Türkiye’de 1950’li yıllara damga vuran ünlü dolandırıcıları Eyüplü Halid’in maceraları Ramazan Erhan Güllü’nün titiz notlandırması ile Ötüken Neşriyat tarafından okura sunuldu
TAMER AY
Yayınevinin ‘Hayat-ı Hakiyiye Tefrikaları’ dizisinde yer alan eser, Eyüplü Halid’in Vatan gazetesinde 3 Temmuz-14 Ağustos 1941 tarihleri arasında 41 bölüm olarak yayımlanan anılarını içeriyor.
Ömer Çakır ile Oğuzhan Murat Öztürk ‘Hayat-ı Hakikiye Tefrikaları’ dizisiyle büyük bir kültür hizmeti veriyorlar. Bu dizinin ‘Eyüplü Halid’in Maceraları’ isimli eserini ise Ramazan Erhan Güllü yayına hazırlayıp notlandırmış. Eyüplü Halid’in serüvenlerini, 1951 yılına kadar gazete haberlerinden izlemek mümkündür. Bir dönemin en meşhûr dolandırıcısı olan Eyüplü Halid hakkındaki asıl kaynağımız da, onun, Vatan gazetesinde 3 Temmuz-14 Ağustos 1941 tarihleri arasında 41 bölüm olarak yayımlanan anılarıdır. Güllü’nün notlandırarak yayına hazırladığı ve Ötüken Neşriyât’tan çıkan kitap işte bu emsalsiz tefrikadır.
Günümüzün okurları Eyüplü Halid’i daha çok Rıfat N. Bali’nin ‘Toplumsal Tarih’ dergisinin Eylül 2008 tarihli 177’nci sayısında yayınlanan ‘Bir Dönemin Ünlü Dolandırıcısı Eyüplü Halid’ araştırmasından tanımaktadırlar.
Bali, yazısında, “Eyüplü Halid’in ne zaman vefât ettiği belli değildir” derse de, onun 1 Ocak 1951 gecesi Sultanahmet Hapishânesi’nde hayatını kaybettiğini belirteyim (Milliyet, s.7, 6 Ocak 1951). Yazılarında Eyüplü Halid’den bahsedenler genellikle mezkûr tefrika ile yetinip, Eyüplü Halid’in 1941 yılından sonraki marifetlerini nedense hiç araştırmamışlardır.
Oysa, Son Telgraf gazetesinin 22 Haziran 1942 günlü nüshasında ‘Kadın avcısı Eyüplü Halid 20 ay hapse mahkûm oldu’, Son Posta gazetesinin 21 Şubat 1943 günlü nüshasında ‘Eyüplü Halid’in yeni bir marifeti’, Son Posta gazetesinin 18 Mayıs 1943 günlü nüshasında ‘Eyüplü Halid’in yeni ve şayanı hayret bir marifeti’, Tanin gazetesinin 2 Aralık 1944 günlü nüshasında ‘Eyüplü Halid’in yeni marifetleri’ ve Son Posta gazetesinin 24 Aralık 1947 günlü nüshasında ‘Kadın avcısı Halid yine sahneye çıktı’ haberleri bulunuyor.
KARA KEMAL’İN SON GÜNLERİNİ DE OKUYUN
‘Eyüplü Halid’in Maceraları’ kitabı, sadece Vatan gazetesindeki tefrikanın kitaplaşmasıyla değil, tefrikayı Ötüken Neşriyât’a notlandırarak hazırlayan Güllü’nün 19 sayfalık ‘Eyüplü Halid Hakkında’ bölümüyle de çok önemli bir eserdir. Toplumsal tarihimizdeki ‘ayrık otları’nı merâk eden herkese ‘Eyüplü Halid’in Maceraları’ ile aynı diziden ‘Kara Kemal’in Son Günleri’ni okumalarını bilhassa öneririm...
CELLAT ALİ'NİN ANILARI DA BU SERİYE YAKIŞIR
Suç ve fuhuş dünyasında ibretlik pek çok ‘unutulmuş’ isim var. Umarım Ötüken Neşriyât ‘Hayat-ı Hakikiye Tefrikaları’ dizisine onlardan birkaç isimle daha devâm eder. Ama, okurların, suçluları Çanakkaleli Melahat gibi hakkındaki Ece Ayhan’dan mevrûs uydurmalarla birer karşı kahramana dönüştürmemesi de gerekiyor.
Bu dizi için Ötüken Neşriyât’ın başka bir tefrika ile dikkatini çekmek istiyorum: Cellat Ali’nin anıları. Bilindiği gibi, Cellat Ali, İzmir Suikastı mahkûmlarının boyunlarına yağlı ilmeği geçiren kişidir. Onun anılarını vaktiyle gazeteci Şemsi Katıltan yayına hazırlamış, Şemsi Bey’in oğlu Hakkı Katıltan ise Yeni Sabah gazetesinin sayfalarında kalan tefrikayı 2010 yılında 500 adet olarak kitaplaştırmış ve bildiğim kadarıyla da satışa vermeden sadece dostlarına dağıtmıştı...
SÜLÜN OSMAN’A ATFEDİLEN SUÇLAR ONUNDU
Basında ‘Osmanlı’dan devrolmuş bir dolandırıcı’, ‘68 kadını evlilik vaadiyle dolandıran bir kadın avcısı’, ‘cezaevinde yatarken İtalyan lider Mussolini’yi dahi dolandırmış azılı bir hırsız’ olarak zikredilen ve hayırsız haleflerinden Sülün Osman’ın bile adını geride bırakan menfi bir şöhretin sahibi Eyüplü Halid, aslında Sülün Osman’a mal edilen köprü, saat kulesi satmak gibi pek çok efsanevi üçkâğıdın da mucididir.
Kitaptaki hatıraların neşri yayınlandığı dönemde Vatan gazetesine yönelik çeşitli eleştirilere yol açmış, gazete ise “Halid’in bu durumu vesile bilerek bundan böyle bu tür işler yapmayacağı, hatıraları sayesinde de insanların bu tarz dolandırıcıların tuzaklarına düşmemeleri için uyarıda bulunulmuş olacağı” kaydıyla yayımı sürdürmüştür. Abdülhamit devrinden Cumhuriyet’e intikal eden bu ‘büyük dümenci’nin anılarını keyifle okumakla kalmayacak, aynı zamanda yakın dönem sosyal tarihimizin küçük bir kesitine farklı bir zaviyeden de bakmış olacaksınız..
