Türkiye demokrasi liginde sınıfta kaldı

Türkiye demokrasi liginde sınıfta kaldı

Uluslararası Demokrasi ve Seçim Destek Kurumu’nun hazırladığı ‘Demokrasinin Küresel Durumu-2019’ raporuna göre Türkiye ve Haiti dünyada temel hakların düşük seviyede olduğu iki ülke oldu. Türkiye’nin demokrasisi ‘kırılgan ve çok zayıf’ olarak nitelendirildi. Ayrıca temel hakların alt başlığı olan ‘adalete erişime de’ Türkiye, El Salvador, Haiti ve Guattemala ile birlikte en düşük performans gösterdi.

OĞUZ ERDİNÇ

Uluslararası Demokrasi ve Seçim Destek Kurumu’nun (IDEA) hazırladığı ‘Demokrasinin Küresel Durumu-2019’ raporu yayımlandı. Rapora göre Türkiye ve Haiti dünyada temel hakların düşük seviyede olduğu iki ülke. Türkiye’nin demokrasisi ‘kırılgan ve çok zayıf’ olarak nitelendiriliyor. IDEA 1975’te bu yana her sene dünyadaki yönetim şekilleri ve temel hakların durumuna ilişkin Demokrasinin Küresel Durumu raporu açıklıyor. Rapor, ülkelerin demokrasi seviyesini ‘Temsili hükümet, temel haklar, denge ve denetleme, kamu idaresinin tarafsızlığı ve katılma eğilimi gibi beş bileşen üzerinden değerlendiriyor. Bu bileşenlerin kendi içinde alt başlıkları da bulunuyor. 

Türkiye ile ile ilgili en öne çıkan bulgulardan birisi Haiti ile birlikte dünyada temel hakların zayıf olduğu iki demokratik ülkeden birisi olması. Temel haklar; adalete ulaşım, sivil özgürlükler ve sosyo-ekonomik haklar alt başlıklarından oluşuyor. Rapora göre dünyada demokratik olmayan ülkelerin yüzde 59’unda da temel haklar zayıf. Türkiye ve Haiti, demokratik olarak kabul edilmesine rağmen temel hakların düşük seviyede olduğu iki ülke. Temel haklarda demokratik ülkelerin yüzde 55’i orta performans gösterirken yüzde 43’ü yüksek performans yakaladı. Düşük seviyede performans gösteren sadece Türkiye ve Haiti oldu. Ayrıca temel hakların alt başlığı olan ‘adalete erişimde’ dünyada sadece 4 ülke düşük seviyede performans gösteriyor. Bunlar, Türkiye, El Salvador, Haiti ve Guattemala. 

Raporda demokratik ülkelerin seviyeleri incelenirken ‘zayıf performanslı demokrasiler’ ve ‘çok zayıf performanslı demokrasiler’ tespit edildi. Türkiye, ‘çok zayıf performanslı demokrasiler’ kategorisindeki 5 ülkeden birisi oldu. Diğer ülkeler ise Irak, Haiti, Madagaskar ve Gine Bissau. Türk demokrasisi raporda ‘kırılgan ve çok zayıf’ olarak değerlendirildi. Rapora göre şu an dünyada 10 ülke demokratik değerlerden geriye doğru gidiyor. Bunlardan birisi yine Türkiye. Diğerlerinden bazıları ise Macaristan, Polonya, Sırbistan ve Romanya. Rapora göre denge ve denetleme bileşeninde demokratik ülkeler içinde düşük seviyede kalan tek ülke de Türkiye oldu. Cinsiyet eşitliğinde sadece 3 demokratik ülke düşük seviyede. Bunlar Türkiye, Irak ve Papau Yeni Gine.  

1975’te dünyadaki ülkelerin sadece yüzde 26’sı demokratik iken bu sayı 2018’de yüzde 62’ye kadar çıktı. Demokratik olarak kabul edilen ülke sayısı 97. 1975’te dünya nüfusunun yüzde 36’sı demokratik bir ülkede yaşarken bu oran 2018 yılında yüzde 57’ye yükseldi. Demokratik olmayan ülke sayısı 1975’te yüzde 68 iken bu sayı 2018 sonunda yüzde 20’ye kadar geriledi. 

Dünyada ülkelerinin yüzde 62’si demokrasi ile yönetilmesine rağmen demokrasi uygulaması ve seviyesi ülkeden ülkeden değişiyor. Bu 97 ülkede 23 demokratik performans eğilimi ortaya çıktı. 97 ülkeden sadece yüzde 22’si yüksek seviyede demokratik değerlere sahip. Günümüzdeki demokrasilerin yüzde 72’si 1975’ten sonra ortaya çıktı. 

Öte yandan düşünce kuruluşu Freedom House’un özgürlükler alanındaki raporunda da Türkiye ilk kez ‘kısmen özgür ülke’ kategorisinden ‘özgür olmayan ülkeler’ ligine alınmıştı. The Economist Dergisi’nin 2006 yılından beri her yıl yayınladığı demokrasi endeksine göre ise Avrupa, 2018’de demokratik değerlerin en çok düştüğü yer oldu.”Demokrasi Endeksi 2018: Ben de?” isimli raporda 167 ülkenin demokrasi düzeyleri incelendi. Türkiye demokrasi listesinde 110. sırada yer almıştı.

 

Öne Çıkanlar
YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
Diğer Haberler
Son Dakika Haberleri
KARAR.COM’DAN