Cumhurbaşkanlığı imzasıyla Hazine’ye yeni bir yetki daha verildi. Bakanlığın görevine ‘yurtiçindeki ya da yurtdışındaki şirketlere iştirak etmesini sağlamak’ görevi de eklendi. Yeni kararnameyle birlikte Hazine yurtdışında ve yurtiçinde istediği şirketi satın alabilecek. Hazine’ye verilen bu yetkiyle birlikte Varlık Fonu’nun da aynı yetkiye sahip olması eleştirilere neden oldu.
azine Bakanlığına yeni bir yetki daha verildi. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesiyle birlikte Hazine ve Maliye Bakanlığının görevleri arasına “Hazine’nin Cumhurbaşkanı kararıyla yurtiçindeki ya da yurtdışındaki şirketlere iştirak etmesini sağlamak” eklendi. Böylece Hazine yurtdışında ve yurtiçinde şirket satın alabilecek veya ortak olabilecek. Bakanlığa “Finansal piyasalara ilişkin yurtiçi ve yurtdışı gelişmeleri izlemek, değerlendirmek, finansal sektörü geliştirici ve finansal istikrarı güçlendirici çalışmalar yapmak” ile “sigortacılık ve özel emeklilik sistemine ilişkin faaliyetleri düzenlemek, uygulamak, uygulamayı izlemek, denetimini yürütmek ve geliştirilmesine ilişkin esasları tespit etmek” görevleri de verildi.
Kararın ardından akıllara ‘Varlık Fonu’ geldi. Varlık Fonu’nun kuruluş amacı çeşitli finansal varlıklara yatırım yaparak gelirleri yükseltmekti. Fon devletin sahipliği ve yönetimi altında çalışıyor ve Hükümet’e bağlı olarak iştiraklerini sürdürüyor. Fon’un geliriyse genelde bütçe fazlalarından oluşuyor. Eğer bir ülke bütçe fazlası veriyorsa Fon bu fazlayı 4 şekilde kullanabilir. Bunlardan ilki harcamaları arttırır. Mevcut vergi yükünü düşürür. Erken borç ödeme yapabilir. Bütçe fazlalarıyla ulusal veya yabancı finansal varlık alabilir. Yeni kararnamede Hazine’ye şirket alma yetkisi verildi fakat, Varlık Fonları da ayrı bir şirket alabilir ve idare olarak kullanabilir. Bu şartlar altında Hazine’ye verilen yetkiden sonra ‘Varlık Fonu’nun ne anlamı var tartışmaları dikkat çekiyor.
CHP’nin ekonomiden sorumlu Milletvekili Faik Öztrak konuyla ilgili görüşlerini sosyal medyadan şu şekilde dile getirdi: “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, ekonomi yönetiminde önemli değişikliklerin kapısını aralıyor. Cumhurbaşkanı milletin Hazine’sini, yurtiçinde ya da dışında istediği özel şirketlere ortak edebilecek. Eskiden milletin parasını bu işlerde kullanılması yasayla olurdu. Kriz ortamında bunun anlamı, yandaş şirketleri milletin parasıyla kurtarmasının önünü açmaktır. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleriyle devletin kurumsal yapısı çökertilmeye devam ediliyor. Son kararnameyle, ekonomi yönetiminde işler daha da aksayacak, kalite daha da düşecektir.” Ekonomist Mahfi Eğilmez “Yeni Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayınlandı. Hazine yurtiçi ve yurtdışındaki şirketlere Cumhurbaşkanı kararnamesiyle ortak olabilecek” açıklamasını yaptı. İddialara göre, Hazine’ye verilen yetki KHK233 ile çelişiyor. KHK233 sisteminde devlet KİT kurabilir ama iştirak yapamaz. İştirak ancak KİT’lerce yapılabilir. İyi Partili ve Eski Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz ise durumu şöyle özetledi: “Hazine’ye yurtiçi ve yurtdışı şirketlere ortak olabilme imkanı veren kararnameyle ilgili 4 telefon aldım. İtiraf ediyorum neyin amaçlandığını kestiremiyorum. Batık şirketleri kurtarma olabileceği gibi, çıkmaza giren (Kamu-Özel İşbirliği) KÖİ projeleri ile de ilgili olabilir.”
KAMU-ÖZEL ORTAKLIĞI OLAN PROJELERDE BORÇ ÜSTLENECEK
Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürlüğü, uluslararası mali piyasalarda mevcut finansman ve türev araçlarını kullanarak dış borç yükünü hafifletici veya kaynak çeşitliliği oluşturmaya yönelik her türlü işlemi yapacak. Altyapı projelerinin yerli ve yabancı özel sektör katılımı ile gerçekleştirilmesi için ilgili mevzuat çerçevesinde garanti verecek. Buna ilişkin işlemleri yapacak ve bu projelerle ilgili hazırlık, fizibilite ve akit çalışmalarına katılarak, farklı finansman alternatifleri oluşturmaya yönelik çalışmalar yürütecek. Genel Müdürlük, kamu-özel işbirliği projeleri için, gerekmesi halinde, ilgili mevzuat çerçevesinde Bakanlık tarafından sağlanacak borç üstlenim taahhüdüne ilişkin iş ve işlemleri yürütecek. Genel Müdürlük, kamu harcamalarında etkinlik, etkililik, ekonomiklik ve verimlilik sağlamak amacıyla gerekli standartları tespit edecek, sınırlamalar koyacak, bu hususlarda tüm kamu kurum ve kuruluşları için uyulması zorunlu düzenlemeleri yapacak, tedbirleri alacak ve uygulamayı izleyecek.
SİGORTA KURULUNA ÖZEL EMEKLİLİK EKLENDİ
Hazine Kontrolörleri Kurulu da ‘başkanlık’ unvanıyla yeniden yapılandırılırken, bu başkanlığın inceleme yetkileri genişletildi. Düzenlemeyle Sigortacılık Genel Müdürlüğüne, sigortacılık yanında özel emeklilikle ilgili mevzuatı hazırlama, uygulama ve izleme görevi de verildi. Sigorta Denetleme Kurulu da ‘başkanlık’ olarak yapılandırılırken, yetkileri arasına özel emeklilik konusu da eklendi.
