İslami sol hareketinin kurucusu, Mısırlı yenilikçi düşünür Prof. Dr. Hasan Hanefi Kahire’de vefat etti. Çağdaş Arap düşüncesinin önde gelen isimlerinden Hanefi’nin cenazesi bugün toprağa verilecek.
SALİHA SULTAN
İslami sol hareketinin kurucusu, yenilikçi Mısırlı düşünür Prof. Dr. Hasan Hanefi vefat etti. 86 yaşında hayatını kaybeden Prof. Dr. Hanefi günümüz çağdaş Arap düşüncesinin en önemli isimleri arasında görülüyor, Mısır'ın en ünlü felsefe profesörlerinden biri olarak tanınıyordu.
Prof. Dr. Hanefi’nin oğlu Hatem Hanefi sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda babasının cenazesi için bugün Kahire’de bulunan Salah El-Din Camii'nde Cuma namazını müteakip cenaze namazı kılınacağını duyurdu. Ardından babasının son görev yaptığı Kahire Üniversitesi kampüsünde bir cenaze töreni düzenleneceğini belirten oğul Hanefi, babasının naaşının Nasr şehrindeki Al-Wafa mezarlığındaki aile mezarlığına defnedileceğini söyledi.
DOĞU VE BATI DÜŞÜNÜRLERİNİ BİRLİKTE DEĞERLENDİRDİ
‘İslami sol’ hareketinin kurucusu olarak tanınan Prof. Dr. Hanefi, çalışmalarının temelinde Cemalüddin Afganî, Muhammed Abduh, Reşit Rıza gibi düşünürlerin yenilikçi fikirlerinin yattığını ifade ederek, kendisini Seyyid Kutub’un ilerici sol mirasçısı olduğunu dile getiriyordu. Eserlerinde İslam dünyasından bir şahsiyet ile Batı dünyasından bir şahsiyeti beraber değerlendirme yöntemini kullanan Hanefi, Gazali ile Descartes'ı, Farabi ile Kant'ı, İbn Sina ile Hegel'i, Ebu Hayyan et-Tevhidi ile Kierkegaard'ı beraber değerlendirmişti.
Ardında birçok kitap bırakan Prof. Dr. Hanefi’nin en önemli eserleri ‘Miras ve Yenileme’, ‘Transferden Yaratıcılığa’, ‘Arap Medeniyeti Ansiklopedisi’, ‘Doğu ve Mağrip Diyaloğu’ olarak biliniyor.
Türkiye’deki düşünürlerin yakından tanıdığı bir isim olan ve birçok makalesi yayımlanan Hanefi’nin Türkçede İnsan Yayınları’ndan çıkan ‘İslami İlimlere Giriş’ ve ‘İslami Araştırmalar’, Ayışığı Kitapları’ndan çıkan ‘İslam Kültüründe İnsan ve Tarih’, Mana Yayınları’ndan çıkan ve Doğu ve Batı Tartışmaları’ (Muhammed Abid El-Cabiri ile), Otto Yayınları’ndan çıkan ‘Gelenek ve Yenilenme’ kitapları bulunuyor.
KİMDİR?
1935’te Kahire’de dünyaya gelen Prof. Dr. Hasan Hanefi Kahire Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünden mezun olmuştur. Mezun olduğu yıl Fransa Sorbonne'a kendi imkânlarıyla gidip doktorasını yapmış ve sonrasında ülkesine geri dönmüştür. Sorbonne Üniversitesi'nde İslam'da metodoloji üzerine Menâhicu'l-İslamiyye adlı doktora tezini kaleme almıştır. Bu eserinde Mutezile’nin usul-i fıkıh anlayışını çalışmıştır. Hatta Ebu'l Hüseyin el-Basri'nin ''el-Mutemed'' adlı usul-i fıkıh eserini 70'li yıllarda tahkik edip neşretti.
Hanefi, Fransa'dan döndükten sonra önce Amerika'ya gitmiş ve iki yıl burada hocalık yapmıştır. Amerika'dan döndükten sonra özellikle Camp David anlaşmasından sonra Hasan Hanefi de yazdığı sert yazılardan dolayı üniversiteden atılanlar arasındadır. O, daha sonra Fas'a gidip iki senede orada hocalık yapmıştır. Sonrasında Japonya’ya gitmiş ve üç sene hocalık yapmıştır.
Hasan Hanefi'nin yetiştiği ilk ortamda İhvan-ı Müslimin'in etkisi vardır. Paris'e gitmeden önce düşünce hayatını Mevdudi, Seyyid Kutub ve Hasan el-Benna gibi isimler şekillendirmiş ve kafasında müthiş bir İslamcılık oluşmuştur. Paris’ten döndüğünde ise kendisini İslam’ın sol yorumu olarak bilinen el-Yesaru'l-İslami akımının içerisinde bulmuştur.
