Son dönemde siyasi yaptırımlar, ekonomide alınan kararlar piyasaları oldukça zor bir dönemden geçiriyor. Geçen yıl yaşanan rahip davasıyla TL tarihinin en çok büyük değer kaybını yaşadı. Öte yandan S-400 krizi piyasalar üzerindeki baskısını sürdürüyor. Yabancı kuruluşların yaptığı not indirimleri de yatırımcılar üzerinde oldukça etkili oldu. Fakat Moody’s’in yaptığı son not indirimine piyasalarda çok tepki vermedi. İşsizlikte rekor artış, büyüme rakamları, cari açık gibi veriler zaten kötü gidişatı göstermişti. İç pazardaki düşen talep cari açığın gerilemesine neden oldu. Yeni mal alımına düşüş ile beraber ithal girdiyi azaltınca dış borç ödemeye başladık. Böylece, Türkiye son dönemde yabancıya olan borcunu hızlı bir şekilde kapatmaya başladı. Aslında bu yabancı için oldukça iyi bir gelişme. Yapılan not indirimleri bu yüzden geç kalmış bir indirim olması karşısında, piyasaları da etkilemedi. Geçen haftayı 5.88 seviyesinden kapatan dolar/TL, Moody’s’in Türkiye’nin notunu indirmesinin ardından yükselişe geçerek 5.93’e kadar çıktı. Dün gün içinde düşüşe geçen kur 5.86’ya indi. Euro ise 6.64’ten 6.61’e geriledi, sepet kur 6.27’den 6.25’e düştü. BİST100 Endeksi geçen haftayı günlük yüzde 0.32 artışla 90 bin 787 puandan tamamlamıştı. Bugün sanayi üretimi, ekonomik canlılık için öncü göstergelerden olan perakende satış verileri TÜİK tarafından duyurulacak. Aynı gün dış piyasada euro bölgesi enflasyon verileri, Draghi ve BoE Başkanı Carney’nin konuşması, ABD inşaat izinleri izleniyor. Çarşamba ise Merkez Bankası PPK toplantı notlarını yayımlayacak. Haftanın merakla beklenen gündemi ise piyasaların faiz indirimi fiyatladığı ABD Merkez Bankası’nın (FED) toplantısı olacak. Perşembe günü de Japon Merkez Bankası faiz kararını açıklayacak ve ABD işsizlik başvuruları belli olacak.
Geçtiğimiz pazar günü not indirimlerinin bir etkisinin kalmadığını ekonomi sayfalarımız da anlatmıştık
ABD Başkan Donald Trump’ın faizleri düşürme talepleriyle karşı karşıya kalan FED bu hafta yapacağı para politikası toplantısında faizleri değiştirmemesi ancak bu yılın ilerleyen zamanlarında faiz indirimine zemin hazırlaması bekleniyor. FED’in Çarşamba günü açıklayacağı yeni ekonomik projeksiyonlar, politika yapıcıların ABD-Çin ticaret savaşından Trump’ın düşük faiz konusundaki ısrarından ve son zamanlardaki zayıf ekonomik verilerden nasıl etkilendiğine dair şimdiye kadarki en doğrudan bilgiyi verecek. Reuters’ın haberine göre analistler, FED’in politika faiz oranına (federal fon oranı) ilişkin yıl sonu tahminlerinin ‘noktasal grafiğinin’, giderek artan sayıda politika yapıcının önümüzdeki aylarda faizleri düşürmeye açık olacağını göstermesini bekliyorlar. Ancak bu yatırımcıların beklediği ya da Trump’ın istediği kadar sert bir faiz indirimi olmayacak.
TCMB’DEN ÖRTÜLÜ FAİZ İNDİRİMİ
Merkez Bankası, Piyasa Yapıcılığı Sisteminin desteklenmesi amacıyla Piyasa Yapıcı bankalara açık piyasa işlemleri (APİ) çerçevesinde likidite imkânı kullandırılacağını açıkladı. Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada “Finansal piyasaların derinleşmesine ve para politikasının etkinliğinin artırılmasına sağladığı katkılar dikkate alınarak Piyasa Yapıcılığı Sisteminin desteklenmesi amacıyla Piyasa Yapıcı bankalara açık piyasa işlemleri (APİ) çerçevesinde likidite imkânı kullandırılmasına karar verilmiştir” denildi ve şu bilgi verildi: “Tanınacak limitlerle sınırlı olmak üzere gecelik vadeli repo işlemleri yoluyla kullandırılacak söz konusu likidite imkânına uygulanacak faiz oranı, Merkez Bankası politika faiz oranının 100 baz puan altında olacak şekilde belirlenecektir.” Ekonomist Haluk Bürümcekçi atılan adıma dair Bloomberg HT’ye şu açıklamaları yaptı: “Bu uygulama 2015 sonlarına kadar olan bir şeydi yani yeni bir şey değil. 2015 sonunda Merkez Bankası normalleşme haritası açıklamış, bu imkanı kaldıracağını söylemiş ve kaldırmıştı. O zamanki faiz fonlamanın 50 baz puan altındaydı, şimdi 100 baz puan altında. Sonuçta miktarı bilmiyoruz, fonlama sınırlı miktar olacak diyor, sınırlı olursa çok gevşeme anlamına gelmez ama orada fonladığı rakamları açıklayacak mı bilmiyoruz. Bunu görmek lazım ama bu adım fonlama maliyetini yüzde 24’ün aşağısına çekecektir.”
FED’İN FAİZ İNDİRİMİ TEMMUZDA BEKLENİYOR
FED faizler konusunda sabırlı olma mesajından vazgeçecek. Merkez, politika toplantılarında olası faiz indirimine kapı açması bekleniyor. Northern Trust’ın baş ekonomisti Carl Tannenbaum, risklerin artabileceğini ancak “Kendilerini köşeye sıkıştırmak istediklerini sanmıyorum. Piyasalar Temmuz ayında faiz indirimine hazır ve faiz indirimi yapılmazsa finansal şartlar sıkılaşacak” dedi. Reuters tarafından 7-12 Haziran tarihlerinde yapılan ankete katılan 100’den fazla ekonomistin çoğu, gelecek yılın üçüncü çeyreğine kadar faiz indirimi beklemediklerini söylüyor. Ancak görüşler hızla değişiyor.
ABD EKONOMİSİ İYİ DURUMDA DEĞİL
Bloomberg tarafından yapılan son anketin sonuçlara göre medyan beklentisi Aralık ayında çeyrek puanlık indirimi işaret ediyor. Ancak anket sonuçlarına göre politika değişikliğine gidilmesi ve gidilmemesi birbirine yakın ihtimaller. TD Securities tahvil strateji birimi küresel yöneticisi Priya Misra “Veriler çok az bir yavaşlamayı işaret etse dahi çok duyarlı olacaklardır” dedi. FED’in bu hafta faiz indirimi için kapıyı aralayacağının altını çizdi. FED’in politika faizi 1950’lere kadar giden verilere göre uzun süren bu ekonomik genişleme döneminde olduğunu kadar düşmemişti. Bu, sıradaki resesyon geldiğinde faizlerin sıfır sınırına yaklaşacağı anlamına geliyor.