Dağ köyünün kasvetinden doğan ‘Define Adası’

Dağ köyünün kasvetinden doğan ‘Define Adası’

Braemar, İskoçya'nın Aberdeenshire bölgesinde küçük bir dağ köyüdür. Robert Louis Stevenson, 1881 yılının Ağustos ve Eylül aylarını Braemar'da geçirir. Burada yalnız değildi. Babası Thomas, annesi Margaret Isabella, Amerikalı karısı Frances "Fanny" Matilda van de Grift ve 13 yaşındaki üvey oğlu Lloyd Osbourne da, Robert Louis Stevenson ile birlikte Braemar'daydılar.

TANER AY | KARAR

Braemar'daki gecelerinde öksürük nöbetleri Robert Louis Stevenson'ı hiç uyutmuyordu. Bu nedenle, gündüzleri, rüzgârın Dee Vadisi'nden taşıdığı yağmurlar camlara çarparken, Bayan McGregor'un şöminesinin karşısında yalnızca uyumak istiyordu. Ama, Braemar'ın kasveti hepsinin sinirlerini bozmuştu. En fazla da Robert Louis Stevenson ile küçük Llyod Osbourne'un. Robert artık gündüzleri bile uyuyamıyordu, arkadaşsız Lloyd'a ise günlerini nasıl geçireceğini bilememenin sıkıntısı basmıştı.

Şöminenin karşısında uyumaya çalıştığı günlerin birinde, Lloyd'un yalnızlığını fark eder. Çocuğa çok acır. Hasta ciğerlerine aldırmadan koltuğundan kalkar ve üzerinde oynaması için Lloyd'a bir ada haritası çizer. İskelet Adası veya Define Adası olarak bildiğimiz bu adanın tepelerine ve koylarına isimler verir. Ama, çizdiği harita Lloyd'dan çok  kendisini eğlendirir. Rahatsızlığına rağmen, haritasını çizdiği Define Adası için bir de öykü yazmaya başlar.

Robert Louis Stevenson'ın yazdıkları Fanny'yi güldürürken, yaşlı Thomas'ın ilgisini çeker. İskoçya'da otuzdan fazla deniz fenerinin tasarımını ve mühendisliğini yapan bu deniz kurdu, Billy Bones'un sandığında bulunması gerekenleri ve Jim Hawkins'in elma fıçısına nelerin saklanabileceğini oğluna söyler.

Robert Louis Stevenson romanın ilk 15 bölümünü tamamladığında, ilhâm perisi ansızın kaybolur ve öksürük nöbetleri daha da şiddetlenir. Braemar'ın insanın ciğerlerine işleyen soğuk ve rutubetli havasında kalem oynatamaz, yataktan çıkamaz olur. Kışı İsviçre'nin Davos kentinde geçirmeye karar verirler. Aile Ekim ayında Davos'tadır. Hava değişimi bir mûcize yaratır. Robert Louis Stevenson'ın öksürüğü kesilir, her gün yeni bir bölüm yazarak Define Adası'na son noktayı koyar.

KORSAN ROMANI GELENEĞİNİ BAŞLATAN ESER

Define Adası önce 1881 yılının Ekim ayından 1882 yılının Ocak ayına kadar Young Folks dergisinde tefrika edilir. Kimseciklerin ilgisini çekmez. Ardından kitâb olarak yayımlanır ( Cassell and Company, 1883 ). Mâcerâ Romanı'nda yeni bir çığır açar, dünya edebiyatına damgasını vurur. Korsanların gerçeklerini anlatmadığından Define  Adası'nın târihî değeri ve önemi bulunmuyor. Ama, ıssız adalı, defineli, uskunalı, papağanlı ve Jolly Roger'lı bir "Korsan Romanı" geleneğini başlattığından, Define Adası'nın edebî önemi büyüktür.

CARACAS AÇIKLARINA DEMİR ATAN HÂYÂL

Robert Louis Stevenson'ın İskelet Adası, yaklaşık 15 kilometre uzunluğunda ve 8 kilometre genişliğindedir. Bir zamanlar korsanların ana üssüymüş. "Pruva", "Grandi" ve "Mizana" denilen üç  tepesi vardır. Üstü bulutlarla kaplı "Grandi" tepesine, korsanlar bir gözetleme istasyonu kurduklarından, buraya ondan sonra "Dürbün" denilmeye başlanmış. Ada yüzeyinin büyük bir bölümü kül rengindeki korularla kaplıdır. Alçak kesimlerindeki kum çatlağı damarlarının sarısı ve yüksek çam ağaçlarının yeşili bu pürüzsüz tonu yer yer kesintiye uğratmaktadır. Nemli, hummalı ve sağlıksız bir iklimi vardır.

İskelet Adası, Robert Louis Stevenson'ın üvey oğlu Lloyd Osbourne için çizdiği hayâl ürünü bir adadır ama, romanını yazarken adayı coğrafyada bir yere yerleştirir. Define Adası'nın 6'ncı bölümünde bir enlem ve boylam kaydıyla birlikte "Caracas Açıkları" ifâdesi kullanılır.

Romanın 34'üncü bölümünde ise şöyle yazar:

"Yönümüzü İspanyol Amerikası'ndaki en yakın limana çevirdik; çünkü yeni tayfalar almadan dönüş yolculuğu riskine giremezdik. Nitekim, engelleyici rüzgârlarla ve birkaç yeni fırtınayla boğuşarak limana vardığımızda hepimiz bitkindik.

Son derece güzel bir korunaklı körfezde demir attığımızda tam günbatımıydı. Zencilerle, Meksika yerlileriyle ve melezlerle dolu sâhil sandalları hemen çevremizi sardı."

Define Adası'nda yazılanlara nazaran, Robert Louis Stevenson'ın hayâl ürünü bu adasını başından beri Karayip Denizi için düşündüğünü söyleyebiliriz. Bu ada için muhtemelen Charles Kingsley'in At Last: A Christmas in the West Indies'inde ( 1871 ) zikredilen Dead Chest Adası'ndan esinlenmişti. Dead Chest Adası, Karayip Denizi'ndeki Britanya Virjin Adaları topluluğundaki kayalık bir adadır. Taze su ve ağaç yoktur. Yalnızca seyrek bir bitki örtüsüne sâhiptir. Apokrif bir metinde, Kara Sakal nâmıyla marûf Kaptan Edward Teach'in burayı cezâ adası olarak kullandığı anlatılır...

Öne Çıkanlar
YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
Diğer Haberler
Son Dakika Haberleri
KARAR.COM’DAN