Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın uzun bir süredir rahatsızlık duyduğu faiz mesajlarıyla Merkez Bankası harekete geçti. ‘Faiz sebep enflasyon sonuçtur’ diyen Erdoğan karşısında Merkez yaklaşık 1.5 yıl aradan sonra ilk kez faiz indirimine gitti. Ekonomistler kararı hatalı bulurken, kur söylem değişikliğinden sonra TL karşısında 55 kuruş değer kazandı.
EKONOMİ SERVİSİ
Merkez Bankası’nın beklenmedik faiz hamlesinden sonra TL ikinci günde de değer kaybetmeye devam ediyor. 100 baz puanlık faiz indirimden sonra politika faizi yüzde 18’e inerken, önceki gün 8.8016 seviyesiyle yeni zirvesine ulaştı.
Gelişen ülke para birimleri arasında en fazla değer kaybı yaşayan para birimi olan TL, dün de zirveden inmedi. Cuma günü de yüzde 1’den fazla yükseliş kaydeden dolar/TL 8.85 seviyesiyle en yüksek seviyeyi görmüş oldu.
Merkez Bankası yaklaşık 1.5 yıldır faiz indirimine gitmemişti. Yapılan hamlelerle birlikte faiz indirimine alan açılırken, en son manşet enflasyonun da politika faizini geçmesi piyasaların dikkatini çekti. Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, manşet enflasyonu bir kenara bırakarak faiz indirimine alan açmak için çekirdek enflasyonla birlikte söylem değişikliğine gitti.
Çekirdek enflasyon vurgusundan sonra kurun ateşi çıkmaya başladı. Çekirdek enflasyon mesajından önce dolar/TL 8.30 seviyesinde bulunuyordu.
Açıklamalarla birlikte kur 8.50’nin üzerine çıktı. En son önceki gün faiz indirimiyle birlikte kur 8.85 ile yeni zirvesini kaydetti. Böylece o dönemden bu zamana 55 kuruşluk fark gerçekleşti. Kurun yeni zirveleri görmesinin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sözleri yeniden gündeme geldi. 2018 seçimlerinde Erdoğan “Ahdim olsun ki; faizler, enflasyon ve cari açık düşecek. 24’ünde siz bu kardeşinize yetkiyi verin, ondan sonra bu faizle, şunla bunla nasıl uğraşılır göreceksiniz” demişti.
Dolar/TL, Eylül ayında enflasyondaki yükselişin politika faizini aşması ve TCMB’nin odağını çekirdek enflasyona çevirmesiyle yüzde 4’ten fazla yükseliş kaydetmişti. Türk lirası söylem değişikliğinden bu yana en fazla değer kaybeden gelişen ülke para birimi olurken ikinci sırada yüzde 3,40 düşüşle Macar forinti yer aldı.
‘TL ÜZERİNDEKİ BASKI SÜRECEK’
Barclays faiz indirimin beklediklerin bir ay daha erken geldiğini belirterek 100 baz puanlık üç faiz indirimiyle sene sonunda faizlerin yüzde 15 seviyesine inmesini beklediklerini söyledi. 2022’nin ikinci çeyreğinde kurun 9.40’e ulaşmasını beklediklerini dile getiren Barclays stratejistleri, Türkiye’nin cari açığının, azalmış döviz rezervlerinin ve yüksek seviyedeki döviz cinsinden borcunun Türk lirası üzerinde baskı yaratacağını ifade etti.
‘YIL SOUNA KADAR YÜZDE 17’YE ULAŞABİLİR’
JP Morgan ekonomistleri de faiz indiriminin sürpriz olduğunu, dezenflasyon sürecine zarar vereceğini ve indirim döngüsüyle beraber 2022 Mayıs ayında faizlerin yüzde 15’e kadar gerilemesini beklediklerini söyledi. 2021 yıl sonu enflasyon tahminlerini yüzde 15,5’ten 16,7’ye çıkardıklarını belirten JP Morgan, faiz indirim döngüsünün ne kadar hızlı olacağına bağlı olarak enflasyon tahminlerinin yukarı yönlü güncellenme riski bulunduğunu söyledi. Karar metninin açık bir yönlendirmede bulunmadığını belirten JP Morgan “Eğer TCMB enflasyondaki yükselişe rağmen şu an faiz indirecek kadar cesaretliyse, gelecek aylarda baz etkisinden dolayı düşecek enflasyon sonrasında daha fazla faiz indirimine gidebilir” dedi. Ekim ayında neredeyse yüzde 20’ye ulaşan enflasyon sonrasında TCMB’nin gelecek toplantıda faiz indirimine gideceğini düşünmediklerini belirten JP Morgan, yılın son iki ayında toplam 100 baz puanlık bir indirimle politika faizinin yüzde 17 seviyesinde 2021’i kapatmasını beklediklerini söyledi.
