İsrail askerlerinin gazeteci Şirin Ebu Akile'yi öldürdüğünü ortaya koyan çok sayıda görgü tanığı ifadesine, medya kuruluşları ve insan hakları grupları tarafından yürütülen soruşturmalara ve Filistin tarafından yürütülen soruşturmaya rağmen, Amerika Birleşik Devletleri İsrail'i cinayetten dolayı kınamadı. ABD'li yetkilileri, bunun yerine, İsrail'in bir soruşturma yürütebileceği ve yürütmesi gerektiği konusunda ısrar etti.
SELMAN CÖMERT
Ancak El Cezire'de yer alan habere göre, ABD'nin bu yanıtı, birçok savunucu tarafından Başkan Joe Biden yönetiminin İsrail ihlallerini ele almak için birden fazla durumda kullandığı tanıdık bir senaryo görülüyor: Endişeleri dile getir, daha fazla bilgi için çağrı yap ve sonra hiç olmamış gibi devam et.
Bir düşünce kuruluşu olan Washington DC Arap Merkezi'nin yönetici direktörü Halil Jahshan, "Bu, suçların soruşturulmasıyla ilgili herhangi bir sonu veya kabul edilebilir sonucu olmayan en açık suiistimaller, cinayetler ve ihlaller dosyası" dedi. Jahshan sözlerine şu kelimelerle devam etti:
Bu maalesef devam ediyor ve hükümetler kasıtlı olarak halkın kısa dikkat süresini kullanıyor.
Ebu Akile'nin öldürülmesinin ay dönümünde El Cezire, Biden yönetiminin bu ve diğer önemli İsrail ihlallerine karşı tepkisini inceliyor:
GAZZE'DE AJANS OFİSLERİNE BOMBALI SALDIRI
Mayıs 2021'de İsrail askeri Gazze'de Associated Press ve El Cezire ofislerinin yanı sıra düzinelerce apartman dairesinin bulunduğu 11 katlı bir binayı bombalamıştı. Basın özgürlüğü savunucuları saldırıyı kınayarak İsrail'i kasıtlı olarak medya kuruluşlarını hedef almakla suçlamıştı. İnsan Hakları İzleme Örgütü de dahil olmak üzere insan hakları grupları, çatışma sırasında Gazze'de yüksek binaların hedef alınmasının uluslararası hukuku ihlal ettiğini dile getirmişti.
Ancak Biden yönetimi Tel Aviv'e tepkisinde "endişesini" ifade etmekten ve İsrail'den bombalama hakkında bilgi istemekten öteye gidememişti. İsrail, Hamas'ın binayı bir askeri istihbarat ofisi olarak kullandığı için yerle bir ettiğini iddia ederken herhangi bir kanıt sunmamıştı.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken bombalamadan iki gün sonra, "Başkan Biden ve yönetimin diğer üyeleri, İsrailli mevkidaşlarımızla Gazze'de faaliyet gösteren gazetecilerin emniyeti konusundaki endişelerimizi doğrudan dile getirdiler" diyerek Washington'ın "hava saldırısının gerekçesine ilişkin daha fazla ayrıntı" talep ettiğini de sözlerine eklemişti. Bir gün sonra Blinken bilgiyi aldığını ancak daha fazla yorum yapamayacağını söylemişti.
Mevcut haliyle, Biden yönetimi saldırıyı doğrudan kınamadı veya medya ofislerinin bombalanmasını haklı bulup bulmadığını kamuoyuna açıklamadı. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price geçen ay, Mayıs 2021'de dile getirilen endişelerin "hala devam ettiğini" söyledi, ancak saldırıyı kınamadı.
2021'de İsrail askerlerinin Gazze'de ve Filistin genelinde çıkardığı, birçok insanın canına mal olan olaylardan sonra Washington, İsrail'e yıllık olarak verdiği 3,8 milyar dolara 1 milyar dolar daha ekledi.
FİLİSTİN SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİNİN 'TERÖRİST' İLAN EDİLMESİ
Ekim 2021'de geniş çapta kınanmış bir hareketle İsrail, önde gelen altı Filistin insan hakları ve sivil toplum örgütünü "terörist" grup ilan etmişti.
İsrail Savunma Bakanlığı; Al-Haq, Uluslararası-Filistin Çocuklar Savunma Hareketini, Bisan Araştırma ve Geliştirme Merkezini, Filistin Kadın Komiteleri Birliğini, Tarımsal Çalışma Komiteleri Birliğini ve Addameer'i; Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'yle iddia edilen bağlantıları nedeniyle fiilen yasadışı ilan etmişti.
İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Uluslararası Af Örgütü İsrail'in kararını "korkunç ve adaletsiz" olarak nitelendirirken, Biden yönetiminin ilk tepkisi bir kez daha açıklama istemek olmuştu.
Washington, kara listeye alma konusunda önceden bilgilendirilmediğini açıkladığında, ABD ile İsrail arasında kısa süren ve nadir görülen bir anlaşmazlık ortaya çıkmıştı. İsrailli yetkililer, Amerikalı mevkidaşlarını bu hareketten haberdar ettikleri konusunda ısrar etmişlerdi. Ancak ertesi ay, bir İsrail heyeti Washington'u ziyaret etmişti. Daha sonra açıklamalarda bulunan Price, yönetimin "İsrail hükümetinden ayrıntılı bilgi aldığını ve istişareyi takdir ettiklerini" söylemişti.
