Zehirli ıspanak Türkiye’nin kâbusu oldu. Bakanlığın “Ot karışmış” açıklaması kamuoyunu tatmin etmedi. Uzmanlar “Sebep başka” dedi. 5 gündür sağlıklı bir açıklama yapılamayınca süreç kaosa döndü. Korkudan ıspanağa el süremez hale gelen vatandaşın kafası iyice karıştı. Yaşanan belirsizlik ortamı hem tarım politikalarındaki hem de süreç yönetimindeki yetersizliklerin örneği oldu.
KENAN BUTAKIN
İstanbul başta olmak üzere dört şehirde 196 kişinin zehirlenmesine neden olan ıspanakla ilgili tartışmalar sürüyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yapılan analizlerde ıspanak demetine zehirli otların karıştığını açıklarken, “Sebzeleri ayıklayıp iyice yıkayın” dedi. Geçtiğimiz hafta 5 liraya satılan ürün ise 1 ila 2 liraya kadar düştü. Satılamayan ürünler de meyve ve sebze hallerinde birikmeye başladı. Dün ise ıspanak tartışması farklı bir boyuta taşındı.
Türkiye’de özellikle son yıllarda tarımdaki denetimsizlik ve yoğun kimyasal kullanımına işaret edilerek, zaten elle seçilerek toplanan ıspanakta zehirli otların varlığının son derece az olduğu iddia edildi. Konu hakkında açıklamalarda bulunan Gıda Mühendisleri Odası Kocaeli Temsilcisi Sema Kopal, bakanlığın bu konuda yaptığı açıklamanın yetersiz olduğunu belirtti. Kopal “Bakanlık sorumluluğu halka yıkmak yerine olayı incelemek, tedbirleri alıp sorumlulara yaptırım uygulamakla yükümlü” dedi. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer de, Meclis Genel Kurulu’nda yaptığı açıklamada “Kimyasal ilaç kalıntıları görmezden gelindi. Sağlığımız için yememiz önerilen ıspanak dahi içine karışan otlardan dolayı zehre dönüşüverdi. Ispanağın içine nasıl bir ot karıştı ki 100 kişi zehirlendi?” dedi. Gürer, yetkililerin yapmış olduğu açıklamaların inandırıcılıktan uzak olduğunu söyleyerek, “Yıllardır aynı tarlalardan karışmayan zehirli otlar nasıl oldu da bu kez toplanıp pazara geldi? Açıklamalar inandırıcı gelmiyor. ” dedi. İYİ Parti Konya Milletvekili Fahrettin Yokuş ise “Gıda ürünleri içerisinde hile yapılmayan ürün neredeyse yok gibi” açıklamasında bulundu.
Ispanak zehirlenmelerinin ardından da çarpıcı bir tablo tekrar günyüzüne çıktı. Yanlış tarım politikalarının tekrar tartışılmasına yol açan gelişmede, Türkiye’de üretilen ve AB ve Rusya sınırlarından dönen ürünlerde ne tür sorunlar olduğu gündem yarattı. Yönetmeliklerdeki eksikliklerden dolayı iç piyasada tüketildiği iddia edilen ürünlerde çok sayıda zararlı kimyasalar saptanmıştı. AB bünyesindeki ‘Gıda ve Yem İçin Hızlı Uyarı Sistemi’nin raporunda 2018’de böcek ilacı içeren madde bakımından Türkiye, Bulgaristan ile birlikte ilk sırada yer almıştı. Tarımdaki denetimsizlik nedeniyle gelişigüzel kullanılan kimyasalların da sadece ürünlere değil, toprağa da büyük bir zarar verdiği ve insan sağlığına da kısa ve uzun vadede büyük sorunlar yaşatacağı ifade edilmişti.
AB VE RUSYA GERİ ÇEVİRMİŞTİ
AB bünyesindeki ‘Gıda ve Yem İçin Hızlı Uyarı Sistemi’ raporunda, Türkiye’den ihraç edilen bazı ürünler mercek altına alınmıştı. Buna göre 2018’de böcek ilacı içeren madde bakımından Türkiye, Bulgaristan ile birlikte ilk sırada yer almıştı. Rusya da, 370 ton mandalinayı kapıdan geri çevirmiş, Avrupa’dan da çok sayıda ürün böcek ilacı içerdiği gerekçesiyle Türkiye’ye iade edilmişti.
ANTROPİN ZEHİRLENMESİ TESPİTİ
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, hastaneye başvuranlarda atropin zehirlenmesi tespit edildiğini belirterek “Hastalarda ağız kuruluğu, bulantı, kusma, görme bulanıklığı gibi şikayetler vardı” ifadelerini kullanmıştı.
'MİKROORGANİZMA RASTLANMADI'
İstanbul İl Tarım ve Orman Müdürlüğü de sağlık kuruluşlarına başvuranların evlerinden ve ıspanak satın aldıkları işletmelerden numuneler alındığını belirterek, “Mikrobiyolojik analizlerde zehirlenmeye sebep olacak herhangi bir mikroorganizma tespit edilmemiştir. Nitrat ve nitrit kalıntısı yönünden yapılan analizlerde herhangi bir bulguya rastlanmamıştır. Vatandaşlarımız gönül rahatlığı ile ıspanak tüketebilirler” açıklaması yaptı.
