İstanbul Üniversitesi Sosyoloji eski Bölüm Başkanı sosyolog, yazar ve şair Prof. Dr. Cahit Tanyol vefat etti. ‘Hocaların hocası’ Tanyol, Türkiye sosyoloji geleneğinin güçlü bir temsilcisi olarak tanınıyordu.
SALİHA SULTAN
Türkiye sosyoloji geleneğinin öncü isimlerinden, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji eski Bölüm Başkanı sosyolog, yazar ve şair Prof. Dr. Cahit Tanyol 106 yaşında vefat etti. Şair ve çevirmen Tuğrul Tanyol’un babası olan Cahit Tanyol, sosyolojiyi tarih temelli bir bakış açısıyla ele almasıyla tanınıyordu.
1944’te İstanbul Üniversitesi Felsefe Bölümünden ‘Schopenhauer’da Ahlak Felsefesi’ teziylemezun olan Tanyol, 1946’da yeni kurulan sosyoloji kürsüsüne asistan olarak girerek, aynı bölümde profesör unvanını aldı. Sosyoloji çalışmalarının yanı sıra, gençlik yıllarından başlayarak canlı bir edebiyat yaşamının içinde de yer alan Tanyol, Yahya Kemal'in çevresinde bulundu. Tanyol’un “Gurup, Taşbaşta Akşam” başlıklı ilk şiirleri İsmail Habip Sevük’ün Adana Maarif Emini iken çıkardığı Maarif Mecmuası’nda yer aldı. Şiir ve yazıları, 1928 yılından 1932 yılına kadar Servet-i Fünûn, Yenilik, İçtihat; sonraları Aramak, Varlık, Değirmen (1942-44, 12 sayı), Akademi, İnsan, Aile Küçük Dergi, Yeni İnsan, Yön, Hisar, Realite, Türk Yurdu dergilerinde yayımlandı. Yeni Sabah, Cumhuriyet, Milliyet, Son Telgraf, Güneş sürekli olarak yazdığı gazetelerdir. Fransızca ve Türkçe yayımlanan Realite dergisinde çıkan Seyahate Davet adlı şiiriyle birincilik kazandı. 1957 yılından itibaren İngiltere, Fransa ve İspanya’yı gezip gördü. Bu ülkelerde düzenlenen uluslararası sosyoloji kongrelerine katıldı.
Şiirleri, eleştiri yazıları birçok gazete ve dergide yayımlanan Tanyol, gazete yazarlığının yanı sıra ‘gibi sosyolojik yapıtlar da kaleme aldı. Deneme, inceleme türünde birçok esere imza atan Cahit Tanyol, Cumhuriyet, Milliyet, Güneş Sabah gibi gazetelerde bir asırlık yaşamından damıtılan, anılarla bezeli görüş ve düşüncelerini yansıttığı köşe yazılarından bir bölümünü 2014’te ‘Sancılı Toprak’ adıyla okuyucuyla buluşturdu.
Tanyol’un cenaze bilgileri ileriki saatlerde açıklanacak.
SOSYOLOJİNİN VE EDEBİYATIN İZİNDE YÜZ YIL
Cahit Tanyol, 8 Kasım 1912 tarihinde Gaziantep Nizip'te babası Mahmut bey ve annesi Refika hanımın çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası önce Çanakkale Savaşında gazi, Kermanşah'ta şehit oldu. Cahit Tanyol, kardeşi ile beraber annesinin yanında ve büyükbabasının gözetiminde büyüdü. Dedesi cerrah ve eczacılığı kamu hizmeti olarak yapan bir kişi idi. İlköğrenimini Nizip'te tamamlayan Tanyol, Adana Erkek Okulu'nu ve 1935'te de Gazi Eğitim Enstitüsü'nü bitirdi. Tanyol, Yozgat, Çorum ve İzmir'de Öğretmenlik yaptıktan sonra, 1940 yılında İstanbul'a gelerek İstanbul Üniversitesi Felsefe bölümüne girdi. İzmir'de öğretmenlik yaparken 1939 yılında arkadaşları Kemal Bilbaşar, Nurettin Ardıçoğlu ve Şair İlhan İleriyle birlikte edebiyat dergisi Aramak'ı çıkardı. İstanbul'da ise, buradaki genç sanatçı kuşak ile Yenilik, Sokak ve Değirmen dergilerini yayınladı. 1946'da ise Yahya Kemal'in de katıldığı Akademi dergisini yönetti.
1953'te doçent, 1961'de de profesör olan Tanyol, aynı yıl Sosyoloji Enstitü¬sü Müdürlüğü'ne geçti, 1970 yılından sonra hem Sosyoloji Bölüm Başkanlığını, hem de Sosyoloji Enstitüsü Müdürlüğünü emekli olduğu 1982 yılına kadar sürdürdü. Tanyol, 1991-2003 yılları arasında da Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'nde ders verdi. Onlarca kitabının yanı sıra çeşitli dergi, yıllık ve armağanlarda yayımlanmış yüzlerce makalesi bulunan Tanyol, Vatan, Yeni Sabah, Güneş ve Cumhuriyet gazetelerinde köşe yazısı yazdı.
