Eylül ayı istatistikleri açıklandı: Bütçedeki KKM açığı büyüyor

Eylül ayı istatistikleri açıklandı: Bütçedeki KKM açığı büyüyor

Ekonomi yönetiminin döviz kurlarını frenlemek için devreye aldığı Kur Korumalı Mevduat’ın Hazine’ye maliyeti her geçen gün artıyor. Hazine Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre merkezi yönetim bütçe eylül ayında bütçe 78,6 milyar TL ile 2022’nin en yüksek aylık açığını verirken, KKM’nin bütçe yükü 85 milyara çıktı. Bu rakama TCMB’nin yaptığı ödemeler ve vazgeçilen kurumlar vergisi dahil olmazken KKM’nin eylülde bütçeye doğrudan getirdiği maliyet ise 9,3 milyar TL olarak kaydedildi.

Ekonomi yönetiminin dokuz ay önce döviz kurlarının artışını frenleme ve ‘liralaşma’yı artırmak için başlattığı ‘85 milyonun cebine açılan kara delik’ eleştirisisi yapılan Kur Korumalı Mevduat (KKM) sisteminin maliyeti artıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Eylül ayına ilişkin merkezi yönetim bütçe istatistiklerine göre Eylül ayında bütçe 78,6 milyar TL ile 2022’nin en yüksek aylık açığını verirken, KKM’nin bütçe yükü 85 milyar liraya çıktı. Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından Dövizden dönen hesaplara ödenen tutar ve vergi muafiyeti hariç kur korumalı mevduatın bütçeye maliyeti 9,3 milyar TL oldu. Böylelikle Mayıs’tan bu yana en düşük maliyet gerçekleşti.

Bütçe yükü Temmuz’da 23,4 milyar TL ile rekor kırmıştı. Mart başından bu yana verilen veriler dikkate alındığında kur korumalı mevduatın toplam maliyeti 85 milyar TL oldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 7 Ekim haftası itibariyle kur korumalı mevduatta toplamda 1,42 trilyon TL toplandı. Öte yandan Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, Eylül’de faiz dışı denge 45,5 milyar TL açık verdi. Eylül’de bütçe harcamaları 285,6 milyar TL olurken, genel bütçe giderleri de 206,9 milyar TL’de kaldı. Eylül ayı sonuçlarında faiz harcamalarındaki artış da dikkat çekti. Buna göre Eylül’de faiz harcamaları 33,1 milyar TL olarak kaydedildi. Böylelikle Şubat ayındaki 43,7 milyar TL’lik aylık faiz harcamasından bu yana en yüksek faiz harcaması izlendi.

2023’TEKİ AÇIK BEKLENTİSİ 659 MİLYAR LİRA OLDU

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 2023 yılı bütçe büyüklüklerine ilişkin basın toplantısı düzenledi. Bütçe kanun teklifine yönelik hazırlanan bilgi notuna göre 2023 yılında bütçe büyüklüğü 4 trilyon 469 milyar lira olarak öngörülürken, 659 milyar liralık bütçe açığı bekleniyor. 2023’ta faiz gideri 565 milyar lira olarak öngörülürken, reel sektöre 145 milyar liralık destek planlanıyor. 2023 yılı bütçe gider hedefi 4 trilyon 469 milyar lira, bütçe gelirleri ise 3 trilyon 810 milyar lira olarak belirlendi. Bütçe açığının GSYH’ya oranı ise yüzde 3.5 olarak hesaplandı. 2023’te bütçenin en büyük kalemini 1 trilyon 682 milyar lira ile cari transferler oluştururken, bunu 1 trilyon 102 milyar lire ile personel ve SGK’ye devlet primi giderleri, 565 milyar lirayla faiz giderleri takip etti. Mal ve hizmet alım gideri 318.7 milyar lira, sermaye gideri 315.8 milyar lira, sermaye transferi için ise 37.3 milyar lira ayrıldı. 2022 yılı büyüme tahmini yüzde 5 olarak belirlenirken, 2023 yılı büyüme hedefi yüzde 5 olarak yer aldı. Son açıklanan veri ile yüzde 10’un altına inen işsizlik 2022 yılı için yüzde 10.8 olarak tahmin edildi, 2023 yılında ise yüzde 10.4 oranında işsizlik bekleniyor.

