından o ölçüde avantaj sağlar. Sigorta başlangıç tarihi eski olanlar daha erken emekli olabilmektedir. Örneğin, emekli sandığı, Bağ-Kur veya SSK’da 08/09/1999 öncesi sigortalılık başlangıcı olanlar, belli bir yaşı da doldurmak şartıyla; 15 yıl ve 3.600 prim ödeme gün sayısı ile SSK’dan (4/a) emeklilik hakkı elde edebilmektedir.

Okur sorusu

Engin Demirel isimli okuyucumuz “Serbest muhasebeci mali müşavirim. Bir firmada bağımlı meslek mensubu olarak çalışıyorum. Firma ortaklarından eski tarihli vergi başlangıcını Bağ-kur başlangıcı olarak kabul ettirenler var, ettiremeyenler var. Burada ölçü nedir? Şimdi 1.10.2008 öncesine başlangıç olmaz diyenler var. Bir ortağımızın 1.5.2003 şirket ortaklığı var ama Bağ-kur başlangıcı 1.10.2008’dir. Bu ortağın Bağ-kur başlangıcı neden 1.5.2003 kabul edilmez? Dava ile Bağ-kur başlangıcının ortaklık tarihi olan 1.5.2003 e çekilebileceğini söyleyenler var. İnternetten araştırdığımda çok farklı bilgi ve yorumlarla karşılaştım. Bu konudaki doğru bilgi nedir?” diye sorar.

Okurumuzun belirttiği üzere yaygın kullandığımız “Prof. Arama Motorları”nda değişik ve çelişkili bilgilere rastlamak mümkün.

Her olay faklı ele alınmalı

Esnaf Bağ-Kuru dediğimiz vergi mükellefiyetine dayanan bağ-kur sigortalılığının başlangıcı bu gün itibarıyla, daha önceki tarihlerde kayıt ve tescil yok ise yani bağ-kur numarası almamış ise 01/10/2008 tarihi öncesine götürülemez. Bu konuda 5510 sayılı kanunda açık düzenleme bulunmaktadır. Kişinin 2003 yılından bu yana vergi mükellefiyeti olsa bile sigortalılık başlangıcı 01/10/2008 öncesine götürülüp başlangıcının 2003 yılına çekilmesi mümkün değildir. Çıkartılan yasalarda; yasanın yayımlandığı tarihe kadar kayıt ve tescillerini yaptırmayanların sigortalığının bu tarihten itibaren başlayacağı şeklinde konulan hükümlerle “Bağ-Kurda milatlar” şeklinde ifade edilen tarihler oluşmuştur.

Hangi durumda geriye gider?

İsteğe bağlı ve tarım bağ-kurla ilgili istisna durumları olmakla birlikte, esnaf Bağ-Kur’da genel kural aşağıdaki şekildedir.

Sigortalılık başlangıcı 20/04/1982, 04/10/2000 veya 01/10/2008 tarihleri öncesinde yapılmamış ise dava ile belirtilen bu tarihler öncesine götürülemeyecektir.

Örneğin 1999 yılında Bağ-Kur tescili yapılmış bir kişinin eğer bundan daha eski tarihli bir vergi mükellefiyeti var ise başlangıç olarak eski tarihli mükellefiyet başlangıç tarihi alınacaktır. Daha somut bir örnekle, 1999 yılında İstanbul’da Bağ-Kur başlangıcı olan kişi, 1980-1985 yıllarında Malatya’da vergi mükellefiyeti olduğunu belgelerse Bağ-Kur sigortalılık başlangıcı 20/04/1982 olacaktır.

Anayasa Mahkemesi kararı

En üst yargı organı Anayasa Mahkemesinin 06/11/2008 tarih 27.046 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2004/9 E. 2008/112 K. sayılı kararı bu konuya açıklık getirmiştir. Çorum İş Mahkemesinin itiraz yolu ile AYM’ye götürdüğü benzer durumda mahkeme geriye doğru tescil yolunu kapatmış, mevcut uygulamanın yasal ve Anayasaya uygun olduğuna karar vermiştir.

Çalışma Hayatı ve Sosyal Güvenlik ile ilgili soru ve görüşlerinizi bize yazın.