Kültür ve Turizm Bakanlığı KARAR’ın 27 Mart’ta gündeme getirdiği, taşra teşkilatlarına bağlı müzik korosu topluluklarından ‘Türk’ ibaresinin kaldırılmasına gelen tepkilerin ardından geri adım attı.
SALİHA SULTAN | KARAR
Kültür ve Turizm Bakanlığı, KARAR’ın gündeme getirdiği taşra teşkilatlarına bağlı korolardan ‘Türk’ ibaresinin çıkarılması kararında geri adım attı. Kültür ve Turizm Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği’nden yapılan açıklamada “Türk Halk Müziği veya Klasik Türk Müziği gibi icra ettiği müzik türüne göre isminde Türk ibaresi yer almaktadır ve bu ifadelerin hiçbiri kaldırılmamıştır” denildi.
İstanbul’da geçen hafta bilgilendirme toplantısı düzenleyen Güzel Sanatlar Genel Müdürü Murat Salim Tokaç’ın koro şefleri ve müdürlerinin “Neden bizlere danışmadınız?” sorusuna verdiği “İstişareden bir sonuç çıkmıyor” cevabı büyük tepkiyle karşılanmıştı. Ardından Çarşamba günü ilgilileri tekrar Ankara’ya çağıran ve görüşen bakanlık bu görüşmenin ardından isim değişikliğinde geri adım atma kararı aldı.
KARAR'ın 27 Mart 2021 tarihli haberi
NE OLMUŞTU?
Kültür ve Turizm Bakanlığı, taşra teşkilatları olarak bilinen müzik, dans gibi topluluklarda birleştirme, isim ve şehir değiştirme kararları aldı. İlk kez KARAR’ın kamuoyunun gündemine taşıdığı çalışmaya göre, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nün talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler kapsamında, İstanbul Devlet Türk Müziği Topluluğu Müdürlüğü, Cumhurbaşkanlığı Klasik Türk Müziği Korosu Müdürlüğü bünyesine alınarak kapatılması, Ankara’da bulunan Devlet Halk Dansları Topluluğu Müdürlüğü’nün Bakanlığın doğrudan merkeze bağlı taşra teşkilatı olarak İstanbul'a taşınması yer alıyordu.
Taşra düzenlemeleri kapsamında Şanlıurfa’daki Devlet Türk Halk Müziği Korosu Müdürlüğünün ismi Şanlıurfa Sıra Gecesi Müzik Topluluğu Müdürlüğü, Elazığ’daki Devlet Klasik Türk Müziği Korosu Müdürlüğünün ismi Elazığ Kürsübaşı Müzik Topluluğu Müdürlüğü, Diyarbakır’daki Devlet Klasik Türk Müziği Korosu Müdürlüğünün ismi Diyarbakır Medeniyetler Müziği Korosu Müdürlüğü, Edirne’deki Devlet Türk Müziği Topluluğu Müdürlüğünün ismi ise Rumeli Müzikleri Topluluğu Müdürlüğü olarak değiştirilmesi öngörülüyordu.
Değişikliklerin 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 296’ncı maddesinde Kültür ve Turizm Bakanlığının taşra teşkilatı kurmaya yetkili olduğu, 509’uncu maddesi ve aynı kararnamenin 280’inci maddesinin birinci fıkrasının 48 sayılı kararları doğrultusunda yapılacağı belirtildi.
SANAT DÜNYASINDAN TEPKİLER
Bakanlığın Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünün talebi doğrultusunda birçok korodan ‘Türk’ ibaresini çıkarması müzikologlardan ve sanatçılardan tepki aldı.
Ocak 2021’de Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen Medya Oscar Ödülleri’nde ‘Yılın Radyo Programcısı’ ödülüne layık görülen sanatçı ve müzikolog Mehmet Özbek, konuyla ilgli Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’a açık mektup yazdı. Özbek, mektubunda “Milli birlik ve beraberliğe önem verenler, Türk halk ve klasik musikisi ile halk oyunlarına dört elle sarılmalı, bunları koruma, yayma ve geliştirmeyi milli kültür politikasının başlıca vazifesi saymalıdırlar” dedi. Özbek, klasik koroların yüz yıl ötesinden bugüne yurt içinde ve dışında ciddi bir müzik kültürünün oluşmasına hizmet ettiğini vurgulayarak şu eleştirileri yaptı: “Koroları yeni isimleriyle muhitlerinin sınırları içine hapsetmek ve onlara küçültücü isimler yakıştırmak doğru olmadığı gibi büyük bir hatadır. Ne ‘kürsü başı’ ne de ‘sıra gecesi’ kavramları, zannedildiği gibi türküler çalınıp söylenen toplantılar değillerdir. Bu, maalesef yaşadığımız kültür buhranı neticesinde kültürden, gelenekten bi-haber cahil çevrelerin yakıştırmalarıdır.” Özbek ömrünün yarım yüzyıldan fazlasını bu alana hizmetle geçirdiğini, başta Ankara Devlet Türk Halk Müziği Korosu olmak üzere Sivas ve Şanlıurfa korolarının kurulmasında emeği olduğunu hatırlatarak “Kuruldukları günden bu yana büyük bir heyecan ve fedakârlıklarla hizmet veren bu kurumların ihya edilecek yerde, yeni bir değerlendirmeyle yok edilmelerine sebep olmak, kefareti olmayacak bir günah ve büyük bir vebal olacağını arz etmek isterim” ifadelerini kullandı.
Neyzen Süleyman Erguner de “Ülkemizdeki üniversitelere bağlı birçok ‘Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı’ var, ülkemizin ilk ve tek Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi var, Türk Müziği dernek ve cemiyetleri var, resmi ve özel Türk müziği icra ve eğitim yapan birçok kuruluş var. Bu konularla ilgilenen müzik tarihçilerimiz, müzikologlar var, onların ve bu resmi-sivil müzik eğitim-icra kuruluşlarının bu uygulama hakkındaki görüşlerini çok merak ediyorum” ifadelerini kullandı.
