Osmanlı’nın son döneminde yetişen portre ressamı Mihri’nin hayatı ve sanatı ‘Modern Zamanların Göçebe Ressamı’ sergisiyle bir araya geldi. Gazete haberlerinden, eşsiz tablolara özgün parçaların yer aldığı projede, Mihri’nin mucit Edison’u resmettiği tablosu da bulunuyor. Bir dönemin tarihine mercek tutan sergide, ziyaretçiler kapsamlı arşiv belgelerine tanıklık edebiliyor.
Osmanlı’nın son döneminde yetişen portre ressamı Mihri’nin (1885-1954) eserlerinden oluşan ‘Mihri: Modern Zamanların Göçebe Ressamı’ sergisi sanatseverlerle buluştu. Kapsamlı arşiv belgeleri, gazete haberleri ve dergi yazılarıyla seçili eserler eşliğinde sunulan sergi, SALT Galata’da açıldı. 9 Haziran’a kadar sürecek sergi, kadınlara mahsus güzel sanatlar okulu İnas Sanayi-i Nefise Mektebi’nin kuruluşunu 29 yaşındayken sağlayan ve ömrünün büyük bir kısmını yurtdışında geçiren Mihri’nin yerleştiği ülkelerdeki kimliğiyle ve hayatına odaklanıyor.
Dönemin kültür ortamı ve İnas Sanayi-i Nefise’nin ilk öğrencileri üzerinden sanatçıların modernleşme sürecindeki rolünü de detaylandıran sergi, üretim ve deneyim dolu yılların dünya savaşlarından ekonomik buhranlara, rejim değişikliklerinden teknolojik atılımlara nice tarihi dönemece tanıklığına dikkati çekiyor. Sergi, Özlem Gülin Dağoğlu ve Gizem Tongo’nun araştırmaları, Lorans Tanatar Baruh, Farah Aksoy ve Ahmet Ersoy’un katkılarıyla Mihri’nin hayatına dair çok yönlü bir anlatım geliştiriyor. Sergide Rollins College Arşivleri’nden muhtelif yazışmalar da yer alıyor.
Mihri, 13 Aralık 1885’te İstanbul’da dünyaya geldi. Tanınmış bir ailenin mensubu olarak büyüdüğü ayrıcalıklı çevre, küçük yaşta resme başlamasına imkân tanıdı. Ailesinin Yıldız Sarayı ziyaretinde bir resmini sunduğu II. Abdülhamid’in teşvikiyle saray ressamı İtalyan Fausto Zonaro’dan bir süre ders alıp öğrenimine Avrupa’da devam etti. İstanbul’a döndükten sonra kadınların sanat eğitimi alma hakkını savunan Mihri, 1914’te girişimleriyle kurulan İnas Sanayi-i Nefise’nin ilk kadın müdürü ve resim öğretmenlerinden oldu. Bürokratik kısıtlamalara karşın, aralarında Müzdan Arel, Güzin Duran, Nazlı Ecevit ve Fahrelnissa Zeid’in de olduğu öğrencilerinin açık havada resim yapmasına, canlı modelden çalışmasına ve eserlerinin görünürlük kazanmasına destek verdi.
1922’de yeniden Avrupa’ya taşınan Mihri, Roma’da yaşadığı 1923 sonrasında Londra, Madrid ve Viyana’ya ziyaretlerde bulundu; 1927’de temelli New York’a yerleşti. Burada, eserleri sergilenen bir ressam ve okullarda ders veren bir eğitimci olarak faaliyetlerinin yanı sıra, League of Women Voters (Kadın Seçmenler Topluluğu) gibi derneklerin etkinliklerinde yer aldı. Ayrıca Türkiye üzerine ve kadınların özgürleşmesine ilişkin halka açık konuşmalar yaptı. Mihri, ABD’nin 32. Başkanı Franklin D. Roosevelt, mucit Thomas Edison ve şair Edwin Markham gibi önemli şahsiyetlerin portrelerini de resmetmişti.
MİHRİ'YE BUGÜNDEN BAKMAK
‘Mihri: Modern Zamanların Göçebe Ressamı’ sergisi paralelindeki programlar, serginin araştırmacıları Özlem Gülin Dağoğlu ve Gizem Tongo’nun söyleşisiyle başlıyor.12 Mart salı günü saat 19.00’da Ahmet A. Ersoy’un moderatörlüğündeki söyleşide, Mihri’nin eserleri ve güzel sanatlar alanında kadınların önünü açan girişimleri incelenecek. Türkiye sanat tarihi yazımında arka planda kalmış olan sanatçının üretimlerine bugünden bakmanın sağlayacağı yeni araştırma imkânları değerlendirilecek. Ayrıca, Mihri’nin İstanbul’dan çeşitli Avrupa şehirlerine ve son olarak New York’a uzanan hayatııyla serginin oluşum süreci detaylandırılacak.