2 MİLYAR DOLARLIK DÖVİZ SATIŞI GERÇEKLEŞTİ
Merkez’in faiz kararından sonra yurt içinden gelen döviz satışları, yükselişi sınırlandırmış kurun 8.80’in altında kalmasını sağlamıştı. Reuters’ın ulaştığı toplam 4 işlemcinin tahminlerine göre önceki gün lokaller 1 ile 2 milyar dolar arasında döviz satışı gerçekleştirdi. Döviz satışları hem kurumsal hem de bireysellerde görüldü. Türk Lirası’nda kan kaybı yaşanırken hisse senetleri piyasasında satış ağırlıklı işlemler devam ediyor. Borsa İstanbul’da BİST-100 Endeksi, dün yaşanan kayıpların bir kısmını telafi etse de bugün de satıcılı açıldı. BİST 100’deki hisse senetlerindeki ortalama kayıp yüzde 0,5’ler düzeyinde. Dün 1.400 puanın üzerinden tutunan endeks, bu seviyeyi bugün aşağı yönlü kırdı.
‘GEVŞEME DÖNGÜSÜ ERKEN BAŞLADI’
Merkez Bankası’nın faiz kararının ardından yabancı derecelendirme kuruluşları da yorumlarda bulundu. Aralarında Citi, JP Morgan, Barclays ve Morgan Stanley’in yer aldığı yabancı bankalar hazırladıkları raporlarla müşterilerine Türkiye’nin yeni para politikası patikasıyla ilgili güncelleme yaptı. Morgan Stanley stratejistleri, yayımladıkları araştırma raporunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın bir sonraki toplantıda 50 baz puanlık bir faiz indirimi yapmasını beklediklerini ve 100 baz puanlık sürpriz indirimle faiz gevşeme döngüsünün erken başladığını söyledi. Yıl sonuna kadar gerçekleştirilecek üç toplantıda 50’şer baz puanlık indirimler beklediklerini belirten stratejistler, 2021 sonunda politika faizinin yüzde 16,50’ye 2022’nin sonunda ise yüzde 12,50’ye ineceğini düşündüklerini belirtti. Enflasyon tahminlerini sene sonu için yüzde 15,8’den 16,2’ye çıkardıklarını belirten Morgan Stanley stratejistleri, 2022 yılında enflasyonun ortalama yüzde 14 olmasını beklediklerini ifade etti. Yine de Türk lirasına karşı uzun dolar pozisyonlarını kapattıklarını açıklayan banka, Türk lirasının değer kaybetmeye devam edeceğini fakat bunun daha önceki düşüşler kadar hızlı olmayacağını düşündüklerini ve yüksek carry maliyeti yüzünden zamanlamanın önemli olduğunu belirtti. Stratejistler, 2022 için 9.50’lik dolar/TL tahminlerini sabit tuttuklarını dile getirdi.
'RİSKLER ARTACAK'
Citi stratejistleri 100 baz puanlık bir faiz indiriminin sürpriz olduğunu ve enflasyonun Kasım ayına kadar yüzde 19’un üzerinde kalmasını beklediklerini belirtti. Stratejistler, Ocak ayında ortak enflasyon beklentilerinin yüzde 11,15 seviyesinde bulunurken şimdi yüzde 16,74 seviyesinde olduğunu söyledi. Daha önceki çalışmalarının faiz indirimi için alan olmadığını gösterdiğini belirten Citi, dolarizasyonun ve risk primlerinin buna göre artacağını vurguladı. Citi, düşük uluslararası rezerv pozisyonları ve zorlu makroekonomik koşullar düşünüldüğünde beklenenden erken gelen faiz indiriminin büyük ölçekte daha fazla olumsuz etkisinin olabileceğini belirtti.
