Son dönemde peş peşe gelen zamlarla litre fiyatı 50 TL'ye kadar çıkan ayçiçek yağına indirim kapıda. Uluslararası piyasa ham ayçiçek yağı 1500 dolara kadar gerilerken, Cumhurbaşkanlığı genelgesiyle gümrük vergisi de sıfırlandı. Peş peşe yaşanan bu gelişmelerin market raflarına yüzde 15 indirim olarak yansıması bekleniyor.
Market alışverişinde en büyük kalemlerden biri olan ayçiçek yağında tüketiciyi sevindiren bir gelişme yaşandı. Pandemi ve ardından yaşanan Rusya-Ukrayna savıyla birlikte uluslararası piyasa tonu 2 bin 150 dolara kadar yükselen ham ayçiçek yağ fiyatı son haftalarda düşüşe geçti ve tonu 1500 dolara geriledi. Sektör temsilcileri yeni fiyatlarla yapılan alımların pazara sunulmasıyla şu an raflarda 180 ile 200 lira arasında yer alan 5 litrelik Ayçiçek yağının 155-160 lira bandından satılacağını öngörüyorlar.
UKRAYNA İHRACAT VE İŞLEME KAPASİTESİNİ ARTIRDI FİYATLAR DÜŞTÜ
Fiyatlardaki düşüşü yorumlayan Kadoğlu Yağ Sanayi İthalat Müdürü Muzaffer Yıldırım, şunları söyledi: "Pandemi döneminde palm yağı üretiminde yaşanan sıkıntıların aşılması, Fed’in faiz artırımı ve Ukrayna’dan sevkiyatların başlaması ham Ayçiçek yağ fiyatlarında düşüşe neden oldu."
Palm yağı ve soya yağında da düşüş olduğunu ifade eden Yıldırım, şöyle konuştu: "Fiyatlardaki gerileme sadece ayçiçek yağında değil. Palm yağının tonu 500 dolar düşerek 1800 dolardan 1300 dolara geriledi. Yine soya yağının da fiyatı aynı oranda düştü."
Muzaffer Yıldırım, ayçiçek yağındaki fiyat gerilemesinin nedenini ise şu şekilde açıkladı: "Ukrayna’nın savaş bölgesi dışında risk taşımayan batı tarafında üretim kapasitesi arttı. Ayrıca Romanya sınırında yer alan Reni ve İzmail nehir limanlarından 6 bin tonluk küçük gemilerle ham yağ ve çekirdek ihracatının artırılması, yüksek ayçiçek yağının fiyatını geri çekilmesine neden oldu. Ukrayna’dan küçük gemiler lokasyon olarak sadece Türkiye’ye işlem yapabiliyor. Eskiden Hindistan, Çin’e ve AB ülkelerine büyük gemilerle yapılan sevkiyat, söz konusu limanlardan küçük gemiler sadece Türkiye’ye girebiliyor ve burada piyasayı ciddi manada düşürmüş durumda. Fiyatlarda son 1,5 aydır kademeli olarak düşüş yaşanıyor. Savaştan önce Ukrayna’dan mal temin etmek için Rusya’ya göre yaklaşık 20 dolar fiyatı daha yüksekti. Savaştan sonra ise Ukrayna malı 100 ile 150 dolar Rusya’dan daha ucuz oldu.”
Yıldırım, yurt içinde hasadın önümüzdeki ayın ortalarında başlayacak olmasına da dikkat çekti.
İÇ PİYASAD KDV DAHİL YÜZDE 15 İNDİRİM BEKLENİYOR
Solventum Yönetim Kurulu Başkanı Onat Angı ise fiyatlarda KDV dahil yüzde 20’ye yakın düşüş beklediklerini ifade ederek, "Türkiye’nin yağ ihracatını yasaklaması ile sektör bir durgunluk yaşadı. İhracat kapısının tekrar açılmasıyla sektör için hareketli geçti. İlk etapta alınan siparişleri yetiştirilmesi konusunda yoğun geçti ama son dönemde yeni siparişlerde yavaşlama yaşanıyor. Yeni siparişlerin azalması sektörü zorluyor.
İç piyasa şu an durgun ve yansımayan fiyatlarla beraber bir düşüş bekleniyor. Yeni fiyatlarla 5 litrelik Ayçiçek yağının fiyatı 155 ile 160 lira gibi bir seviyelerde olması bekleniyor. KDV dahil yüzde 20’ye yakın düşüş olması söz konusu. Yeni hasat da fiyat düşüşünde etkili olacak” dedi.
CUMHURBAŞKANLIĞI GENELGESİYLE GÜMRÜKLER SIFIRLANDI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yayınlanan genelge ile 1 Temmuz - 31 Aralık 2022 tarihleri arasında yapılacak ihracatlarda ayçiçek yağında gümrük vergisi sıfırlandı. Gümrük vergisi sıfırlananlar arasında soya, ayçiçek tohumu, mısır ve aspir yağı da bulunuyor.
