Bitcoin'le ilk kez tanışanlar ve hakkında pek fikir sahibi olmayanlar bir bilgisayar kodunun nasıl binlerce dolar ettiğini anlamlandıramayabilirler. Hatta Bitcoin'in 2017'de 20,000 dolara ulaştığını düşünürsek bu daha da çarpıcı bir hal alabilir.
Nasıl oluyor da Bitcoin, bugünkü değeri ile 3,500 dolar ya da 20,000 dolar edebiliyor?
Öncelikle yukarıdaki rakamların önemli bir kısmının spekülatif olduğunu belirtmeliyim ama bu Bitcoin'in değerinin tamamına mal edilemez. Bitcoin temelde güçlü değer önermelerine sahiptir.
Bu değer önermelerinden ilki hiçbir merkezi otoriteye bağlı olmaması, yani arkasında devlet ya da merkez bankası gibi bir kurumun bulunmamasıdır. Bu ilk bakışta hayret verici olabilir. Bir paranın arkasında bir devlet ya da merkez bankası olmaması nasıl oluyor da değerine bir gerekçe olabiliyor?
Bolivar'ın arkasında topraklarından petrol fışkıran Venezuela vardı. Son olarak Venezuela'da enflasyonun yüzde 1 milyonu aştığından söz ediliyordu. Ya Arjantin? Bu örnekleri çoğaltmak mümkün. Bitcoin'in bağımsız oluşu, teoride halkın cebindeki paranın hükümetlerin kötü ekonomik ya da siyasi politikalarından kaynaklı olarak erimeyeceği anlamına geliyor.
Bitcoin'in ikinci değer önermesi, paranın transferini kolaylaştırmasında yatıyor. Türkiye'den Avustralya'ya 1000 dolarlık bir para transferi yapacak olsanız önde gelen para transferi şirketlerinden birine bugün 75 dolar komisyon ödüyorsunuz. Miktar 5000 doların üzerine çıkarsa bu 200 doları aşıyor. Paranızın gönderdiğiniz kişinin eline geçmesi bir haftayı bulabiliyor. Bitcoin'le birlikte oturduğunuz yerden saniyeler içerisinde ve 1-2 dolarlık madenci ücreti ile Avustralya'ya para gönderebilirsiniz. İlerleyen dönemlerde Lightning Network gibi teknolojilerle beraber, 1-2 dolarlık bu ücret de sıfırlanacak. Bitcoin insanların kendi kendilerinin bankası olmasını mümkün kılıyor.
Bitcoin'in üçüncü değer önermesi olarak değer deposu niteliğinden bahsedilebilir. Her ne kadar teknoloji henüz emekleme döneminde olduğundan fiyatlar volatil olsa da Bitcoin, kolaylıkla taşınabilir özelliği gereği altının karşısına bir rakip olarak çıkıyor. Sektörün birçok kanaat önderi, Bitcoin'in bir 'dijital altın' olduğu görüşünde. Altın, halkın nakitteki parasının ekonomik bozulmalardan ve enflasyondan etkilenmesinin önüne geçmek için başvurduğu birincil araç konumunda. Bununla birlikte güvenlik, taşınabilirlik ve bölünebilirlik bakımından Bitcoin altından üstün. Parayı güvenlik riskleri ve taşıma zorluğu nedeniyle altında tutmak problemli olabilir. Bitcoin, bu iki açıdan bakıldığında altından daha iyi bir çözüm sunuyor. Bitcoin'in altına oldukça benzer bir yönü de var: kıt olması. 7.5 milyarlık dünyada bir numaralı kripto paradan dünyada yalnızca 21 milyon adet var olabilecek. Tıpkı altının sınırlı oluşu gibi.
Buradan bakıldığında Bitcoin hiç de işe yaramaz bir kod parçasıymış ve hiçbir değer taşımıyormuş gibi görünmüyor. Volatil olmaktan çıktığında jenerasyon değişimiyle beraber altının yerini almaya başlaması ya da bir dünya parası haline gelmesi sürpriz olmaz.