‘GERÇEK ENKAZLA GELECEK SENENİN İKİNCİ YARISINDA YÜZLEŞECEĞİZ’

KKM’nin Hazine’nin yanı sıra Merkez Bankası’na olan maliyetine değinen ekonomist Dr. M. Murat Kubilay ‘’Kur korumalı mevduata, sadece Hazine’nin kasasından 9,3 milyar TL bu ay ödendi. Geride kalan ayda toplam 84,9 milyar TL’ye çıktı. Merkez Bankası üzerinden ödenen ve daha büyük olan tutarı açıklamaya cesaret dahi edemiyorlar. Tek bir aydaki bütçe açığı ise 78,6 milyar TL. Çok kez belirtmiştik, bu yıl olağanüstü bütçe açığı yaşanacak ve sel gibi yılın son aylarında bir anda patlayacak. Yıl sonuna 400-600 milyar TL arası bütçe açığı beklentimi yineleyeyim’’ dedi. Asıl kötü haberin bu kadar açıkta seçim ekonomisinin payının olmadığının altını çizen Kubilay ‘’Asıl açık 2023’te. Önümüzdeki yılın bütçe açıklarının bir kısmı popülist vaatlere gidecek. Sürdürülebilir olmasa da bir şekilde bir kısım vatandaşa faydası olacağı için buna itiraz etmeyelim. Fakat 2023’ün 2. yarısında üst üste giderler birikince asıl o zaman gerçek enkazla yüzleşeceğiz’’ değerlendirmesini yaptı.

‘FATURA GÖRÜNENDEN ÇOK DAHA BÜYÜK’

Bütçe açığında KKM’nin maliyetine ilişkin sosyal medya hesabından değerlendirme yapan iktisatçı Mustafa Sönmez ‘’Eylülde KKM’ye bütçeden 9 milyar TL daha aktarıldı ve marttan bu yana 85 milyar TL yi buldu. Bir de TCMB üstünden aktarılanlar var. Onlar da tahminen 120 milyar TL, böylece devlete maliyet 7 ayda 200 milyar TL nin üstünde. Ne için? Döviz artmasın diye!’’ dedi. İktisatçı Orhan Karaca da Twitter hesabından yaptığı paylaşımda KKM’nin TCMB’ye maliyetinin açıklanmadığını vurgulayarak ‘’KKM için eylülde Hazine 9,3 milyar TL daha ödemiş. Şimdiye kadarki toplam ödeme 84,9 milyar TL’yi buldu. Bunun içinde TCMB’nin yaptığı ödemeler yok; onları öğrenemiyoruz. Bir de vazgeçilen kurumlar vergisi tutarı var. Yani fatura aşağıda görülenden çok daha büyük’’ ifadelerini kullandı.

‘HAZİNE’DEN TEK KURUŞ ÇIKMAYACAK DEDİLER 85 MİLYAR ÇIKTI’

CHP Parti sözcüsü Faik Öztrak KKM’nin Hazine’ye olan yüküne değinerek hükümete sert eleştirilerde bulundu. Öztrak sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada “Hazine’nin kasasından tek kuruş para çıkmayacak dedikleri, Kur Korumalı Mevduat ile Hazine Kasasından 7 ayda çıkan faiz ödemesi 84,9 milyar TL. Hep diyoruz: Yarım doktor candan eder,yarım hoca dinden eder, yarım ekonomist ülkeyi berbat eder’’ ifadelerini kullandı. Finansal piyasalar uzmanı İris Cibre ise gelir transferi olduğunu söyleyerek ‘’Bütçe dengesi eylülde 78.6 milyar TL açık verdi. 2022 de ise 45.5 milyar TL açık verdi. Bütçe fazla veriyorcu KKM severler nerede acaba? KKM’ye 7 ayda Hazine 84,9 Milyar TL. TCMB tahmini 107,49 milyar TL ödeme yaptı. Toplam KKM kur farkı maliyeti Perşembe kuru ile 291,48 milyar TL ‘ye ulaştı. Ne tarım, ne eğitim, ne sosyal yardım, varsa yoksa yandaşa, birikimi olana gelir transferi... ‘’ paylaşımını yaptı.

Öne Çıkanlar
YORUMLAR (2)
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
2 Yorum
Diğer Haberler
Son Dakika Haberleri
KARAR.COM’DAN