Salgın döneminde dünyada trend haline gelen online müzayedeye Türkiye’de de ilgi büyük. Ares Antik Müzayede’nin kurucusu Coşkun Özkan, satışların üç kat arttığını söyledi. Dijital platformda 40’ın üzerinde müzayede düzenlediklerini belirten Özkan “Evde kalanlar antika sanat eserine yöneldi. 2 bin kişi kadar olan sanat alıcısı 10 binlere çıktı. Artık satacak antika bulmakta zorlanıyoruz” dedi.
SALİHA SULTAN | KARAR
Kovid’le birlikte bütün dünyada ‘online’ müzayedeye yönelen sanat piyasası satış rekorları kırıyor. Türkiye’de de satışların üç kat arttığını söyleyen Ares Antik Müzayede’nin kurucusu Coşkun Özkan “Salgın sürecinde Türkiye’de en iyi işi müzayede evleri yaptı. 40’ın üstünde online müzayede düzenledik. Evde kalanlar antika sanat eserine yöneldi. 2 bin kişi kadar olan sanat alıcısı 10 binlere çıktı. Artık satacak antika bulmakta zorlanıyoruz.”
Dünya salgın sürecinde birçok yenilikle tanışmak zorunda kaldı. Salgının öncesinde teknolojik gelişmelerin sanata yansıması henüz tartışma aşamasındayken, salgınla birlikte bu süreç hızlandı, online dünyanın kapısı ardına kadar açıldı.
Kovid’in en çok vurduğu sanat piyasası söz konusu olduğunda ise dünyanın ünlü müzayede evleri Sotheby’s ve Christie’s gibi kurumlar online müzayedeler düzenleyerek sanat pazarının uzaktan da olsa tıkır tıkır işleyebileceğini kanıtladı. Hatta bu başarının ardından hızını alamayan Christie’s, geçen haftalarda geleneksel sanat alıcısının şüpheyle baktığı ‘kripto sanat’ yani dijital sanat eserlerini de artık müzayedeye çıkarma kararı aldı.
Gelecekte trendlerin nasıl seyredeceğinden bahsetmek için henüz erken olsa da, bu yeni sanat ticareti modelinin bütün dünyada ön plana çıktığı muhakkak. Sanatseverler ya da koleksiyonerler için çevrimiçi teklif vermek artık bütün dünyada ‘popüler’ bir şey.
Peki Türkiye’de işler nasıl? Bu sorunun cevabını, salgın sürecinde 40’ı aşkın online müzayede düzenleyen, alanında Türkiye’nin saygın kurumlarından Ares Antik Müzayede’nin kurucusu Coşkun Özkan’a sordum. Özkan, pandemi döneminde düzenledikleri online müzayedelerin çok iyi geçtiğini belirterek “Açıkçası daha önce düzenlediğimiz geleneksel müzayedeler online müzayedeler kadar başarılı değildi. Şu an geleneksel müzayedelerin üç katı satış yapıyoruz” dedi.
Özkan, bu şaşırtıcı artışın nedeni hakkında ise şu değerlendirmeyi yapıyor: “İnsanlar salgın nedeniyle artık daha çok evde kaldığı, vakit geçirdiği için evlerini daha çok gözden geçirmeye başladılar. Duvarlarındaki tablolarını, yerdeki halılarını beğenmediler diye düşünüyorum. Ve değiştirmek istediler. Çünkü evleriyle daha yakınlaştılar ve eksikliği gördüler ve sanat camiasında bu eksiği tamamlama arayışına gittiler.”
Nuri İyem’in 1988 tarihli ‘Üç Güzeller’ tablosu Ares Antik Müzayede’nin son online açık artırmasında 160 bin liraya alıcı buldu.
‘YENİ JENARASYON DAHA KÜLTÜRLÜ’
Özkan, iddialı “Salgın sürecinde Türkiye’de en iyi işi müzayede evleri yapmıştır diyebilirim” yorumunun ardından, “Hem antika, hem de yaşayan, güncel sanatçıların eserlerini satışa sunuyoruz. Antika anlamında, artık satışa sunacak sanat eseri bulamamaya başladık diyebilirim. O kadar çok antika satıyoruz” diyerek, bu süreçte antikaya artan ilgiye de dikkati çekiyor.
Özkan konuya örnek olarak Türk resim sanatının öncü isimlerinden Nuri İyem’in eserlerinde görülen fiyat artışını şu sözlerle veriyor: “Örneğin son online müzayedemizde küçük bir tablosunu 160 bin liraya sattık. İyem’in benzer işleri daha önce geleneksel müzayedede 50-60 bin liraya alıcı buluyordu.”
Çağdaş sanatçıların eserlerinin de alıcı bulduğunun altını çizen Özkan “Yaşayan sanatçılarımızdan da çok eser sattık. Salgın öncesi 10 bine satılan bir eser bu süreçte 50 bin liralara yükseldi. Fakat güncel sanatçılar durumu görünce fiyat yükseltmeye başladı bu satışlarını biraz azaltıyor” diyor.
Salgından sürecinden önce müzayedelerde ancak 2 bin alıcının bulunduğu bilgisini veren Özkan’ın “Şu an yeni alıcılarla birlikte müzayedelerden sanat eseri alanların sayısı 10 bin kişiyi buldu” cümlesi ise oldukça heyecan verici.
Özkan, bu beş katlık artış oranının ardındaki nedenine dair görüşünü ise şu sözlerle açıklıyor: “Yeni jenerasyon daha kültürlü, sanatı seviyor ve çok araştırıyorlar. Sanatı internet üzerinden arayıp buluyorlar. Dijitalleşmeyle sanata ulaşmak daha kolay oldu onlar için. Önceki jenerasyon internete bakmıyordu, bizler de pek yayınlamıyorduk o yüzden. Şuan sanat koleksiyonerlerinin çoğu 25-45 yaş arası gençlerden oluşuyor.”
ANADOLU ARTIK SANATI ‘TIKLIYOR’
Ares Antik Müzayede’nin kurucusu Coşkun Özkan geleneksel müzayede ve online müzayede arasındaki fakra dair soruma ise şu cevabı verdi: “İki müzayede stili arasında hiçbir farklılık yok. Ancak şöyle bir fark oldu, daha önce malum müzayede evlerinin çoğunun merkezi İstanbul’da olduğu için yüzde 80 İstanbul ve yüzde 20 Ankara’dan alıcılar ile yürüyordu bu iş.
Türkiye’nin her yerindeki sanatseverler vakit bulup gelemiyordu. Ancak online müzayede sistemine geçtiğimizden beri Türkiye’nin her yerinden sanatseverler eser almaya başladı. Şu an satışların yüzde 50’sini İstanbul dışına yapıyoruz. Anadolu’nun her yerinden sanatseverler online müzayedelere katılıp, eser alıyor.”
Ares Antik Müzayede’nin kurucusu Coşkun Özkan
