Sarkopeni hastalığı nedir? Sarkopeni belirtileri nelerdir? Kas erimesi tedavisi nasıl yapılır?

ortopedi ve travmatoloji uzmanı Prof. Dr. Fehmi Volkan Öztuna yaşlanmaya bağlı olarak kas gücünün ve dayanıklılığın azalması olarak bilinen sarkopeninin (kas erimesi) zamanında önlem alınması durumunda engellenebileceğini söyledi.

Sarkopeni hastalığının çocuklarda ve gençlerde de görülmeye başlandığı belirtildi. Kesin bir tedavisi olmamakla birlikte egzersiz, sağlıklı ve yeterli beslenme ile kas kütlesindeki ve kas gücündeki azalmalar önlenebilir. Peki Sarkopeni hastalığı nedir? Sarkopeni belirtileri nelerdir? Kas erimesi tedavisi nasıl yapılır? İşte Sarkopeni hastalığı hakkındaki ayrıtılar...

Yaşlanmaya bağlı olarak kas gücünün ve dayanıklılığın azalması olarak bilinen sarkopeninin (kas erimesi) zamanında önlem alınması durumunda engellenebileceğini söyleyen, ortopedi ve travmatoloji uzmanı Prof. Dr. Fehmi Volkan Öztuna, sarkopeni ile mücadelede en etkili ilacın spor olduğunu söyledi.

Yaşlılık hastalığı olarak bilinen, düşmelere, kırıklara ve hatta ölümlere neden olabilen sarkopeni yani kas erimesinden korunmak mümkün. Doğru beslenme ve sporla süreci durdurmanın mümkün olduğunu belirten VM Medikal Park Mersin Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji uzmanı Prof. Dr. Fehmi Volkan Öztuna, hastalıkla mücadelede doğru sporu yapmanın önemine dikkat çekerek,  "Aksi takdirde yıllarca sürekli vücut geliştirme çalışan, özel takviye ilaçlar kullanan, yaşlanınca da kasları erimeye başlayan dünyaca ünlü oyuncu Arnold Schwarzenegger gibi olma riski var” dedi.

Hareketsizlik, kötü beslenme ve aşırı zayıflık gibi durumlarda gençlerde bile kas kaybının arttığını söyleyen VM Medikal Park Mersin Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji uzmanı Prof. Dr. Fehmi Volkan Öztuna, kas kaybının, yaşam süresini ve kalitesini azaltan bir faktör olduğunu vurguladı.

Kemik erimesinin halk arasında yaygın şekilde bilinmesine karşın kas erimesinin bilinmediğine dikkat çeken Prof. Öztuna, “Kas kitlesi ve kas gücü, 20-40 yaş arasında artar, 50 yaşından sonra ise azalmaya başlar. Kas kütlesi ve kas gücünün kaybı sonrasında fiziksel hareketsizlik, fiziksel dayanıklılıkta azalma ve hatta kırıklarla karşılaşılabilir. Yaşlılardaki güçsüzlüğün ve düşmelerin nedeni sarkopeni olabilir” diye konuştu.

GENÇLİK DÖNEMİNDE ÖNLEMİNİZİ ALIN

“Yaşlılık hastalığı olsa da sarkopeniden korunmanın temelleri gençlik döneminde atılmalı” diyen Prof. Öztuna, “Yaş ilerledikçe kas erimesinin görülme sıklığı artar.Ancak basit ama etkili önlemlerle süreci durdurmak hatta geriye çevirmek mümkün.Vücudumuzda ‘kullan ya da kaybet’ prensibi geçerlidir. Kaslar kullanılmazsa zayıflar” dedi.

Sarkopeni ile mücadelede en etkili silahın spor olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Fehmi Volkan Öztuna, "Asıl önemli nokta doğru sporu yapmaktır. Kas erimesine karşı yüzme ve koşma gibi vücudun yağ yakımı ile direncini arttıran egzersizlerden ziyade kas kütlesini arttıracak egzersizleri öneriyoruz. Kasları güçlendirecek dayanıklılık egzersizleri, direnç bantları kullanmak, ağırlık kaldırmak gibi vücut egzersizleri tercih edilebilir” diye konuştu.

