AB ülkeleri, Rusya'dan Avrupa'ya gaz taşıyan Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru hatlarındaki eş zamanlı gaz kesintisinin sabotaj olma ihtimalini araştırıyor. Uzmanlar, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden bu yana yaşanan enerji krizinin merkezinde yer alan bölgede sabotaj olma olasılığının göz ardı edilemeyeceğini söylüyor
Reuters'ta yayınlanan habere göre Avrupa ülkeleri, Baltık Denizi'nin altında İsveç ve Danimarka yakınlarındaki iki Rus doğalgaz boru hattındaki açıklanamayan sızıntıları araştırmak için harekete geçti. Uzmanlar, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden bu yana yaşanan enerji krizinin ortasında yer alan bölgede sabotaj olma olasılığının göz ardı edilemeyeceğini söyledi.
İsveç Denizcilik İdaresi, Kuzey Akım 2 boru hattında meydana gelen ve Danimarka'yı beş deniz mili yarıçapında nakliyeyi kısıtlamaya sevk eden bir sızıntının keşfedilmesinden kısa bir süre sonra, Kuzey Akım 1 boru hattında da sızıntı oluştuğu uyarısını yayınladı.
Her iki boru hattı da, Avrupa başkentleri ile Moskova arasında, büyük Batılı ekonomileri alt üst eden, gaz fiyatlarını yükselten ve alternatif enerji kaynakları arayışının ateşlenmesini sağlayan bir konumda.
BU İŞTEN KİM KÂRLI ÇIKAR?
Avrupalı bir güvenlik kaynağı, "Kasıtlı hasar olduğuna dair bazı işaretler var" dedi ve sonuca varmak için henüz çok erken olduğunu söyledi. “Sormalıyız: Bu işten kim kâr eder?”
Rusya ayrıca Rus ağındaki sızıntının endişe kaynağı olduğunu ve sabotajın olası bir sebep olduğunu söyledi. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov gazetecilere verdiği demeçte, "Şu anda hiçbir seçenek göz ardı edilemez" dedi.
AVRUPA KIŞTAN ÖNCE GAZ ALAMAYACAK
Ukrayna'daki savaşla ilgili anlaşmazlık sırasında sızıntılar tespit edildiğinde hiçbir boru hattı Avrupa'ya gaz pompalamıyordu, ancak olaylar, Avrupa'nın kıştan önce Kuzey Akım 1 üzerinden gaz alabileceğine dair kalan beklentileri boşa çıkaracak.
Şebeke operatörü Kuzey Akım AG, “Kuzey Akım sisteminin açık deniz gaz boru hatlarının üç dizisinde aynı gün aynı anda meydana gelen yıkımın eşi benzeri yok” dedi. “Gaz taşıma altyapısının restorasyonunun zamanlamasını tahmin etmek henüz mümkün değil.”
Her ikisi de faaliyette olmamasına rağmen, her iki boru hattı da hala basınç altında gaz içeriyordu. Danimarka enerji bakanı Dan Jorgensen yaptığı yazılı açıklamada, Pazartesi günü Rusya ile Danimarka arasındaki Kuzey Akım 2'de gaz sızıntısı tespit edildiğini söyledi. Rusya'nın boru hattıyla gaz ihracatında tekel sahibi Kremlin'in kontrolündeki Gazprom GAZP.MM konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti.
Rusya, Ağustos ayında akışları tamamen askıya almadan önce Kuzey Akım 1 üzerinden Avrupa'ya gaz tedarikini azalttı ve Batı yaptırımlarını teknik zorluklara neden olmakla suçladı. Avrupalı politikacılar, bunun gaz tedarikini durdurmak için bir bahane olduğunu söylüyor.
Yeni Kuzey Akım 2 boru hattı henüz ticari operasyonlara girmemişti. Gaz tedarikinde kullanma planı, Rusya'nın Şubat ayında Ukrayna'ya asker göndermesinden günler önce Almanya tarafından rafa kaldırılmıştı.
ARIZA MI SABOTAJ MI?
Rus enerji politikası konusunda uzman olan Norveç Dışişleri Enstitüsü'nde araştırma profesörü olan Jakub Godzimirski, sızıntıların teknik arızalar olabileceğini, ancak sabotaj olasılığının da olduğunu söyledi.
Sızıntılar, Varşova'nın Rus tedarikini çeşitlendirme çalışmalarının merkezinde yer alan Norveç'ten Polonya'ya gaz taşıyan Baltık Borusunun Salı günü törenle gerçekleşen lansmanından hemen önce keşfedildi.
Norveç Petrol Güvenliği Kurumu (PSA), Pazartesi günü petrol şirketlerini, olası saldırılara karşı uyararak, Norveç açık deniz petrol ve gaz platformlarının yakınında uçan kimliği belirsiz insansız hava araçlarına karşı uyanık olmaya çağırdı.
İsveç Denizcilik İdaresi (SMA) sözcüsü, Kuzey Akım 1'de biri İsveç ekonomik bölgesinde, diğeri Danimarka bölgesinde olmak üzere iki sızıntı olduğunu ve her iki sızıntının da Danimarka adası Bornholm'un kuzeydoğusunda bir bölgede olduğunu da sözlerine ekledi. İkinci bir SMA sözcüsü, "Hiçbir geminin sahaya çok yaklaşmadığından emin olmak için fazladan nöbet tutuyoruz" dedi.
SIZINTI ÇEVREYİ OLUMSUZ ETKİLER
Danimarkalı enerji ajansı, bölgeye girerlerse gemilerin yüzdürme kabiliyetini kaybedebileceğini ve su üzerinde ve havada sızan gazın tutuşma riski olabileceğini söyledi ve yasak bölge dışındaki sızıntıyla ilgili herhangi bir güvenlik riski olmadığını da sözlerine ekledi.
Sızıntının çevreyi yalnızca yerel olarak etkileyeceği, bu da yalnızca su sütunundaki gaz bulutunun bulunduğu alanın etkileneceği anlamına geldiğini ve kaçan sera gazı metanının iklim üzerinde zararlı bir etkisi olacağını da sözlerine ekledi.
Danimarka makamları, sızıntılardan sonra Danimarka'nın enerji ve gaz sektörü için hazırlık seviyesinin yükseltilmesini istedi; bu adım, elektrik tesisatları ve tesisleri için daha yüksek güvenlik prosedürleri gerektirecek bir adım.
Danimarka enerji ajansının başkanı Kristoffer Bottzauw, “Gaz boru hatlarının ihlalleri son derece nadir oluyor, gelecekte arz güvenliğini güçlendirmek için Danimarka'nın kritik altyapısının kapsamlı bir şekilde izlenmesini sağlamak istiyoruz” dedi.
