Beyaz Saray Ağustos 2018’de çelik ithalatı için Türkiye’ye getirdiği yüzde 25’lik ek vergi dilimini kaldırdı. Karar bakanlık tarafından olumlu karşılandı. ÇİB Başkanı Aslan “İlave vergiler nedeni ile pazardan dışlanan ana oyuncuların yerine Katar, Suudi Arabistan ve Cezayir gibi ülkeler ABD’ye ihracat yapmaya başladılar. ABD pazarı bıraktığımız gibi değil” dedi.
Ağustos 2018’de çelik vergisini iki katına çıkaran ABD, Türkiye’yi muaf ülkeler arasına almamıştı. ABD Başkanı Donald Trump, ABD’nin ithal ettiği çeliğe yüzde 25, alüminyuma yüzde 10 gümrük vergisi getirilmesi kararını alarak yeni bir ticari savaşın fitilini ateşlemişti. Öte yandan yeni bir Beyaz Saray dün yeni bir karar aldı. Yeni açıklama ile çelikteki gümrük vergisi yeniden yüzde 25 seviyesine indirildi. Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Başkanı Adnan Aslan “İlave vergiler nedeni ile pazardan dışlanan ana oyuncuların yerine Katar, Suudi Arabistan ve Cezayir gibi ülkeler ABD’ye ihracat yapmaya başladılar. Söz konusu nedenlerden ötürü sadece Türk çelik ürünlerine uygulanan yüzde 50’lik ilave gümrük vergisinin yüzde 25’e düşürülmesi sektörümüzün ABD’ye eskisi gibi ihracat yapabileceği anlamına gelmiyor” dedi.
ABD, Türkiye’nin ekonomik kalkınma düzeyi ele alındığında, Ankara’nın Genel Ayrıcalık Sistemi Programı’nda (GSP) yer alma ayrıcalığına son vermenin ‘uygun bir karar olduğunu’ açıkladı. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ise, ABD’nin çelik ithalatında vergi indirimine gitmesinin olumlu olduğunu, Türkiye’nin GSP’den çıkarılmasının ise belirlenen ticaret hacmi hedefleriyle çeliştiğini söyledi. Mart ayı başında Amerikan Ticari Ataşesi, Türkiye’nin ‘ekonomik anlamda yeterince kalkınmış olduğu için’ bu programda artık yer almayacağını açıklamıştı. Washington, geçen Ağustos ayında iki ülkenin diplomatik gerilim yaşadığı bir dönemde Türkiye’nin programdaki statüsünü incelemeye başlamıştı. Ancak Ankara, Beyaz Saray’ın böyle bir karar almayacağını umuyordu ve ABD Başkanı Donald Trump ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın belirlediği 75 milyar dolarlık ikili ticaret hacmi hedefine aykırı olduğun söylüyordu. Türkiye, ABD’nin en eski ve büyük ticaret programı olan GSP’de yer alan 120 ülkeden biriydi. Program, faydalanan ülkelerde ve bölgelerde ekonomik kalkınmayı teşvik etmeyi amaçlıyor. ABD, GSP kapsamında Türkiye’den 1,66 milyar dolarlık ithalat yaptı ve bu rakam toplam ithalatın yüzde 17.7’sini oluşturuyor. GSP kapsamında alınan başlıca ürünler otomobil, otomobil parçaları, mücevher, değerli metaller ve taşlar.
ABD’nin aldığı bir diğer kararla, geçen yılki diplomatik tartışmalar sırasında, Washington Türkiye’de ‘terör örgütüne destek ve casusluk ile’ suçlanan Pastör Andrew Brunson’ın salıverilmesini sağlamak adına ekonomik baskı yapmak için Türk çelik ve alüminyum ürünlerine getirilen ek gümrük vergisinin tekrar yüzde 25’e çekildiği açıklandı. Brunson geçen Ekim ayında salıverilmiş, ancak Trump’un hamleleri Türk Lirası’nın değerinin düşmesinde büyür rol oynamıştı. O dönemden bu yana, Ankara’nın Rusya’dan S-400 alma planlarından Suriye’de çatışan çıkarlara kadar bir dizi anlaşmazlık yüzünden Türkiye-ABD ilişkileri gergin seyrediyor. Beyaz Saray, geçen Ağutos’ta yüzde 50’ye çıkarttığı Türk çelik ürünlerine uygulanan gümrük vergisini yüzde 25’e indirdiğini duyurdu.
‘YÜKSEK İHRACAT RAKAMLARINA ULAŞAMAYIZ’
ABD’nin kararını değerlendiren Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Başkanı Adnan Aslan “ABD’nin ek vergiyi kaldırması olumlu bir durum ancak bu gelişme daha önce yaptığımız ihracat rakamlarına ulaşmamız için yeterli değil” dedi. Aslan “13 Ağustos 2018 tarihinde ABD yönetimi tarafından sadece ülkemiz aleyhine hızlıca alınan bir karar ile ABD pazarı sektörümüze kapatılmıştı. Bu süre zarfında koruma duvarlarından faydalanan ABD çelik sektörü yüzde 10 kapasite artışı sağlayabildi. ABD’nin yerel çelik sektörü, uluslararası rekabetin olmadığı bir ortamda pazar payını bizlerin aleyhine artırma imkânına kavuşmuş oldu. Bu nedenle ABD’nin çelik ithalatı yüzde 48 oranında düştü. Ayrıca ilave vergiler nedeni ile pazardan dışlanan ana oyuncuların yerine Katar, Suudi Arabistan ve Cezayir gibi ülkeler ABD’ye ihracat yapmaya başladılar. Söz konusu nedenlerden ötürü sadece Türk çelik ürünlerine uygulanan yüzde 50’lik ilave gümrük vergisinin yüzde 25’e düşürülmesi sektörümüzün ABD’ye eskisi gibi ihracat yapabileceği anlamına gelmiyor. ABD pazarı artık bıraktığımız gibi değil. Eski pazar payımıza ulaşmamız ve eski ihracat rakamlarını gerçekleştirmemiz hiç kolay olmayacak” dedi.
İKİ TİCARETTEKİ ENGELLER KALKMALI
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, ABD’nin çelik ithalatında vergi indirimine gitmesinin olumlu olduğunu söyledi. Pekcan, Türkiye’nin GSP’den çıkarılmasının ise belirlenen ticaret hacmi hedefleriyle çeliştiğini söyledi. Pekcan’ın açıklaması şöyle: “Türkiye olarak dün olduğu gibi bugün de küresel ticarette adil, sürdürülebilir ve kural bazı bir sistemden yanayız. ABD’nin Türkiye’den yapılan çelik ithalatında vergileri yüzde 50’den yüzde 25’e indirmesi olumlu ancak beklentimiz ikili ticaretin önündeki tüm engellerin kaldırılmasıdır. Ayrıca, Türkiye’nin Genelleştirilmiş Tercihler Sisteminden (GTS) çıkarılması kararı, iki ülke hükümetleri tarafından ilan edilen 75 milyar dolar ticaret hacmi hedefi ile çelişmektedir. ABD ile ikili ticaretin önüne konulan engeller sadece Türk firmalarını değil, ABD firmalarını da etkilemektedir. Önemli bir ticaret ortağımız olan ABD ile ticaret hacmimizi artırmaya yönelik çalışmalarımızı kararlılıkla sürdürmeye devam edeceğiz.”
