EYT yasası tartışmaları devam ederken milyonlarca vatandaşın beklediği haber Sonunda geldi. EYT yasası hakkında merak edilen tüm detaylar tek tek açıklandı. 5 milyon 700 bin kişinin emekli olabileceği ifade edilirken başvurularında ne zaman ve nasıl yapılacağı araştırmaları hız kazandı. İşte EYT hakkında merak edilen tüm detaylar…
Emeklilikte yaşa takılanlar için açıklamalar peş peşe gelirken başvurular hakkında araştırmalar da hız kazandı. Konu hakkında yapılan resmi açıklamalar yakından takip ediliyor. Bu kapsamda EYT başvurusunda bulunacak olan milyonlarca vatandaş başvuru şartlarını ben nasıl başvuru yapılacağını araştırıyor. İşte EYT hakkında merak edilen tüm detaylar…
BAŞKAN ERDOĞAN DETAYLARI ANLATTI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 3600 ek gösterge sözleşmeli kadro ve asgari ücret yaklaşımlarını onaylarken EYT’deki yaş şartını ortadan kaldıran düzenlemeyi de onayladı.Bunun yanı sıra Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’le birlikte Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’de bütçe çalışmalarında sonlandırdı.
KİMLER EYT’Lİ OLACAK?
8 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişi bulunan vatandaşlar EYT düzenlemesi kapsamında yer alıyor. Yapılan açıklamalar doğrultusunda 5 milyon 700 bin kişinin olduğu belirlendi.
İLK ETAPTA KİMLER EMEKLİ OLABİLECEK?
Tabloda yer alan bilgiler doğrultusunda erkekler için 25 yıl sigorta 5.000 gün prim sayısı istenirken kadınlarda 5.000 gün prim ve 20 yıl sigortalılık süresi isteniyor. Belirlenen süreyi tamamlayan kişiler emekli olabilecek.
4B ve 4C kapsamında yer alan erkekler ise 9.000 gün prim 25 yıl sigortalılık süresini, kadınlar ise 7.200 gün prim 20 yıl sigortalılık süresini tamamladığında emekli olabilecek.
EYT yasasının yürürlüğe girmesi ile birlikte şartları tamamlayan 2 milyon 250 bin kişi emekli olabilecek. Sayı her geçen gün artış gösterirken yasanın yürürlüğe girmesi ile birlikte başvurular başlayacak.
Prim günü ve sigortalılık süresi tamamlanmayan kişiler şartların sağlanması durumunda EYT'li olarak emekli olabilecek.
KADINLARDAN İSTENEN SİGORTA SÜRESİ KALDIRILDI
Kadınlar için geçerli olan 8 Eylül 2019 tarihi kapsamında kadınlarda sigortalılık şartı aranmayacak belirtildi. Erkekler için istenen 25 yıllık süre ise EYT yasasını tabi sigortalılar için henüz belirlenmedi. 1997-1998 ve 1999 yıllarında sigorta başlangıcı bulunan vatandaşlar 2022, 2023 ve 2024 yıllarında belirlenen süreyi tamamlayacak.
Sigortalılık süresi için erkeklerden istenen son tarih ise 8 Eylül 2024 olarak belirlendi.
BORÇLANMA YAPARAK EYT’Lİ OLUNUR MU?
Borçlanma yaparak emekli olup olamayacağını merak eden vatandaşlar konu hakkında araştırmalarına devam ediyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin borçlanma konusunda merak edilen soruların yanıtını tek tek açıkladı. Bakan Bilgin yasanın mevcut halinde korunacağının altını çizdi.
A. ASKERLİK BORÇLANMASI
Sigorta girişinden önce yapılan askerlik süreleri için borçlanma yapılması mümkündür. Bu kapsamda yapılan borçlanma ile başlangıç tarihi geriye çekilebiliyor. Bu kapsamda geriye çekilen gün borçlanma yapılan gün sayısı kadar olmaktadır.
B. YURTDIŞI BORÇLANMA
Türkiye'deki sigortalının yurtdışına gittikten sonra önceki döneme ilişkin borçlanmaları buradaki işe giriş tarihini borçlanılan gün kadar geriye çekiyor.
C. DOĞUM BORÇLANMASI İÇİN STAJ İSTİSNASI
Yasalarımıza göre sigortadan önceki doğumlar borçlanılamıyor. Ancak staj burada istisna sayılıyor ve staj sonrası yapılan borçlanma işe girişi geriye doğru çekiyor.