Nisan ayında Birleşmiş Milletler insan hakları uzmanları, İsrail'in bu adımından "rahatsız olduklarını" söyleyerek kendi iddialarını haklı çıkarmak için güvenilir kanıtlar sunmadığı sonucuna varmıştı. Yine de Washington, STK'ları kara listeye almanın meşru olup olmadığına dair bir yorumda bulunmadı.
Bu hafta El Cezire, ABD yönetimiyle e-posta yoluyla konuyla ilgili iletişime geçtiğini, gelen cevapta bir Dışişleri Bakanlığı sözcüsünün "ABD hükümetinin söz konusu kuruluşlardan hiçbirini tanımadığını ve bu grupların hiçbirine fon sağlamadığını" yazdığını bildirdi. Habere göre sözcü, Washington'un İsrail'e ve Filistin Yönetimine "Batı Şeria ve İsrail'deki bağımsız sivil toplum örgütlerinin önemli çalışmalarını sürdürebilmeleri gerektiğini" açıkça belirttiğini de sözlerine ekledi.
E-postada sözcü, "ABD hükümeti, bağımsız STK'ların Batı Şeria ve Gazze'de, İsrail'de ve başka yerlerde üstlendiği insan hakları ihlallerinin ve suiistimallerinin denetlenmesine değer veriyor" ifadelerini kullandı.
ÖMER ESAD'IN GÖZALTINDA ÖLÜMÜ
Ocak ayında 78 yaşındaki ABD vatandaşı Ömer Esad, İsrail güçleri tarafından keyfi olarak gözaltına alındıktan, eli kolu, gözleri ve ağzı bağlandıktan sonra strese bağlı kalp krizi geçirmişti ve işgal altındaki Batı Şeria'da soğuk bir inşaat sahasına bırakılmıştı.
Sıklıkla yurtdışındaki Amerikalıların güvenliğinden daha önemli bir şey olmadığını söyleyen Dışişleri Bakanlığı, "kapsamlı bir soruşturma" çağrısında bulunmuştu.
Şubat ayı başlarında İsrail ordusu, Esad'ın öldürülmesine karışan tabur hakkında idari disiplin cezası verdiğini duyurmuştu. Ancak İsrail, askerlere herhangi bir suçlamada bulunmayarak olayı "açık bir ahlaki yargı hatası" olarak nitelendirmişti.
Buna karşılık olarak yaptığı açıklamada Price şunları söylemişti:
"ABD, bu davada kapsamlı bir ceza soruşturması ve tam hesap verebilirlik bekliyor ve bu çabalar hakkında mümkün olan en kısa sürede ek bilgi almayı memnuniyetle karşılıyoruz. Bu rahatsız edici olayı İsrail hükümetiyle görüşmeye devam ediyoruz".
El Cezire'de yer alan habere göre, o zamandan beri, İsrailli ve ABD'li yetkililer arasındaki görüşmeleri ve toplantıları anlatan metinlerde Esad'ın öldürülmesinden söz edilmedi.
Esad'ın ailesinin onun ölümüne ilişkin ABD öncülüğünde bir soruşturma açılması yönündeki çağrılarına rağmen, Washington şimdiye kadar davayı İsraillilere bıraktı. Olayın üzerinden yaklaşık altı ay geçmesine rağmen ABD Dışişleri Bakanlığı'nın İsrail'in davayı araştıracağına dair güvenleri hala tam.
Bir ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü bu hafta, "İsrailli meslektaşlarımızdan soruşturmanın devam ettiğini anlıyoruz. Esad'ın ölümüyle ilgili kapsamlı bir ceza soruşturması ve tam hesap verebilirliği şiddetle tavsiye ediyoruz ve bu davayı İsrail hükümetiyle yakından takip etmeye devam ediyoruz" dedi.
MUHABİR ŞİRİN EBU AKİLE'NİN ÖLÜMÜ
Mayıs ayında İsrail askerleri, El Cezire'nin "suikast" olarak nitelendirdiği olayda Ebu Akile'yi öldürmüştü.
ABD Dışişleri Bakanlığı cinayeti hemen kınayarak bunu "her yerde medya özgürlüğüne hakaret" olarak nitelendiriyordu. Price "derin ve kapsamlı bir soruşturma" çağrısında bulunmuştu, ancak ABD'nin İsrail'in bunu yürütmek için "gerekli ve kapasiteye" sahip olduğuna inandığını söylemişti.
Bu arada Biden yönetimi, kendi soruşturmasını yürütmeyi reddederken, olayın sorumluluğunu üstlenmekten kaçınmaya devam ediyor. El Cezire'ye göre "Washington, İsrail makamlarını içermeyen bağımsız bir soruşturma çağrılarını ve Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin davaya karışmasını açıkça reddetmektedir".
İsrail polisi Ebu Akile'nin cenazesine saldırdığında ve tabut taşıyanları neredeyse öldürülen gazetecinin tabutunu düşürmeye zorladığında bile Washington bu davranışı kınamamıştı. Blinken, İsrail'in cenaze törenine yönelik saldırısından "derin endişe duyduğunu" dile getirmişti.
