Son dönemde 71 doları aşan brent petrol, ABD-Çin anlaşmasıyla 65 dolara kadar geriledi. Fakat Çin’de baş gösteren virüsle birlikte yatırımcılar güvenli limana sığınarak, arzı yavaşlattı. Böylece fiyatlar 58 dolara geriledi. Bu düşüş depolara yaradı. Akaryakıt fiyatlarına dün 23’er kuruş, bugün ise motorine 13, benzine 10 kuruş indirim yapıldı.
Petrol fiyatları, ABD-İran geriliminin ardından 71 dolar seviyenin üzerine çıkmasının ardından buzların erimesiyle yeniden 65 dolar seviyelerine kadar gerilemişti. ABD ve Çin arasındaki birinci faz ticaret anlaşmasının sağlanması ve talebin de artacağı beklentisi petroldeki iyimserliğin korunmasını sağladı. Geçen hafta itibariyle Çin’de yaşanan salgındaki durumun ciddileşmesiyle petrol fiyatlarındaki düşüş de hızlandı. Çin’de ortaya çıkan korona virüsü, yatırımcıları yeniden güvenli liman altına yönlendirdi. Brent petrol 20 Ocak’ta 66 dolar seviyesinden başlattığı düşüşünü 58 dolar seviyesine indirerek son 3 ayın dip seviyesine indi. 58 dolar seviyesine işlem gören, brent petroldeki gerileme ilk haftasını doldurdu. Petroldeki bu kayıp Türkiye’ye de yaradı. Gerek ticaret tarafında yeni yatırımların konuşulması gerekse akaryakıt indirimleri petroldeki kayıpla hızlandı. Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikasından (EPGİS) alınan bilgiye göre, dün uygulamaya giren söz konusu indirim motorinde pompa fiyatlarına ortalama 21 kuruş, benzinde ise 23 kuruş olarak yansıdı. Ardından bir indirim haberi daha geldi.
Bugün motorinde pompa fiyatlarına ortalama 13 kuruş, benzinde ise 10 kuruş ikinci bir indirim gerçekleşti. Akaryakıt fiyatları, Türkiye’nin de dahil olduğu Akdeniz piyasasındaki işlenmiş ürün fiyatlarının ortalaması ile dolar kurundaki değişiklikler baz alınarak rafineriler tarafından hesaplanıyor. Bu hesaplanma sonucunda dağıtım firmalarınca uygulanan fiyatlar, rekabet ve serbesti nedeniyle şirketler ve kentlere göre küçük değişiklikler gösterebiliyor. Akaryakıt fiyatlarında uygulanan Eşel Mobil sistemiyle, petrol fiyatları, döviz kuru ve uluslararası ürün fiyatlarındaki artış sonucunda yurt içi pompa fiyatlarında meydana gelen yükselişler, ÖTV ayarlamasıyla tüketiciye zam olarak yansıtılmadan dengelenmeye çalışılıyor.
2 KURUŞLUK KISIM EŞEL MOBİLE GİTTİ
Motorinde litre başına indirimden kalan 2 kuruşluk kısım devreye alınan Eşel Mobil sistemi kaynaklı ÖTV gelirinin yerine konulması için kullanıldı. Ankara’da ortalama 6,62 liradan satılan motorinin litre fiyatı 6,28 lira oldu. Motorinin litresi İstanbul’da 6,56 liradan 6,22 liraya, İzmir’de 6,60 seviyesinden liradan 6,29 liraya düştü. Ankara’da ortalama 7,12 liradan satılan benzinin litre fiyatı ise 6,78 liraya geriledi. Benzinin litresi İstanbul’da 7,05 liradan 6,71 liraya, İzmir’de 7 liranın üstünden liradan 6,80 liraya geldi.
ALTINDA 1.600 $ SEVİYESİ BEKLENİYOR
Altın bir kez daha uzun süredir devam eden zorlu zamanlarda etkili güvenli liman olma ününün hakkını verdi. Metal, Çin’de ortaya çıkan ölümcül korona virüsünün insani ve ekonomik etkilerine ilişkin artan endişelere bağlı olarak son altı yılın en yüksek seviyesi yakınında işlem görüyor. Altın, ABD ile İran arasında gerginliğin artmasıyla son yedi yılın en yüksek seviyesi olan 1.611 dolar seviyesine ulaştı. Borsaların ralliye devam etmesiyle bu seviyede tutunamadı. Miller Tabak varlık yönetimi şirketinin baş stratejisti Matt Maley’e göre emtialar en yüksek noktalarını olan bu seviyeleri kırabilirler. Malley altının borsaların rallisine rağmen 1.550 dolarlık kilit destek seviyesinin altına düşmemesini gücünün gösterdiğini belirtti. Malley’e göre altın ocak ayındaki seviyeleri tekrar yakalarsa rallisi hızla artacak. Bir sonraki izlenmesi gereken kritik eşik ise 1.611 dolar seviyesi.
PİYASALAR BASKI ALTINDA
Capital Economics’in Gelişen Piyasalara ilişkin hazırladığı raporda Çin’de ortaya çıkan virüsün yılın ilk çeyreğinde ülkenin GSYH’sini olumsuz etkileyeceği, özellikle Hong Kong ve Tayland gibi diğer Asya ülkelerinin de turizm açısından etkileneceği, gelişen piyasalarda ilk çeyrekte büyümenin sert biçimde yavaşlayacağı belirtildi. 2003 yılındaki SARS salgınında Çin’de perakende ve ulaşım sektörlerinin en büyük darbeyi aldığı, Singapur, Hong Kong, Tayvan’a gelen turist sayısının sert biçimde düştüğü hatırlatıldı. Finansal piyasaların yıla karışık başladığı, getirilerin muhtemelen gelecek çeyreklerde görece baskı altında kalacağı belirtildi. Açıklamada “Emtia fiyatları ve döviz piyasaları baskı altında ancak virüs salgını kontrol altına alınırsa emtia fiyatlarında bu yıl yükseliş bekliyoruz. Koronavirüs özellikle gelişen Asya ekonomileri için aşağı yönlü risk oluşturuyor” dendi.