YAŞLANMA DEĞİL KAS KAYBI

Özellikle vücut geliştirenlerin kullandığı özel proteinler, kreatinler gibi profesyonel amaçlı takviyelerin, yaşlılıkta zarar oluşturduğu konusunda uyaran Prof. Dr Öztuna, ‘Buna en güzel örnek, uzun yıllar vücut geliştirme çalışmış  olan aksiyon filmlerinin dünyaca ünlü sinema sanatçısı Arnold Schwarzenegger’dir. ‘Terminatör’ olarak da tanınan oyuncunun basına yansıyan son görüntüleri sadece yaşlanma olarak açıklanamaz; kas kitlesinin büyük kaybı yani sarkopeni söz konusudur” dedi.

Spor yaparken hedefin 70 yaş olması gerekiyor diyen Prof. Öztuna, “Hangi yaşta olursanız olun 70 yaşında yapabileceğiniz sporu yapın; 70 yaşında olduğunuzda kaldırabileceğiniz ağırlığı kaldırın, 70 yaşında yürüyebileceğiniz hızda yürüyün ki sporda istikrar olsun” ifadelerini kullandı.  

KADINLARA D VİTAMİNİ VE OMEGA 3 TAKVİYESİ

30 ila 60 yaş arası her yıl yaklaşık 250 gram kas kaybedilirken 450 gram yağ kazanıldığına dikkat çeken Prof. Öztuna, kilonun sabit kalmasının işlerin yolunda gittiğinin göstergesi olmadığı uyarısında bulunarak şunları söyledi:

“İlerleyen yaşla birlikte kilo sabitken kas kütlesinde azalma oluyor. Kas kütlesini arttıracak besinlerin tüketilmesi ve egzersizlerin yapılması, sarkopeni ile mücadelede yardımcı olabilir. Yeterli kalori ve yüksek kalitede protein tüketilmesi kas kaybını yavaşlatabilir. Özellikle kadınlarda D vitamini ve omega 3 takviyesini öneriyoruz.

Öte yandan ileri yaşlarda çok sık görülen düşmeye bağlı kırıklar kas kaybının neden olduğu kırıklardır. Pek çok hasta durduk yerde düştüklerini, başlarının döndüğünü anlatır. Sorun hastaların denge kaybı, vücudunu direyememek, vücut ağırlığını eşit bir şekilde taşıyamamalarıdır, nedeni ise osteoporoz dediğimiz kemik erimesi ve sarkopenidir. Kas erimesinin önlenmesi, düşme riskinin önüne geçilmesi ve bağımsız yaşama kabiliyetinin artırılması açısından oldukça önemlidir.”

KAS ERİMESİ NEDEN OLUR?

Yaşlanma

Hareketsiz bir yaşam sürme

Kötü ve yetersiz beslenme: Özellikle protein ve D vitamini içeren besinlerin az miktarda tüketilmesi, yaşlanmayla birlikte azalan iştah, dengesiz beslenme, yeterli miktarda sebze ve meyve tüketmemek kemik erimesini tetikler.

Büyüme hormonu, testosteron ve östrojen gibi birtakım hormon seviyelerinin yaşlanmayla birlikte azalması, artan insülin direnci ve azalan tiroid fonksiyonları

Duygudurum bozuklukları, kalp, karaciğer, böbrek, solunum yolu yetmezliği, diyabet, obezite gibi birtakım rahatsızlıklar

Stres

Sigara ve alkol kullanmak.

Düşük bir ağırlıkla doğmak

Yaşlanmayla birlikte gelişen kronik sağlık problemleri

Genetik faktörler

KAS ERİMESİ BELİRTİLERİ NELERDİR? 

Zayıflık

Güçsüzlük

Denge zayıflığı

Merdiven çıkarken zorlanma

Dayanıklılık kaybı

Kas büyüklüğünde azalma

Fiziksel aktivitelere katılımda azalma ve zorlanma

KAS ERİMESİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Teşhis için öncelikle şikayetleriniz dinlenir. Yürüme hızı testi, iskelet kütlesinin ölçümünde kullanılan DXA, teşhis amacıyla yararlanılan testler arasında yer alır. DXA testinde kaslarınıza kemik yoğunluğunuzu ve osteoporozu test edebilmek amacıyla düşük enerjili X ışınları gönderilir. Yürüme hızı testi ile birlikte değerlendirildiğinde DXA, kas erimesi teşhisini kolaylaştırabilir.