1992 yılında, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı tarafından oluşturulan AGİT Minsk Grubu, Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki Dağlık Karabağ sorununun barışçıl ve müzakere yoluyla çözümünü teşvik etmek amacıyla kuruldu…
Fransa, Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri'nden oluşan bir eş başkanlık tarafından yönetilen AGİT Minsk Grubu’nda aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 10 ülke katılımcı olarak yer alıyor...
AGİT MİNSK GRUBU NEDİR?
AGİK Konseyi’nin 24 Mart 1992 tarihinde gerçekleşen Ek Helsinki Toplantısı’nda dönem başkanı AGİK himayesinde Dağlık Karabağ konusunda barışçıl bir çözüm sunacak olan müzakereler için mümkün olan en kısa sürede bir konferans düzenlemesini talep etti ve konferansın Minsk’te yapılması kararı alındı. Bugüne kadar konferansı düzenlemek mümkün olmamasına rağmen, sözde Minsk Grubu AGİT'in bu çatışmaya siyasi bir çözüm bulma çabasına öncülük ediyor.
6 Aralık 1994 tarihinde, Budapeşte’deki Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde, süreç için bir eşbaşkanlık kurulması kararı verildi. Zirve katılımcıları ayrıca, çatışmanın genel çözümünün önemli bir parçası olarak çokuluslu barışı koruma güçlerini konuşlandırmaya yönelik siyasi iradelerini de ifade ettiler.
Budapeşte kararını uygulayan Macaristan Dönem Başkanı Marton Krasznai, 23 Mart 1995'te Minsk Süreci Eşbaşkanları için yetki verdi.
MİNSK GRUBUNUN TEMEL HEDEFLERİ
Minsk Grubu tarafından desteklenen müzakere sürecini güvence altına alma yolunda, uyuşmazlık çözümü için uygun bir çerçeve sağlamak;
Minsk Konferansı'nın toplanmasına izin vermek için taraflarca silahlı çatışmanın durdurulmasına ilişkin bir anlaşmaya vararak; AGİT çokuluslu barışı koruma güçlerini konuşlandırarak barış sürecini desteklemek.
HANGİ DEVLETLER ÜYE?
Minsk Grubu, Fransa, Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri'nden oluşan bir eş başkanlık tarafından yönetiliyor. Çatışmanın tarafları olan Azerbaycan ve Ermenistan ile birlikte, Türkiye, Beyaz Rusya, Almanya, İtalya, Portekiz, Hollanda, İsveç, Finlandiya ise AGİT Minsk Grubu’na üye olan ülkeler arasında yer alıyor.
2001 yılının başlarında Ermenistan, Azerbaycan, Fransa, Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri temsilcileri Paris'te, Key West’te ve Florida'da bir araya geldi. Ancak Key West'teki görüşmeler büyük ölçüde gizli tutuldu.
7 Ekim 2002'de Kişinev'deki BDT zirvesinde, Minsk Grubu'nun barış müzakerelerindeki faydası hem Ermeni hem de Azeri delegasyonları tarafından tartışılmak üzere gündeme getirildi. Onlara göre on yıl süren AGİT arabuluculuğu yeterince etkili olmamıştı.
19 Aralık 2015'te Serj Sarkisyan ve İlham Aliyev katılımıyla eşbaşkanların himayesinde İsviçre'nin Bern kentinde bir zirve düzenledi. Başkanlar, şiddet riskini azaltmak için devam eden çalışmaları desteklediler ve bir anlaşmaya varmaya hazır olduklarını doğruladılar.
İlham Aliyev ile Serj Sarkisyan arasındaki son zirve Minsk Grubu tarafından İsviçre'nin Cenevre kentinde 16 Ekim 2017 tarihinde düzenlendi. Başkanlar, müzakere sürecini güçlendirmek ve temas hattı üzerindeki gerilimi azaltmak için uygun önlemleri almayı kabul ettiler.
Bazıları, Minsk Grubu'nun başarısızlığının savaşan tarafların, özellikle de Azerbaycan'ın daha etkili mekanizmalar ve yeni yaklaşımlar aramasına neden olduğunu iddia ediyor. Grubun başarısızlığının giderilmesi için farklı fikirler öne sürülürken, eş başkanların değiştirilmesi veya yeni eş başkanların gruba dahil edilmesi en çok desteklenen konular arasında. Ancak, mevcut arabulucular muhtemelen arabuluculuk çabalarını geri çekmeyecek veya sona erdirmeyeceklerinden, ulusal çıkarları söz konusu olduğundan ve başka bir arabulucunun inisiyatif almasını istemediklerinden, en uygun öneri Minsk Grubu'na yeni eş başkanların dahil edilmesi olarak görülüyor.