EYT YASASI NE ZAMAN YÜRÜRLÜKTE YER ALACAK?
İlk etapta 3600 ek gösterge yasası hakkında çalışmalar devam ederken EYT düzenlemesi taslağının da tek formülü şeklinde olacağı belirtildi. Aralık ayında mecliste yer alan kararın 15 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girmesi bekleniyor.
EYT BAŞVURULARI NASIL YAPILIR?
Prim gün sayısı ve sigortalılık süresini tamamlayan ve emeklilik hakkı bulunan 2 mi 250bin kişi Ocak ayında emekli olabilecek. Yasanın yürürlüğe girmesi ile birlikte emeklilik işlemleri başlatılacak.
Bu kapsamda EYT için gün bekleyen vatandaşlar sürenin tamamlanması ile birlikte istifa dilekçesini çalıştığı kuruma vererek ilk adımı atmış olacak. Daha sonra SGK emeklilik için başvuruda bulunması yeterli olacaktır.
EYT'LİLER EMEKLİ MAAŞI İÇİN BANKA SEÇİMİ YAPACAK
EYT düzenlemesi kapsamında emekli olan vatandaşlar ilk ödemeleri için banka ve şube seçimini e-devlet üzerinden yapabilmektedir. Bunun yanı sıra banka seçim işlemleri SGK tarafından da gerçekleştirilebiliyor.
MAAŞ HESAPLAMALARI NASIL YAPILIR?
Yaş şartı dışındaki bütün şartları tamamlayan EYT kapsamında yer alan kişiler için maaş hesaplamaları 3 dönem üzerinden yapılmaktadır. Bu kapsamda dikkate alınacak tarihler şu şekildedir:
1999 yılı öncesi,
1999 yılı - 2008 arası ve
2008'den sonraki dönem olmak üzere
3 dönem için 3 ayrı hesaplama yöntemi bulunuyor.
Belirlenen dönemler kapsamında maaş hesaplaması yapılırken sigortalılık dönemindeki tüm kazançlar dikkate alınmaktadır. Dikkate alınacak kazançlar şu şekildedir:
Kişilerin çalıştıkları yıllar
Aylık kazançları, çalışma süreleri
Yaş beklerken ödenen fazla primler ve
İşe ara verip vermemiş olmaları
Emekli maaşı hesaplanırken ödenecek tutarı ortaya çıkaracak.
Yapılan hesaplamalar kapsamında ilk olarak 1999 öncesindeki günler dikkate alınarak hesaplama yapılır. Aylık bağlama oranı ile çarpılarak yapılan hesaplamalar ile birlikte 1999 ile 2008 dönemleri arasındaki aylık bağlama oranı ve güncelleme katsayıları dikkate alınır.
Büyüme oranı dikkate alındığında 2008 sonrasında farklı bir bağlama oranı ve büyüme hızı karşımıza çıkmaktadır. Bu kapsamda büyüme hızının %30!u alınarak enflasyon oranında maaş hesaplaması ve güncellemesi yapılır. Bununla birlikte üç hesaplama toplanarak emekli maaş hesaplaması yapılmış olacak.
YÜKSEK MAAŞ ALACAK KİŞİLER KİMLERDİR?
EYT kapsamında yer alan kişiler prim gün sayısına göre değil SGK'ya bildirilen primi esas kazanca göre maaş olacaktır. Bu kapsamda brüt maaşı yüksek olan kişiler daha yüksek tutarlarda bir emeklilik maaşı almaktadır.
Çalışma hayatı asgari ücret üzerinden bildirilenler ise düşük maaş almış olacak. 3 ayrı hesaplama yapıldığında kazançlar önemli bir yere sahiptir. Bu kapsamda son yıllar değil ilk yıllarda daha büyük bir öneme sahiptir.
Üç dönem kapsamında aylık bağlama oranları ve güncel katsayılar dikkate alındığında oranlarının yüksek olduğu dönemlerde primi daha fazla olan kişiler yüksek emeklilik maaşı almış olacak.
İLK MAAŞ NE ZAMAN YATACAK?
Sigortalılık süresi ve prim şartlarını tamamlayan vatandaşlar EYT kapsamında yer almaktadır. Ocak ayında emeklilik başvurusu yapılması durumunda ilk maaş hesaplamaları 1 Şubat 2023 tarihinde yapılacak. Başvuruların nisan ayında tamamlanması durumunda başvuru tarihini takip eden aydan itibaren maaş ödemeleri hesaplarda yer alacak.
